محسني اژه‌اي پشت بلندگو چه مي‌خواهد بگويد
محمد مهاجري
رييس محترم قوه قضاييه گاه و بيگاه در سخنراني‌ها و مصاحبه‌ها و جلسات، تك‌مضراب‌هايي در نقد بعضي رفتارهاي قوه تحت مديريتش دارد كه بيشتر به كنايه شبيه است. وقتي او از احكامي سخن مي‌گويد كه موجب وهن دستگاه قضاست، يا بر لزوم متناسب بودن وثيقه با اتهام تاكيد مي‌كند، يا رعايت حقوق متهم را يادآور مي‌شود، مخاطب اظهاراتش شهروندان عادي نيستند. روي صحبت او با مديران و قضات دادگستري در سطوح مختلف است. اين مطالب مي‌تواند در قالب دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌هاي داخلي هم ابلاغ شود؛ پس اصرار رييس قوه قضاييه براي رسانه‌اي كردن آن چيست؟ وقتي براي جرمي مانند بي‌حجابي در يك شعبه دادگاه احكام غلاظ و شدادي چون نظافت اماكن عمومي يا شستن ميت و ارجاع به روانپزشك صادر مي‌شود و در همان حال و براي همان جرم در دادگاه ديگري با احكامي نرم‌تر روبه‌رو مي‌شويم، به چه تحليلي مي‌رسيم؟ قطعا هر دو قاضي داراي استقلال بوده‌اند. اما يكي حكمي داده كه به‌زعم رييس قوه موجب وهن است. به نظر مي‌آيد آقاي اژه‌اي مي‌خواهد از فشار افكار عمومي، نخبگان و دلسوزان براي اصلاح يك روند داخلي در دستگاه‌هاي تابعه خود بهره گيرد. با اينكه معمولا قوه قضاييه در برابر انتقادات افراد و رسانه‌ها سكوت نمي‌كند و غالبا به دفاع از عملكرد خود مي‌پردازد اما در برابر حملات حقوقدانان، رسانه‌ها و فضاي مجازي به احكام اخير، نه در لاك دفاعي و توجيه رفت، نه حتي از معتبر بودن احكام به اعتبار استقلال قاضي سخن گفت. برعكس، هم رييس و هم معاون اول قوه از موضع منتقدان حمايت كردند. چندي پيش نيز آقاي محسني اژه‌اي به لزوم محدود كردن اختيارات ضابطان قوه قضاييه اشاره كرد و تلويحا اين برداشت عمومي را كه گاهي تكليف پرونده را آنها تعيين مي‌كنند و عملا در مقام شاكي، ضابط و قاضي مي‌نشينند، تاييد كرد.
رويكرد آقاي محسني اژه‌اي براي آنكه عملكرد قوه قضاييه بايد به جان مردم بنشيند و طعم عدالت (ولو به‌طور نسبي) به كام شهروندان خوش بيايد، اقدامي اسلامي، انساني و ملي است و بايد از سوي اهالي فن، رسانه‌ها و نخبگان جامعه تحويل گرفته شود. اين رفتار نشانه آن است كه دستگاه قضا بيش از پيش‌نياز به حمايت از جامعه را حس كرده و اگر چنين اتفاقي ادامه يابد، شهروندان را نيز به احقاق حق‌شان اميدوار مي‌سازد.آنچه آقاي محسني اژه‌اي اصطلاحا از پشت بلندگو مي‌گويد، گروه‌هاي فشار، مدعيان نفوذ در قوه قضاييه را قطعا خواهد رنجاند و اصلا بعيد نيست در قالب حمله يا سعايت عليه او تبلور يابد. كساني كه رقيبان سياسي يا افراد خاصي را با قاطعيت تهديد مي‌كنند كه فلان حكم را از دادگاه عليه‌شان خواهند گرفت با موضع جديد قوه قضاييه بايد ماست‌شان را كيسه كنند، هر چند كه رييس قوه كار سختي در پيش دارد تا ريشه باندهاي پرقدرت را بخشكاند. اين نوشته كوتاه قطعا قصد كتمان كاستي‌هاي بسيار جدي سيستم دادگستري كشور را ندارد، اما گام مهمي را كه برداشته شده در راستاي اصلاح مجموعه مفيد مي‌داند.