سمفوني آب در هاون كوبيدن!
در كشور ما گويا بيش از هر زمان ديگر فكرها و عقل‌ها و نظرها از هم دور شده‌اند
جعفر گلابي
البته انسان‌ها كمتر به شنيدن و تامل كردن و پذيرفتن راي ديگران عادت دارند و هر كس از موقعيت خويش اوضاع را مي‌نگرد و جز در تعارفات و در نوادر، گوش كسي بدهكار نصيحت و توصيه و انتقاد نيست. در جزيي‌ترين مسائل روزمره و حتي در خانواده‌ها معمولا اختلافها موج مي‌زند و بعضا کار به جاي باريك هم مي‌كشد. اما اكنون در كشور ما گويا بيش از هر زمان ديگر فكرها و عقل‌ها و نظرها از هم دور شده‌اند و پذيرفتن راي ديگران براي‌مان از مشقت‌هاي غيرقابل تحمل شده است! اصحاب قدرت بيش از ديگران نيازمند شنيدن نظرات غيرند و اتفاقا بيش از ديگران از اين موهبت احساس استغنا نشان مي‌دهند! در هياهوي اختلافها گويي همه آب در هاون مي‌كوبيم و سمفوني بي‌حاصلي مي‌نوازيم و كشور هم راه خود را مي‌رود! اگر اين اختلافها در بستري منطقي جاري مي‌شد يا در بعد كلان اجتماعي به نتيجه مشخص مي‌رسيد بايد از آن استقبال مي‌شد و بر تضارب آرا دامن مي‌زديم تا راه‌هاي برون‌رفت از مشكلات پديدار شوند، ولي دو مانع اساسي اختلافها را خسارت‌بار و فضا را تيره و تارمي‌كند. اول آنكه وضعيت كشور و اذهان مردم براي اوج‌گيري اختلافها در سطوح مختلف مناسب نيست و دوم اينكه سازوكار مقبولي براي حل اختلافها وجود ندارد و اغلب سبب خنثي شدن توان‌ها و انرژي‌ها و حتي ايجاد كينه‌ها و دوگانگي‌ها مي‌شود و فرصت‌طلبان از راه مي‌رسند و در سايه چنين فضايي حداكثر استفاده را مي‌برند و چون دست‌شان برسد خسارتي به كشور وارد مي‌كنند.
اگر وضعيت اقتصادي مناسبي داشتيم و معيشت مردم روز به روز در تنگناي بيشتر قرار نمي‌گرفت و در معرض انواع فشارها و تحريم‌هاي خارجي نبوديم نگراني عمده‌اي وجود نداشت ولي كاملا مشخص است كه تورم فزاينده مردم را تا اضطراب پيش مي‌برد و تحمل‌ها را كم كرده است. هر كس نبض اجتماع را در دست داشته باشد به سادگي مي‌تواند تشخيص دهد كه امكان وقوع حوادث گوناگون هرگز دور از انتظار نيست و بخشي از طمع بيگانگان از همين جا ناشي مي‌شود. در چنين شرايطي اگر پيشگيري خردمندانه و اساسي شكل مي‌گرفت و سازوكاري براي حل اختلافات و ايجاد تغييرات كليدي و مردم‌پسند وجود داشت يا به كار گرفته مي‌شد، قطعا انرژي‌هاي منفي خنثي مي‌شدند و اميد و تحرك در جامعه جوشش مي‌كرد. وقتي تعداد زيادي از زندانيان خصوصا بازداشت‌شدگان اعتراضات پاييز سال گذشته آزاد شدند و در بعد خارجي با عربستان توافق شد اين اميد و انتظار فراهم آمد كه همين روند، توسعه و عمق يابد و با تغييرات در زمينه‌هاي ديگر دل‌ها به هم نزديك شود و گام‌هاي آرامش‌ساز يكي پس از ديگري برداشته شوند. متاسفانه چنين اتفاقي هنوز نيفتاده و اقداماتي كه حكايت از يك روند مثبت و واقعگرا باشد صورت تحقق به خود نگرفته است. مشكل اصلي كجاست؟ چرا اقداماتي مثل دو مورد ذكر شده كه اجماعا از سوي همه جناح‌ها و گرايش‌ها و حتي بعض از مخالفان سرسخت حكومت پشتيباني شد، ادامه پيدا نمي‌كند و ابتكارات داخلي و خارجي فضا را عوض نمي‌كند؟ جامعه تشنه تغييرات مثبت و جدي است تا از وضع موجود به وضع مطلوب برسد. اگر سياست‌هاي كنوني مي‌توانستند مشكلات را رفع كنند تاكنون حداقل در بعضي از جهات خصوصا در اقتصاد كاركرد خود را نشان داده بودند.معلوم نيست تا كي بايد آزموده را بيازماييم و هرگز متوجه زمان كه بي‌رحمانه مي‌گذرد و فرصت‌ها را مي‌برد، نباشيم؟ بي‌شك كنترل تورم و تشنج‌زدايي گسترده در روابط خارجي حتي بر مسائل اجتماعي جامعه اثر مستقيم مي‌گذارد. اتفاقات اين روزها را نبايد دست‌كم بگيريم. هر چند هنوز ابعاد دو يا سه مورد حمله به روحانيون مشخص نشده است ولي حتي برخي علما هم تصريح مي‌كنند كه مردم گراني‌ها و مشكلات را از چشم روحانيون مي‌بينند. حكومت ابزار بسياري براي تاثيرگذاري در جامعه دارد كه زمان استفاده از آنها همين امروز است.استفاده از شخصيت‌هاي مورد احترام و دعوت از كارشناسان در امور مختلف و دست زدن به ابتكارات جديد پيام مثبت و مهمي به متن جامعه ارسال مي‌كند.اينكه از برخي سياسيون و اقتصاددانان منتقد در شبكه‌هاي كم مخاطب دعوت شود، كاري مثبت ولي بسيار كوچك است كه انتظارات جامعه را برآورده نمي‌سازد.چرا همه تريبون‌ها بايد در اختيار يك جناح باشد؟ آيا اين تريبون‌داران تاكنون توانسته‌اند جامعه را در زمينه‌هاي مختلف اقناع كنند؟يا چند پيام تند و تيز را به صورت آمرانه مرتبا تكرار مي‌كنند؟ در زمينه مبارزه با مفاسد اقتصادي كه همه به آن معتقد هستند، مي‌توان از نيروهاي مستقل و نفوذناپذير استفاده كرد، انعطاف‌هاي به موقع و هوشمندانه در سياست‌هاي خارجي نشان از هيچ ضعفي ندارد و واقعا مردم را خوشحال مي‌كند و ديديم كه بر بازار ارز هم تاثير مثبت مي‌گذارد و تا انفعال بيگانگان امتداد مي‌يابد. تشكيل يك اتاق فكر از شخصيت‌هاي آگاه و مبتكر و باتجربه و شنيدن نظرات آنان قطعا هيچ ضرري ندارد و اگر به چنين اتاقي جديت داده شود، اميد به گشايش‌ها بيشتر مي‌شود.وقتي اميرمومنان (ع) مردم را صريحا مكلف به گفتن حق مي‌كند و به مشورت در عدالت مي‌خواند و جز لطف خداوند خود را ايمن از اشتباه نمي‌داند، چگونه است كه مسوولان ما خود را از مشورت دانشمندان دلسوز و شجاع و مستقل محروم مي‌كنند؟استفاده از حداكثر سطح خردمندي جامعه براي تمهيد اتفاقات مثبت و پيشگيري از حوادث منفي و متراكم شدن مشكلات و نارضايتي‌ها نيازمند واقعگرايي، درك شرايط، جذب اذهان مردم و انعطاف در سياست‌ها و ارايه چهره‌اي صلح‌طلبانه در جهان است، مرتبا گفته شده كه دارد دير مي‌شود و دير شده است ولي حتي اين نگراني شنيده نمي‌شود.