چرايي ركود ريزش و فرار سرمايه در بورس
حسن ايزدي
حسن ايزدي، كارشناس بازار سرمايه: كارنامه بورس در 6 ماهه ابتداي سال 1402 بسيار ضعيف بود و روندي كاهشي را شاهد بوديم كه بايد به دنبال چرايي اين ريزش‌ها بود و نقیصه‌اي كه در اين بازار به وجود آمده را جست‌وجو كرد، چراكه انتظارات تورمي در آينده است كه مي‌تواند وضعيت اين روزهاي بورس را تغيير دهد؛ بخشي از اين انتظارات تورمي نيز در سايه چشم‌انداز نرخ دلار است.
در چندين ماه اخير به دليل عدم تغيير نرخ دلار از انتظارات تورمي هم كاسته شد؛ لذا مانند بسياري از بازارهاي ديگر نظير بازار خودرو، بازار مسكن، بازار طلا و ارز، واسطه‌گري در بازار بورس هم افت كرد. به اين معني كه اين بازار هم با ثبات قيمتي همراه شد و از فضاي دلالي و سودهاي هيجاني در بورس كاست و همين موضوع باعث شد تا كاسبي برخي دلالان كه سود خود را از عدم آگاهي برخي سهامداران بازار سرمايه كسب مي‌كردند رنگ ببازد. البته بازار سرمايه از ماه‌هاي ابتدايي سال تا به امروز به لحاظ قيمتي در شرايط بسيار مناسبي براي سرمايه‌گذاري قرار دارد و در جاي درستي هم قرار گرفته است و سرمايه‌گذاران هم مي‌توانند با حباب كمتري نسبت به قبل در اين بازار سرمايه‌گذاري كنند و در بسياري از سهم‌ها شاهد ارزش منصفانه‌اي هم هستيم و حباب در اين بازار كمتر از قبل شده است.
موضوع ديگري كه در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت آزادسازي منابع ارزي ايران از كره جنوبي بود كه همين يك خبر مي‌تواند فضاي اقتصادي را كمي آرام‌تر كند و انتظارات تورمي را هم كمي پايين بياورد و طبعا تاثير مثبتي هم بر روي نرخ دلار بگذارد.
متاسفانه در يكي، دو سال گذشته، افزايش نرخ دلار باعث رونق بازار سرمايه شد، پس در نتيجه اگر نرخ دلار امروز نيز افتي داشته باشد شاخص‌هاي بورس هم همسو با نرخ دلار افت خواهند كرد. اما برخي كارشناسان بر اين باورند كه اين نوع تحليل‌ها درست نيست و نبايد بازار سهام را با افزايش نرخ دلار مرتبط دانست. اين درحالي است كه در سال‌هاي 1392 و 1397 با رشد نرخ دلار سال‌هاي طلايي بورس نام‌گذاري شد و سال 1399 كه بورس روندي كاهشي به خود گرفت وضعيت بازار دلار هم با شرايط بورس همخواني داشت و ريزشي شد. البته نمي‌توان ريزش‌هاي سنگين بورس را به يك دولت خاص نيز نسبت داد و نقش تحريم‌ها را هم ناديده گرفت و مي‌بينيم كه از زمان دولت آقاي احمدي‌نژاد تاكنون شاهد اين‌گونه ريزش‌هاي بورس بوده‌ايم و در دولت سيزدهم هم اين وضعيت همچنان ادامه دارد و بايد گفت دولت‌ها هم وارث چنين شرايطي هستند كه در اقتصاد كشور ايجاد شده است و چه بخواهند يا نخواهند با كسري بودجه روبه‌رو مي‌شوند و با توجه به اينكه ابزارهاي محدودي هم دراختيار اين دولت‌هاست پس قادر نيستند با آنها در بازارهاي بين‌المللي مراوده‌اي داشته باشند و دولت هم به اجبار بايد اوراق قرضه بيشتري منتشر كند كه در اصل اين اوراق رقيبي براي بازار سرمايه است، اما با توجه به اينكه نرخ دلار در ماه‌هاي گذشته تغيير چنداني نداشته اين‌گونه سياست‌هاي دولت ممكن است در آينده تاثير بدتري بر بازار سرمايه بگذارد، چراكه برخي از اين سياست‌ها نه تنها مشوقي براي سرمايه‌گذاري در بازار سرمايه نيست بلكه به عنوان سدي براي سرمايه‌گذاري در اين بازار هم به شمار مي‌رود اين درحالي است كه اگر تحريم‌ها كمتر مي‌شد و مناسبات سياسي ايران با كشورهاي ديگر هم گسترده‌تر مي‌شد نه تنها اوضاع بورس بلكه اوضاع همه بخش‌هاي اقتصادي بهتر از قبل مي‌شد و مهاجرت مغزها و سرمايه‌ها هم كمتر صورت مي‌گرفت.