با افزايش بي‌سر و صداي 40 درصدي
نان در خراسان رضوي گران شد، در تمام كشور به مرور گران مي‌شود
قيمت نان در خراسان رضوي به صورت ناگهاني و بي‌سر و صدا روز سه‌شنبه گذشته افزايش يافت. آن‌گونه كه در اين باره توضيح داده شده، نرخنامه جديدي كه در خراسان رضوي اجرايي شده؛ در تهران تصميم‌گيري شده و با هماهنگي استانداري اين استان به اجرا درآمده. در هر حال جدول منتشر شده از نرخنامه جديد نان در استان خراسان رضوي حاكي از افزايش حدود ۴۰ درصدي قيمت انواع نان است. به عنوان مثال نان بربري سنتي يارانه‌اي كه تا روز گذشته با قيمت ۸۵۰ تومان فروخته مي‌شد اكنون ۱۲۰۰ تومان به دست خانوارها مي‌رسد. تافتون سنتي يارانه‌اي از ۶۵۰ به ۹۰۰ تومان، سنگك يارانه‌اي از ۱۴۰۰ به ۲ هزار تومان و بربري خراساني نيمه يارانه‌اي از ۱۳۰۰ به ۱۸۰۰ تومان رسيده است. خبرگزاري نزديك به دولت فارس كه اين خبر را منتشر كرده به نقل از احمدرضا كشتگر، رييس اتحاديه صف نانوايان مشهد عنوان كرده كه «افزايش قيمت نان در دست اتحاديه و مسوولان مشهدي نيست و از طرف پايتخت چنين تصميمي گرفته شده و با هماهنگي استانداري خراسان رضوي اجرايي شده است. برنامه افزايش قيمت نان مربوط به خراسان رضوي نيست و به مرور در تمام كشور اجرايي خواهد شد.» كشتگر البته درباره جزييات گران شدن انواع نان يارانه‌اي و نيمه يارانه‌اي مي‌گويد: افزايش ۴۰ درصدي قيمت‌ها هر چند كه هزينه‌هاي توليد را كاهش داده اما هنوز هم توليد نان به صرفه نيست. او معتقد است كه «با توجه به افزايش هزينه‌هاي توليد نان، قيمت‌هاي جديد بايد اول فروردين اعلام مي‌شد، اما اكنون ۵ ماه است كه اتحاديه و دستگاه‌هاي مختلف، درگير تعيين قيمت‌هاي جديد نان هستند.» كشتگر در واكنش به گلايه مردم درباره اعلام بي‌سر و صدا و ناگهاني قيمت نان گفت: قبلا اعلام شده بود كه قيمت آرد تغيير نمي‌كند، اما كسي نگفته قيمت نان تغيير نخواهد كرد. بخش اندكي از هزينه‌هاي توليد نان مربوط به آرد است كه قيمت آن ثابت مانده است، اما قيمت آرد حدود ۲ تا ۳ درصد در قيمت نان تاثير دارد. با توجه به افزايش هزينه‌هاي دستمزد، اجاره و توليد نان، افزايش ۴۰ درصدي قيمت‌ها هر چند كه از زيان نانوايي‌ها كم مي‌كند، اما هنوز هم توليد نان را به صرفه نخواهد كرد. با ادامه اين روند، اگر حتي آرد رايگان هم به نانوايي‌ها مي‌دادند، اما باز هم توليد نان به صرفه نبود. رييس اتحاديه نان مشهد خاطرنشان كرد: نرخ نان از سال ۹۹ تا ۱۴۰۲ حدود ۵۷ درصد افزايش يافته و با توجه به تغيير ۴۰ درصد يارانه نان، قيمت نان طي اين سال‌ها حدود ۱۰۰ درصد بيشتر شده است. سوال اينجاست كه هزينه‌هاي ديگر هم همين قدر افزايش داشته است؟
تعديل قيمت نان سنتي
پيش از اين و در خرداد ماه سال گذشته، يارانه آرد نانوايي‌هاي فانتزي و شيريني‌پزي‌ها حذف و به یكباره قيمت آرد اين دسته از فعاليت‌ها 5 برابر شد. اتفاقي كه تاثير خود را بر قيمت نان فانتزي گذاشت و به همان نسبت قيمت اين نان‌ها را بالا برد. با اين حال، نانوايي‌هاي سنتي كه درگير سيستم عجيب و پيچيده توزيع آرد، كارتخوان‌هاي هوشمند و قيمت‌گذاري دستوري بودند؛ بارها نسبت به اين روند اعتراض كرده و خواهان افزايش رسمي نرخ‌هاي مصوب شدند. بنا بر آناليز قيمتي كه توسط اتحاديه‌هاي نانوايي سنتي صورت گرفته، حداقل هزينه تمام شده نان سنگك ساده 3هزار و نان سنگك كنجدي بنا بر نوع مواد مورد استفاده بيش از 5هزار تومان است، اين حداقل نرخي است كه نانوايان سنگكي مي‌توانند با آن به حيات خود ادامه دهند. اما با وجود اين، مسوولان بر تثبيت قيمت اين نوع نان اصرار دارند. بنابراين برنامه دولت براي آنچه «جراحي اقتصادي» ناميده شد و در عمل به حذف يارانه آرد و نان انجاميد؛ به گفته رييس اتحاديه نانوايان سنگكي منجر به اين شد كه « هزينه‌هاي توليد نان به حدي افزايش يافته كه نانوايي‌ها چاره‌اي جز تعطيلي يا تخلف در عرضه نان ندارند، توليد نان با اين شرايط براي نانوايي‌ها به‌صرفه نيست، در نتيجه هر روز اخبار تعطيلي چند نانوايي را به دليل نداشتن سهميه و كمبود آرد يا صرفه نداشتن ادامه توليد مي‌شنويم. وقتي سهميه آرد به برخي واحدهاي نانوايي داده نمي‌شود و نرخ آرد در بازار آزاد نيز افزايش شديدي داشته، واحد صنفي به دليل هزينه تمام شده بالاي توليد قادر به ادامه فعاليت نيست.»
وعده ثبات قيمت نان
ارديبهشت ماه امسال وزارت امور اقتصادي و دارايي كه اجراي برنامه جديد در حوزه نان را از پارسال به عهده داشته، اعلام كرد كه «دولت در سال جاري برنامه‌اي براي افزايش قيمت نان و آرد خبازي ندارد.» به گفته اين وزارتخانه يارانه آرد و نان در قانون بودجه ۱۴۰۲ با حدود ۳۴ هزار ميليارد تومان افزايش نسبت به قانون بودجه ۱۴۰۱ به ۱۰۴ هزار ميليارد تومان رسيده است.
البته دولت از پارسال وعده داده كه مابه‌التفاوت قيمت يارانه‌اي و قيمت آزاد نان را به نانواها پرداخت مي‌كند. به گفته وزارت اقتصاد «هر واحد نانوايي معادل ۱۵ درصد از فروش ثبت شده روي كارتخوان‌هاي هوشمند را به عنوان كمك‌هزينه از دولت دريافت مي‌كند كه اين درصد از ۱۷ بهمن ماه سال گذشته به ۳۰ درصد افزايش يافته است.»