در آستانه برگزاري نشست شوراي نخست‌وزيران كشورهاي عضو پيمان شانگهاي كه پنجشنبه چهارم آبان در بيشكك قرقيزستان برگزار شده و محمد مخبر معاون اول رييس‌جمهور ايران در صدر هياتي بلندپايه در آن حضور دارد، معاون ديپلماسي اقتصادي وزير امور خارجه، وزراي نفت، راه و شهرسازي و كشاورزي، درباره استرات‍ژي‌ها و اهدافي كه ايران در هر يك از حوزه‌هاي مرتبط با فعاليت آنها دنبال مي‌كند، توضيحاتي را ارايه دادند.
پياده‌سازي استراتژي سازمان همكاري شانگهاي تا سال ۲۰۳۰
معاون ديپلماسي اقتصادي وزير امور خارجه برگزاري بيست و دومين نشست نخست‌وزيران كشورهاي عضو پيمان شانگهاي به صورت حضوري را نقطه عطفي در مسير همكاري‌هاي اقتصادي خواند و تصريح كرد: نشست نخست‌وزيران به عنوان بازوي همكاري‌هاي اقتصادي پس از دو سال برگزاري به صورت مجازي به دليل شيوع جهاني كرونا، امسال چهارم آبان ماه در بيشكك قرقيزستان برگزار مي‌شود.
مهدي صفري افزود: باتوجه به دستورجلسات مهم اين نشست و حضور مقامات بلندپايه كشورهاي عضو مي‌توان اميدوار بود همكاري‌هاي اقتصادي در اين سازمان گسترش يابد. وي برگزاري نشست‌هاي حضوري را به دليل امكان برگزاري جلسات دو و چند جانبه حين اجلاس، موثر و كارگشا عنوان كرد و با توجه به حضور معاون اول رييس‌جمهور و برخي وزراي اقتصادي خاطرنشان كرد: هماهنگي‌هاي خوبي براي برگزاري جلسات جانبي به طور مثال با نخست‌وزيران چين، روسيه، قرقيزستان و تاجيكستان انجام شده و اميدوار هستيم به توافقات خوبي براي گسترش همكاري‌هاي اقتصادي منطقه‌اي دست يابيم. صفري درباره دستورجلسات اين نشست اظهار داشت: تصويب برنامه نشست شوراي سران دولت‌هاي عضو و برنامه‌ريزي براي پياده‌سازي استراتژي توسعه اقتصادي سازمان همكاري شانگهاي تا سال ۲۰۳۰ و برنامه همكاري‌هاي چند جانبه تجاري و اقتصادي بين دولت‌هاي عضو از جمله دستورجلسات مهم اين دوره از نشست نخست‌وزيران است.
وي امضاي اسناد نهايي و تصويب بودجه سازمان همكاري شانگهاي در سال ۲۰۲۴ و مسائل مربوط به فعاليت‌هاي مالي و سازماني اعضاي دايمي سازمان همكاري شانگهاي را از جمله ديگر دستورجلسات اين نشست خواند و افزود: پيشنهاداتي درخصوص توسعه فعاليت‌هاي ريلي، تدوين سند انرژي و همچنين پلتفرم‌هايي براي تجارت ديجيتال بين كشورهاي عضو نيز مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
راه‌اندازي كريدور گازي شمال جنوب
وزير نفت برگزاري بيست و دومين نشست شوراي نخست‌وزيران سازمان همكاري‌هاي شانگهاي را فرصتي مناسب براي رسيدن به توافقي چندجانبه درخصوص ترانزيت گاز و راه‌اندازي يك كريدور گازي شمال به جنوب در منطقه آسياي مركزي دانست.
جواد اوجي كه چهارشنبه در هياتي با حضور معاون اول رييس‌جمهور در اين دوره از نشست شوراي نخست وزيران شركت مي‌كند، از رايزني‌هاي اوليه با روسيه و كشورهاي حوزه آسياي مركزي درخصوص توافقي چندجانبه براي سوآپ گاز كشورهاي مذكور از طريق ايران خبر داد و گفت: در هفته انرژي روسيه كه در مسكو حضور داشتيم، رييس‌جمهور روسيه باتوجه به اختلافات عميق با اروپا از ايران به عنوان يكي از بازارهاي جديد گاز روسيه نام برد و ما نيز اعلام آمادگي كرديم تا براي انتقال و فروش گاز روسيه از طريق ايران اقدامات لازم را انجام دهيم.
وي افزود: اين اقدام نيازمند هماهنگي با كشورهايي است كه در مسير اين سوآپ قرار دارند و همه آنها نيز در نشست پيش روي نخست وزيران شانگهاي حاضر هستند و اين درحالي است كه خط لوله اين مسير از روسيه به قزاقستان، ازبكستان، تركمنستان و ايران موجود است.
اوجي اظهار اميدواري كرد بتوان در حاشيه اين اجلاس ضمن ارتقاي همكاري‌هاي اقتصادي در قالب سازمان همكاري‌هاي شانگهاي توافقات چندجانبه‌اي را نيز در مسير عملياتي‌سازي اين ايده و همگرايي بيشتر كشورهاي منطقه به سرانجام رساند.
وزير نفت مشاركت فعال در تدوين استراتژي توسعه همكاري‌ها در حوزه انرژي را يكي از اهداف مهم در اجلاس پيش رو دانست و تاكيد كرد: با حضور ايران و روسيه بزرگ‌ترين ذخاير نفت و گاز جهان و همچنين با حضور هند و چين بزرگ‌ترين مصرف‌كنندگان انرژي در جهان، عضو سازمان همكاري‌هاي شانگهاي هستند و با استفاده از اين ظرفيت مي‌توان تعاملات در اين حوزه را به شدت افزايش داد.
توسعه خطوط حمل و نقل ريلي بين‌المللي
وزير راه و شهرسازي نيز از دستوركار مهم بيست و دومين نشست شوراي نخست‌وزيران كشورهاي عضو پيمان شانگهاي درخصوص يك ابتكار عمل براي توسعه باكيفيت و پايدار خطوط ريلي حمل و نقل بين‌المللي بين كشورهاي عضو سازمان همكاري شانگهاي خبر داد. مهرداد بذرپاش گفت: توسعه خطوط ريلي در مسير كريدورهاي بين‌المللي شمال به جنوب و شرق به غرب يكي از راهكارهاي مهم براي افزايش سطح همكاري‌هاي اقتصادي بين كشورهاي عضو پيمان شانگهاي به شمار مي‌رود و در اين خصوص ايران فرصت‌هاي لجستيكي و ترانزيتي و مزاياي سرزميني بسياري دارد كه مي‌تواند در اين ابتكار عمل مورد بهره‌برداري قرار گيرد. وي اين موضوع را يكي از پيشنهادات چهارگانه معاون اول رييس‌جمهور در نشست مجازي سال گذشته نخست‌وزيران براي تقويت مناسبات منطقه‌اي و ايجاد الگويي پيشرفته از همگرايي پايدار عنوان كرد و گفت: هم‌اكنون كشورهاي عضو اين آمادگي را دارند تا با توسعه حمل و نقل ريلي و اتصال خطوط كشورها بتوان به اين ايده جامه عمل پوشاند.
بذرپاش تصريح كرد: براي توسعه روابط اقتصادي ميان كشورهاي عضو نيازمند تكميل مسيرهاي ترانزيتي ميان كشورها، تسهيل مقررات و بسترسازي براي راه‌اندازي گمرك سبز هستيم و از همين رو، كاهش تعرفه‌هاي گمركي و ترانزيتي يكي از موضوعات اصلي است كه در دستور كار نشست و مذاكرات دوجانبه معاون اول رييس‌جمهور قرار دارد.
ارتقاي امنيت غذايي در مواجهه با تغييرات اقليمي
وزير جهاد كشاورزي دولت سيزدهم نيز از پيگيري ويژه دو سند در حوزه كشاورزي در بيست و دومين نشست شوراي نخست‌وزيران كشورهاي عضو پيمان شانگهاي خبر داد و گفت اين اسناد شامل «سند اصلاح نژاد و توليد انواع بذر» و «سند امنيت غذايي در مواجهه با تغييرات اقليمي» است كه اميدواريم با نهايي شدن اين اسناد، بتوانيم جهشي مناسب را در اين دو حوزه شاهد باشيم. محمدعلي نيكبخت با بيان اينكه همكاري‌هاي كشاورزي در سازمان همكاري‌هاي شانگهاي با امضاي يك موافقتنامه در سال 2021 شكل گرفته است، درباره مزيت‌هاي عضويت در اين سازمان براي بخش كشاورزي كشورمان گفت: ايران در حوزه محصولات كشاورزي و شيلاتي مانند پسته، خرما، انجير، كشمش و همچنين ميگو جزو توليدكنندگان صاحبنام و شناخته شده است كه بايد براي صادرات اين محصولات به كشورهاي عضو پيمان برنامه‌ريزي مناسبي انجام داد. وي در ادامه گفت: باتوجه به اينكه كشورهاي قزاقستان، روسيه و هند از بزرگ‌ترين صادر‌كنندگان برنج، گندم و دانه‌هاي روغني محسوب مي‌شوند به نظر مي‌رسد با عضويت ايران در سازمان، امكان واردات در شرايط نوسانات توليد از اين كشورها آسان‌تر شده و امنيت غذايي جمهوري اسلامي ايران تقويت شود. وزير جهاد كشاورزي افزود: در بيست و دومين نشست شوراي نخست‌وزيران كشورهاي عضو پيمان شانگهاي، به طور ويژه دو سند در حوزه كشاورزي پيگيري مي‌شود كه عبارتند از: «سند اصلاح نژاد و توليد انواع بذر» و «سند امنيت غذايي در مواجهه با تغييرات اقليمي» كه اميدواريم با پيشبرد مذاكرات و نهايي‌سازي اين اسناد، جهشي مناسب را در بخش كشاورزي شاهد باشيم.