«اعتماد» در گفت‌وگو با عبدالرضا فرجي‌راد بررسي مي‌كند
واقعيت ميداني جنگ در غزه
گروه جهان
در تازه‌ترين تحولات صورت گرفته درخصوص جنگ غزه از روز پنجشنبه به اين سو، مي‌توان به بحث توقف كوتاه‌مدت جنگ در اين منطقه اشاره كرد.
در واقع و در شرايطي كه طي نشست گروه 7 در توكيو، اعضاي اين گروه بر لزوم توقف كوتاه‌مدت حملات اسراييل به غزه تاكيد كردند و سپس اعلام شد كه اسراييل نيز با وقفه چهار ساعته در روز موافقت كرده، بلافاصله بنيامين نتانياهو نخست‌وزير رژيم صهيونيستي در گفت‌وگو با شبكه فاكس نيوز امريكا، آتش‌بس در غزه را به مثابه تسليم شدن به حماس عنوان كرده و سپس مدعي شد كه عمليات نظامي در اين منطقه ممكن است زمان بيشتري هم طول بكشد. در واقع موضع‌گيري جديد نتانياهو درحالي صورت گرفته كه روز پنجشنبه جو بايدن رييس‌جمهوري امريكا اعلام كرده بود تل‌آويو با آتش‌بس بشردوستانه به واسطه فشارهاي كاخ سفيد موافقت كرده و جان كربي سخنگوي شوراي امنيت امريكا نيز مدعي شده بود كه اسراييل با اجراي روزانه يك توقف ۴ ساعته در جنگ در شمال غزه موافقت كرده است. با اين حال روز گذشته شاهد بوديم كه يوآور گالانت وزير جنگ رژيم صهيونيستي در يك كنفرانس مطبوعاتي با بيان اينكه ارتش تا زماني كه اسرا را بازنگرداند جنگ را متوقف نخواهد كرد، مدعي شد: جنگ در غزه حتي اگر سال‌ها طول بكشد، ادامه خواهد يافت. در چنين شرايطي قرار است يك نشست اضطراري در شوراي امنيت سازمان ملل متحد نيز با محوريت غزه برگزار شد؛ نشستي كه چهار مرتبه قبلي آن به واسطه وتو كردن پيش‌نويس قطعنامه‌هاي پيشنهادي روسيه و بزريل توسط امريكا و همچنين قطعنامه ايالات‌متحده از سوي روسيه و چين بي‌نتيجه بوده است.
امكان برقراري نوعي آتش‌بس طي روزهاي آينده وجود دارد
در همين رابطه عبدالرضا فرجي راد، ديپلمات پيشين و استاد ژئوپليتيك دانشگاه در مورد دوگانه‌اي كه اكنون براي آتش‌بس در غزه وجود دارد در گفت‌وگو با «اعتماد» توضيح مي‌دهد: درخصوص آتش‌بس لازم به ذكر است، اسراييل از آنجا كه احساس پيشروي در غزه را دارد، بنابراين فكر مي‌كنند در صورت پذيرش آتش‌بس يا وقفه كوتاه‌مدت در جنگ ممكن است طرف مقابل بتواند با جابه‌جايي يا به كار گرفتن ترفندهايي باعث شود كه كار آنها با سختي بيشتر در غزه توام شود. به همين خاطر اسراييلي‌ها اعتقاد دارند همچنان به پيشروي خودشان در غزه ادامه دهند.
البته در اين ميان بايد به يك موضوع ديگر نيز اشاره كرد. اخبار رسمي نشان‌دهنده اين است كه نزديك به 11 هزار نفر تاكنون در غزه به واسطه بمباران‌هاي اسراييل جان خود را از دست داده‌اند، اما طبق گفته يكي از سخنگويان دولت امريكا گويا تعداد كشته‌شدگان در غزه فراتر از آماري است كه وزارت بهداشت غزه اعلام كرده است. لذا در شرايطي كه اسراييل بي‌توجه به جان مردم و با استفاده از انواع سلاح‌ها جنگ را ادامه مي‌دهد، قاعدتا سعي مي‌كند تا كمترين اخبار از داخل غزه منتشر شود و همچنان به نقشه‌هاي خود براي پيشروي زميني در غزه ادامه دهد.
مديركل پيشين شوراي راهبردي روابط خارجي همچنين در خصوص بحث فشار افكار عمومي و دودستگي كه در اين خصوص در داخل امريكا هم ايجاد شده، توضيح مي‌دهد: باتوجه به فشاري كه اكنون از سوي امريكا و اروپا روي اسراييل ايجاد شده، نهايتا نوعي آتش‌بس را در روزهاي آينده شاهد خواهيم بود. يعني اگر اسراييل به ميزاني خيالش درخصوص پيشرفت بدون بازگشت خود راحت شود، ممكن است آتش‌بس را به واسطه فشار جامعه جهاني بپذيرد. ضمن اينكه امريكا نيز در اين ميان در داخل بر سر كشتار مردم غزه دچار مشكل شده و اين امر روي راي بايدن در نظرسنجي‌ها نيز تاثيرات منفي قابل توجهي داشته است.
دورنماي جنگ غزه
اين استاد ژئوپليتيك دانشگاه در پاسخ به اين مساله كه از ابتداي امر، بحث حمله زميني به غزه از سوي اسراييل با مخالفت‌هاي گسترده روبه‌رو شده و حتي امريكا نيز با چنين قضيه‌اي مخالفت كرده بود، اما حالا شاهد هستيم كه رژيم صهيونيستي در حدود دو هفته است كه به صورت خزنده وارد غزه شده است، مي‌گويد: ابتداي كار گفته مي‌شد كه ورود زميني به غزه به واسطه پيچيدگي و نيز تونل‌هاي زيرزميني گسترده حماس دشوار است و هر لحظه امكان غافلگيري دوباره سربازان اسراييلي وجود دارد.
در اين ميان شاهد هستيم كه اسراييل براي ورود زميني به غزه زمان خاصي را تعيين كرده و مدعي است كه در اين رابطه از تكنولوژي خاصي استفاده كرده است كه اميدواريم از گازهای كشنده استفاده نكرده باشند. طبيعتا وقتي اسراييل غزه را به دو بخش تقسيم كرده و در نصف كوچك آن يعني شمال در حال پيشروي است، تا به اينجاي كار به واسطه امكانات و تجهيزاتي كه به كار گرفته‌اند نوعي برتري را احساس مي‌كنند. در واقع اسراييل تا به اينجاي كار جنگ را به صورت غيرمنصفانه و ناجوانمردانه پيش برده و علاوه بر هدف گرفتن مردم و غيرنظاميان، از انواع سلاح‌ها نيز استفاده مي‌كند. با اين حال بحث شمال غزه و جنوب غزه متفاوت است. يعني در شمال به واسطه وسعت كوچك‌تر ممكن است شاهد پيشروي ارتش اسراييل باشيم، اما در مورد جنوب علاوه بر اينكه جمعيت بيشتري وجود دارد، قاعدتا فشارها نيز روي اسراييلي‌ها افزايش خواهد يافت. همچنين ممكن است اجازه پيشروي حماس به اسراييل در شمال غزه با اين استراتژي صورت گرفته باشد كه حماس نيروها و تجهيزات عمده خود را در جنوب جهت مقابله با ارتش اسراييل متمركز كرده باشد. اين ديپلمات پيشين درخصوص دورنماي جنگ در غزه نيز توضيح مي‌دهد: صحبت‌هاي اسراييل، امريكا و اروپا تاكنون تاكيد بر از بين رفتن حماس بوده است. در واقع آنها چنين موضوعي را قطعي وانمود مي‌كنند. امري كه نوعي دوگانگي حتي در داخل اسراييل بر سر اين قضيه وجود داشته و معتقدند كه با اشغال دوباره غزه ضربه‌پذيري آنها نيز بالاتر مي‌رود. در اين رابطه معتقدم كه حماس را نمي‌توان حذف كرد، زيرا اين جنبش از دل همين دو ميليون جمعيت ساكن در غزه بيرون آمده است. بنابراين حماس مي‌ماند؛ هر چند كه ممكن است براي مدتي تضعيف شود اما بعدها دوباره توان خود را بازيابي كرده و عمليات جنگ و گريز در غزه ادامه خواهد يافت. همچنين به اين نكته نيز بايد توجه داشت كه حماس و تفكرش در منطقه حامياني دارد كه مي‌تواند به بازيابي اين جنبش كمك كند.