برنامه جديد دولت براي تغيير شيوه پرداخت يارانهها
سخنگوي دولت اعلام كرده است شيوه دهكبنديها تغيير خواهد كرد و دهك به صدك تبديل ميشود. اما معناي اين سخن چيست؟ اگر تا پيش از اين جمعيت ايران به شكل دهكبندي طبقهبندي شده و ميزان يارانه پرداختي بر اساس دهك هر خانوار تعيين ميشد، قرار است به جاي دستهبندي ده تايي در جامعه، جمعيت ايران به صد دسته طبقهبندي شود.
از اين رو دهك به صدك تبديل ميشود. به اين ترتيب اگر هر دهك ۱۰ درصد از جمعيت ايران را در خود جاي ميداد، صدك يك درصد از جمعيت را در خود جاي خواهد داد. دليل اين تصميم اما برميگردد به تلاش براي رصد بهتر و دقيقتر مردم از نظر مالي.
سخنگوي دولت درباره تغييرات پيشبيني شده گفته است: يارانه نه افزايش مييابد، نه شيوه پرداخت آن تغيير ميكند و فقط شيوه دهكبندي به صدكبندي ارتقا مييابد. به گفته وي، به جاي اينكه از نظر مالي در ۱۰ دهك باشد، هر دهك به ۱۰ دهك تقسيم ميشود و اينگونه به صورت دقيق و به صورت صدك تقسيم ميشود.
در عين حال سيده طيبه حسيني، سخنگوي سازمان هدفمندسازي يارانهها نيز در اين باره به ايسنا گفته است: تا اين لحظه خبري از تغيير در مبلغ يارانه يا يارانهبگيران نيست و فعلا برنامهاي در دستور كار قرار ندارد.
طبق آنچه سخنگوي سازمان هدفمندسازي يارانهها اعلام كرده، تنها مسالهاي كه پيش از اين نيز در دستور كار قرار داشته، اين بوده است كه به جاي دهكبندي، صدكبندي اتفاق خواهد افتاد؛ به اين معني كه هر دهك خود به ۱۰ قسمت تقسيم خواهد شد و اين مساله نيز با هدف شناسايي بهتر در دستور كار قرار گرفته است.
بر اساس آنچه دولت اعلام كرده در شرايط كنوني ۹ دهك از ۱۰ دهك در جامعه ايران يارانه دريافت ميكنند. اين بدان معناست كه تنها ۱۰ درصد از مردم ايران به لحاظ طبقهبندي مالي، نيازي به دريافت يارانه ندارند و ۹۰ درصد از مردم كشور يارانهبگير هستند. همانگونه كه سخنگوي دولت گفته است قرار نيست در اين راستا يارانه افزايش يابد، اما طبقهبندي با ضريب خطاي پايينتر و رصد دقيقتر مالي مردم بدان معناست كه شمار يارانهبگيران ميتواند دستخوش تغيير شود و به عنوان مثال كساني كه در دهك نهم هستند، اما تفاوت جزيي با دهك ده دارند، با اين تصميم، مشمول قطع يارانه شوند.
بر اساس اعلام مقامات رسمي حدود ۷۸ ميليون نفر از ايرانيان يارانهبگير هستند. برخي هم در صف بررسي و ثبتنام براي دريافت يارانه هستند. از سوي ديگر به گفته علي عسگري، سرپرست سازمان هدفمندسازي يارانهها بيش از هفت ميليون و ۷۰۰ هزار نفر تحت پوشش كميته امداد و بهزيستي هستند كه به اين افراد يارانه ماهانه پرداخت ميشود و يارانه دارو و نان هم اختصاص مييابد.
از ابتداي هفته جاري دهكهاي شش و هفت هم مشمول يارانه تشويقي شدهاند كه به اين ترتيب تعداد كل مشمولان به ۶۱ ميليون نفر ميرسد.
با اضافه شدن دهكهاي ششم و هفتم به طرح كالابرگ الكترونيك، حالا ۶۱ ميليون ايراني مشمول يارانه تشويقي شدهاند. پيشتر و در دولت قبل، محاسباتي كه انجام شده بود، خبر از اين ميداد كه ۶۰ ميليون ايراني بايد سبد معيشتي دريافت كنند.
با اين وصف به نظر ميرسد با دقيق شدن شيوه بررسي وضعيت مالي خانوارها گام اول براي تغيير در دهكبندي و فهرست مشمولان يارانه برداشته شود كما اينكه روزنامه نزديك به دولت، همشهري نيز از احتمال حذف يارانه برخي افرادي كه در دهكهاي بالا قرار دارند، با تغيير شيوه طبقهبندي از دهك به صدك خبر داده است.