هر محله يك نشريه!
بهروز مرباغي
يكي، دو دهه است‌كه در تمام عالم بر كوس توسعه محله‌اي مي‌كوبند. جهان، پس از تكه‌پاره‌كردن‌هاي افراطي شهرها و ازبين‌بردن محله‌ها دوباره به ارزش‌ها و درون‌مايه‌هاي محله و توسعه محله‌محور رسيده و ساختار محله‌اي شهر را مناسب‌تر و پرثمرتر از قطعه‌بندي شهري مي‌داند. اينكه امروز محله چه تعريفي دارد و اين مفهوم سركوب‌شده چگونه خواهد توانست مثل ققنوس از خاكستر ويراني‌ها سر بلند كند، بحثي ديگر است. امروز بايد خوش‌بينانه به روش‌هاي انسجام محله فكر و را‌ه‌هايي را پيشنهاد كرد. در همين تهران كه متاسفانه يكي از شهرهاي پيشگام در سركوب نظام محله بود، هنوز هم عنوان و بن‌مايه محله وجود دارد. هرچند مفهوم اين محله‌ها با مفهوم و حتي شكل محله‌هاي پيش از سركوب بسيار متفاوت است. با اين حال، مثلا هم اهالي شهرك اكباتان خود را هم‌محله‌اي مي‌شناسند هم اهالي سعادت‌آباد آن را يك محله مي‌دانند. همين‌طور اهالي نارمك، تهرانپارس و بسياري مناطق ديگر. باز هم تكرار مي‌كنيم مفهوم محله در مصداق مثلا نارمك بسيار متفاوت‌تر از آني است كه روزي اهالي درخونگاه از آن استنباط مي‌كردند. به‌ويژه در دهه‌هاي اخير كه فضاي مجازي مي‌كوشد همه اهالي جهان را عضو و متعلق به يك محله نشان دهد!! به هر حال ما در روزگار حاضر با شرايطي مشخص سروكار داريم و بسياري پهنه‌هاي شهري خود را اهل يك «محله» مي‌شمارند. كاري كه بايد بكنيم، آن است كه اين انسجام را تقويت و تكثير كنيم. به روش‌هاي مختلف. يكي از روش‌هاي اين كار، جمع‌كردن اهالي دور يك نشريه است. نشريه‌اي كه ويژه همان محله باشد و حرف دل اهالي آن محله را منتشر كند. اما كار به اين سادگي نيست. نشريه محله‌اي بدين معني نيست كه پر است از گلايه‌هاي ريزودرشت اهالي از اوضاع كشور يا شهر. آني نيست كه مستقيم يا غيرمستقيم مردم را به راه راست هدايت كند. آني نيست كه كوچك‌ترين عمل عمراني شهرداري يا دولت در محله را در بوق و كرنا كند. آني نيست كه قيمت اجناس و املاك را منتشر و كسب و كار محله را تبليغ كند. نشريه محله‌اي، به عنوان يك رسانه بايد پيشتاز تفكر پيشرو و مترقي براي اعتلاي منزلت زيست اهالي و موجب توسعه انديشه خودباوري از يك سو و مطالبه‌گري از سوي ديگر باشد. زبان نشريه محله‌اي بايد ساده و در عين حال فاخر باشد. نقل مطالب با گويش عاميانه با تمسك بر ادبيات كوچه و بازار سم مهلكي براي چنين نشريه‌اي است، چون نشريه به دنبال آن است كه اهالي محله باهم در مودت و احترام متقابل زندگي كنند، زبان و شكل خود نشريه هم بايد بسيار بي‌تكلف و درست باشد و علاوه بر تمام اين ويژگي‌ها، نشريه محله‌اي بايد در صحت و دقت مطالب حداكثر تلاش و كوشش را داشته باشد و به سمت حاشيه‌ها و رابطه‌هاي خرد و سخيف بين برخي افراد و گروه‌ها نلغزد. سخت است؟ بله!
معمار و مدرس دانشگاه