تورهاي «پريساين» بلاي جان خليج‌فارس شده‌اند
تاراج آبزيان جزيره كيش با صيادي غيرمجاز
زهره مولوي
تاراج آبزيان كيش و نابودي زيست بوم اين جزيره مرجاني بي‌نظير، براي صيادان و ماهيگيراني كه روزي سفرها و امكان زندگي براي نسل‌هاي آينده در سرزمين آباد و اجدادي‌شان، به ادامه حيات در آب‌هاي اين جزيره وابسته است، دغدغه‌اي است كه از سال‌ها پيش آغاز شده و با وجود وعده و وعيدهاي بي‌شمار براي مبارزه با صيادي غيرمجاز، همچنان ادامه دارد و انگار پيگيري‌ها راه به جايي نمي‌برد.
براي صيادان بومي كيش كه از بچگي شاهد ماهيگيري پدران‌شان روي آب‌هاي خليج‌فارس بودند و حالا خودشان شغل پدر را به ارث برده و آرزوي‌شان اين است كه فرزندان‌شان پا جاي پاي آنها بگذارند، ديدن هجوم بي‌رويه صيادان غيرمجاز و صيد بي‌رحمانه ماهيان ريز و درشت آب‌هاي اين منطقه از ميگو، ماهي مركب و حلوا سفيد گرفته تا كوسه، ساردين، تن ماهيان، هامور و نابودي تدريجي نسل اين ماهي‌ها و آلوده كردن محيط‌زيست دريا، ديگر قابل تحمل نيست.
روش‌هاي رايج صيادي در آب‌هاي خليج‌فارس، به ويژه جزيره كيش صيد با قلاب، تور و تله‌هاي سنتي گرگور (يك نوع تله براي به دام انداختن ماهي) است. اما آنچه طي يك دهه اخير بلاي جان آبزيان اين جزيره شده، تورهاي «پريساين» يا همان تور محاصره‌اي يا اسراييلي است كه به صورت گله‌اي ماهيان بالغ و بچه ماهي‌ها را جمع مي‌كند و حين صيد موجب تلف شدن آبزيان زيادي مي‌شود. از آخرين پيگيري‌ها از «حميد بارگاهي» رييس اداره شيلات كيش حدود شش ماه مي‌گذرد. او پيش از اين گفته بود: «ماهيگيري با تور پريساين يا همان محاصره‌اي، بيشتر توسط صيادان غيربومي انجام مي‌شود. اين روش صيادي بيشتر براي صيد ماهي‌هاي مهاجري كه از درياي عمان به سمت خليج‌فارس حركت مي‌كنند مناسب است، به همين دليل با مهاجرت اين ماهي‌ها به آب‌هاي خليج‌فارس به ويژه جزيره كيش، شمار زيادي صياد غيربومي فاقد مجوز هم با تورهاي پريساين خود كه نه از سازمان شيلات ايران و نه اداره شيلات كيش مجوز دارد، به اين منطقه سرازير شده و به صورت گسترده به صيد آبزيان منطقه مي‌پردازند.
تا سال 1400، پنج مجوز صيد با تور پريساين در جزيره كيش وجود داشت كه آن پنج مجوز هم سال گذشته باطل شد و در حال حاضر هر صيدي كه به اين روش انجام شود تخلف محسوب شده و در صورت مشاهده با آن برخورد قانوني مي‌شود.» اما مشاهدات روزانه صيادان بومي جزيره كيش، مويد آن است كه شناورهاي بدون مجوز ازجمله دو لنجي كه متعلق به افراد بومي جزيره هستند و هر كدام چهار قايق صيادي دارند، همچنان در آب‌هاي كيش جولان مي‌دهند و با تور محاصره‌اي به جان آبزيان مي‌افتند. به گفته برخي از اين صيادان محلي مانند «منصور آريايي»، «انگار اين مجوزها باطل نشده است. شايد هم باطل شده و صاحبان تورهاي محاصره‌اي با قلدري همچنان تورهاي‌شان را جلوي چشم مسوولان و ده‌ها صياد ديگر در دريا مي‌اندازند و ابايي هم از هيچ‌كس ندارند. مسوولان نداشتن سوخت براي اعزام گشت دريايي به مناطق دور دست از جمله نزديكي اسكله‌هاي نفتي را بهانه كوتاهي در برخورد با صيادي غيرمجاز اعلام مي‌كنند. در صورتي كه ما روزانه شاهد جولان اين صيادان بومي و غيربومي در آب‌هاي نزديك ساحل هم هستيم. تا به حال فيلم و عكس‌هاي زيادي از صيد غيرمجاز آنها با تورهاي محاصره‌اي تهيه و براي مسوولان محلي ارسال كرديم، اما متاسفانه همچنان شاهد فعاليت اين تاراج‌گران دريا هستيم. از حدود سال 1395 كه فعاليت قايق‌هاي بدون مجوز و صيد پرخطر با تورهاي محاصره‌اي رو به افزايش گذاشت، نامه‌نگاري‌هاي متعددي با سازمان‌هاي محلي، ملي و حاكميتي از جمله بازرسي كل كشور، قوه قضاييه، سازمان شيلات ايران، يگان حفاظت كل، ناجا و غيره انجام داديم. در بيشتر مواقع روي نامه‌ها دستور پيگيري درج شده است، اما متاسفانه تاكنون هنوز اين بحران كه به گفته كارشناسان و متخصصان زنگ خطر نابودي آبزيان اين منطقه تا پنج سال آينده را به صدا درآورده، به صورت ريشه‌اي حل نشده است. گفته مي‌شود 135 مجوز رسمي و سازماني به صيادان اين جزيره واگذار شده است، اما هر روز شاهد تردد بيش از 300 قايق در اين منطقه هستيم. كار به جايي رسيده كه برخي با يك مجوز، دو قايق به آب مي‌اندازند.» درد صيادان جزيره كيش تنها صيد غيرمجاز محاصره‌اي توسط افراد بومي و صيادان جزاير و بنادر اطراف نيست، بلكه حضور 300 قايق ماهيگيران هندي كه از 15 سال پيش در اين جزيره ساكن شده‌اند نيز مزيد بر علت شده است. هر چند كه مقامات محلي، اين مهمانان خارجي را داراي مجوز و شيوه صيدشان را قانوني اعلام مي‌كنند، اما محلي‌ها مي‌گويند، برخي از آنها هم تور محاصره‌اي دارند. نبود فرصت شغلي كافي براي مردمان جزيره كيش و جزاير و بنادر اطراف موجب شده خيلي‌ها روانه آب‌هاي اين منطقه شده و به صيادي غيرمجاز روي آورند. اما امكانات ناكافي نظارتي اعم از نيروهاي گشت دريايي، ضعف نظارتي و هماهنگ نبودن دستگاه‌ها و نهادهاي متولي، آب‌هاي كيش را به محل تاراج سه هزار و 500 شناور غيرمجاز صيادي و ازبين بردن زيست بوم دريا در اين جزيره مرجاني منحصر به فرد، تبديل كرده است.