سرعت چاپ پول كم شد؟
رييس كل بانك مركزي در همايش اقتصاد ايران دو آمار مهم را ارايه كرده كه هنوز گزارش رسمي مربوط به آنها منتشر نشده است. به گفته محمدرضا فرزين رشد نقدينگي در آبان به 2/26درصد پايين آمده و رشد سالانه پايه پولي -پول پرقدرتي كه بانك مركزي منتشر مي‌كند- از ۴۲درصد در شهريور ماه به 5/38درصد در آبان كاهش يافته است. او پيش‌بيني مي‌كند تا پايان سال اين نرخ به ۲۵درصد كه ميانگين رشد سالانه آن در سال‌هاي ۹۰ تا ۹۸ بود، برسد.
همچنين رشد پايه پولي كه سطوح بالاي آن نگراني زيادي بابت بازگشت تورم و افزايش رشد نقدينگي ايجاد مي‌كرد، كاهشي نسبي را در دو ماهه اول پاييز تجربه كرده است. با اين حال، هنوز رشد پايه پولي كه به چاپ پول تعبير مي‌شود، بسيار بالاتر از ميانگين بلندمدت اقتصاد ايران است.
فرزين مي‌گويد: يكي از دلايل اصلي ناترازي بانك‌ها تكاليف دولت و مجلس بوده است. دليل اين موضوع نيز ناترازي دولت‌ها بوده و دليل ديگر آن ضعف‌هاي نظارتي است.
وي ادامه داد: اگر ما سير تاريخي موضوع را بررسي كنيم در دهه 60 دليل اصلي رشد پايه پولي افزايش بدهي دولت به بانك مركزي بوده است. اما در دهه 80 باتوجه به مصوبه مجلس كه به دولت اجازه نمي‌داد به طور مستقيم از بانك مركزي استقراض كند اين موضوع به حاشيه رفت. از طرفي در اوايل دهه 80 اجازه دادند موسسات غيرمجاز شكل بگيرند. اما در دهه 80 اتفاق بدي نيفتاد به دليل اينكه مخارج دولت از محل نفت تامين مي‌شد و به اين دليل نيازي نداشت دست در جيب بانك‌ها كند.
فرزين افزود: نكته‌اي كه وجود دارد اين است كه در دهه 90 به دليل محدوديت در منابع نفتي، دولت مجبور شد ناترازي‌هايش را به بانك‌ها منتقل كند. به همين دليل هر چه تحريم تشديد شد اين فرآيند نيز تشديد شد.