«اعتماد» براساس تازه‌ترين تحولات صورت‌گرفته
بررسي مي‌كند
برندگان و بازندگان جنگ غزه
گروه جهان
تنش، درگيري، جنگ و كشتار مردم و غيرنظاميان در غزه در حالي روز گذشته وارد نهمين روز خود شد كه مطابق با آمار وزارت بهداشت فلسطين تا ظهر روز گذشته بيش از 2300 فلسطيني شهيد و 9024 نفر نيز مجروح شده‌اند. در واقع وضعيت در غزه به گونه‌اي اسفناك است كه روز گذشته گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل متحد، وقايع صورت‌گرفته در اين منطقه را از لحاظ شدت كشتار و قتل‌عام غيرنظاميان به روزهاي نكبت 1948 و فاجعه 1968 در ابعادي وسيع‌تر تعبير كرده است. در چنين شرايطي به گفته برخي منابع خبري احتمال دارد اسراييل تهديد خود براي ورود زميني به نوار غزه را عملي كند؛ امري كه به گفته ناظران نه تنها دامنه جنگ را گسترش مي‌دهد، بلكه باعث كشتار و فاجعه انساني به مراتب بيشتري در غزه خواهد شد.
در همين رابطه روز گذشته روزنامه نيويورك‌تايمز به نقل از سه فرمانده ارشد ارتش صهيونيستي مدعي شده كه اسراييل براي ورود زميني به غزه با ده‌ها هزار نظامي آماده مي‌شود. از طرف ديگر در شرايطي كه امريكا ناو هواپيمابر آيزنهاور را نيز به ناوگان خود در مديترانه شرقي اضافه كرده، لويد آستين وزير دفاع ايالات متحده كه به تازگي به سرزمين‌هاي اشغالي سفر كرده است، مي‌گويد كه رژيم صهيونيستي از امريكا درخواست سلاح و تجهيزات كرده كه ما تمام تلاش خود را براي حمايت از اسراييل به عمل خواهيم آورد. اما در نكته‌اي مهم وزير دفاع امريكا تصريح كرده كه ما از تل‌آويو درخواست تعويق يا سرعت بخشيدن به عمليات زميني در غزه را نكرده‌ايم اما از آنجا كه اوضاع بسيار پيچيده است، بايد كاملا حرفه‌اي عمل كنيم.
بازندگان جنگ
فارغ از مواضعي كه امريكايي‌ها در خصوص جنگ غزه اتخاذ كرده‌اند، روز گذشته اعلام شد كه چيني‌ها قرار است يك هيات ديپلماتيك را به منظور تلاش براي ايجاد آتش‌بس به خاورميانه بفرستند. از سوي ديگر در حالي كه چين اعلام كرده رژيم صهيونيستي فراتر از حدود دفاع از خود عمل مي‌كند و بايد از مجازات جمعي ساكنان غزه دست بردارد، روز شنبه نيز شاهد بوديم كه روسيه با ارايه يك پيش‌نويس قطعنامه به شوراي امنيت سازمان ملل به دنبال آتش‌بس فوري و در عين حال مسيرهاي كمك به مردم غزه شده است. به همين دليل است كه كارشناسان معتقدند سير حوادث و تحولات در منطقه خاورميانه و سطح خشونتي كه اسراييل در كشتار مردم غير نظامي غزه انجام مي‌دهد به گونه‌اي است كه علاوه بر درهم‌ريختگي تمامي معادلات، باعث ايجاد ضرر، زيان و پيامدهاي جبران‌ناپذير براي كشورهاي منطقه و حتي قدرت‌هاي بزرگ جهاني خواهد شد.
در همين رابطه سايت ژئوپليتيك در گزارشي با اشاره به ميزان شهداي فلسطيني در غزه در طول يك هفته اخير كه بخش قابل توجهي از آنها زنان و كودكان هستند، آورده است: اين فقط ژئوپليتيك خاورميانه نيست كه تحت‌تاثير معادلات جنگ اخير تغيير مي‌كند، بلكه محاسبات قدرت‌هاي بزرگ به خصوص امريكا و چين را نيز در خاورميانه تحت‌تاثير قرار داده است.
در طول ماه‌هاي اخير شاهد بوديم كه امريكا تلاش‌هاي زيادي را براي عادي‌سازي روابط ميان عربستان سعودي و اسراييل به عمل آورد. حتي ماه گذشته بود كه محمد بن سلمان وليعهد عربستان و بنيامين نتانياهو نخست‌وزير رژيم صهيونيستي اعلام كردند كه عادي‌سازي روابط دوجانبه بسيار نزديك هستند. اما حالا و با شروع جنگ در غزه نه تنها عربستان مذاكرات را متوقف كرده، بلكه حداقل در كوتاه‌مدت هيچ دورنماي مشخصي از روند عادي‌سازي ميان تل آويو و رياض مشاهده نمي‌شود.
در اين راستا شاهد بوديم كه آنتوني بلينكن، وزير خارجه امريكا كه به اسراييل و برخي كشورهاي منطقه سفر كرده و اعلام مي‌كند، ممكن است انگيزه اصلي شروع چنين مناقشه‌اي مختل كردن تلاش‌ها براي عادي‌سازي روابط ميان عربستان و اسراييل و ساير بازيگراني باشد كه علاقه‌مند عادي‌سازي روابط با رژيم صهيونيستي هستند.
همچنين در طول ماه‌هاي اخير شاهد بوديم كه طي توافق موقتي كه ميان ايران و امريكا صورت گرفته، علاوه بر مبادله زندانيان، بخشي از دارايي‌هاي بلوكه‌شده ايران نيز آزاد شد. اما حالا هر چند كه مقامات عالي ايران تاكيد دارند توفان الاقصي از سوي حماس همراستا با مبارزه جريان مقاومت عليه اشغالگري اسراييل صورت گرفته و امريكا نيز اعلام كرده شواهدي مبني بر دخالت ايران در حمله حماس به اسراييل وجود ندارد، اما اين مساله مي‌تواند در روند توافق موقت و حتي توافق جامع هسته‌اي در آينده تاثير منفي داشته باشد.
علاوه بر اين درگيري كنوني بر احداث كريدور هند-خاورميانه- اروپا كه در جريان اجلاس سران گروه 20 در ماه گذشته اعلام شد نيز تاثير مخرب خواهد داشت. اين كريدور كه قرار است هند را از طريق خاورميانه به اروپا وصل كند از اسراييل عبور كرده و حتي برخي ناظران معتقدند كه قرار است به عنوان رقيبي براي ابتكار يك جاده - يك كمربند چين مطرح شود. بنابراين شرايط فعلي باعث مي‌شود كه طرح اين كريدور نيز به‌طور كلي با توجه به تحولات رقم خورده فعلا منتفي شده و از دستور كار خارج شود. همچنين تنها هند، ايالات متحده و كشورهاي منطقه نيستند كه از جنگ اخير زيان مي‌بينند؛ بلكه چين هم به عنوان يك بازيگر مهم و فعال در منطقه خاورميانه از چنين موضوعي آسيب خواهد ديد. پكن اسفند ماه سال گذشته بود كه با ميانجي خود باعث توافق برقراري رابطه ميان ايران و عربستان شد. همچنين در جريان سفر محدود عباس به پكن در ژوئن امسال، شي جين پينگ، رييس‌جمهوري چين تصريح كرد كه راه‌حل اساسي در سرزمين‌هاي اشغالي تشكيل كشور مستقل فلسطيني با مركزيت بيت‌المقدس شرقي است.
اما ديديم كه هفته گذشته و همزمان با اينكه گروهي از سناتورهاي ارشد امريكايي براي ديدار با شي به پكن رفته بودند، اختلافاتي اساسي بر سر محكوم كردن يا عدم محكوم كردن حماس از سوي پكن ميان دو طرف شكل گرفت.
در همين رابطه و در حالي كه چين يكي از مهم‌ترين خريداران نفت خاورميانه است، در صورت گسترده‌تر شدن دامنه جنگ در منطقه، بازاز جهاني نفت نيز متلاطم شده و اين امر براي اقتصاد چين كه با چالش‌هاي مهمي مواجه است بسيار پر هزينه خواهد بود. به همين دليل است كه شواهد نشان مي‌دهد بروز يك درگيري گسترده و طولاني‌مدت به هيچ عنوان به نفع هيچ‌يك از بازيگران جهاني و منطقه‌اي نبوده و ايالات متحده و چين هر دو در اين روند به نوبه خود متضرر خواهند شد.
چين ضمن هشدار به اسراييل اعلام كرد كه فراتر از حدود خود عمل نكند
با توجه به گسترده‌تر شدن ابعاد جنگ، معادلات منطقه براي قدرت‌هاي بزرگ به هم ريخته است
روسيه پيش‌نويس قطعنامه آتش بس سريع در غزه را به شوراي امنيت داده است
ورود زميني اسراييل به غزه به معناي نسل‌كشي و گسترش جنگ خواهد شد