جنگ در خاورميانه وارد فاز جديدي شده است
حسن بهشتي‌پور
ايالات متحده و انگليس در جريان حملات اسراييل به نوار غزه از اين بازيگر به شكلي همه‌جانبه حمايت كرده‌اند؛ خواه حمايت‌هاي سياسي و ديپلماتيك و خواه حمايت‌هاي نظامي. كمك‌هاي ارسالي نظامي به اسراييل در حالي در اختيار تل‌آويو قرار گرفت كه نه واشنگتن و نه لندن هيچ‌كدام به عواقب و هزينه‌هاي احتمالي چنين ماجراجويي فكر نكردند. از منظر آنها بقاي اسراييل بر همه مقوله‌ها حتي مقوله‌هاي حقوق بشري اولويت داشته و دارد. از همين رو رهبران امريكا و بازيگران غربي چشم بر كشتار بيش از 22 هزار فلسطيني در كمتر از چهار ماه بستند، كشتاري كه بيش از دو هزار نفر از آنها كودكان بودند. اما چنين كشتار بي‌رحمانه‌اي از منظر بازيگران غربي چندان با اهميت نبود. مواضع اين گروه از بازيگران نشان داد كه آنچه در اولويت قرار دارد، تثبيت موجوديت اسراييل، شريك راهبردي و استراتژيك‌شان در منطقه است. در چنين چارچوبي مي‌توان گفت كه حملات انصار‌الله يمن و حملات موشكي و پهپادي‌شان به كشتي‌هاي تجاري كه يا اسراييلي هستند يا مقصد آنها سرزمين‌هاي اشغالي است، با هدفي روشن انجام شده است. همان‌گونه كه انصار‌الله خود عنوان كرده، اين حملات در پاسخ به محاصره بي‌رحمانه نوار غزه توسط اسراييل و ممانعت اين بازيگر از ارسال محموله‌هاي بشردوستانه به ساكنان غزه و دسترسي فلسطيني‌هاي ساكن اين نوار به آب آشاميدني و غذاست. در شرايطي كه فلسطيني‌ها هدف جنايتي سيستماتيك و سازمان‌يافته قرار گرفته‌اند، گروهي مدعي‌اند كه حملات انصار‌الله يمن به درياي سرخ و باب‌المندب، آبراه‌هايي كه از منظر استراتژيك و تجاري با اهميت و حياتي هستند، مي‌تواند براي خاورميانه و كل منطقه پر هزينه باشد؛ چرا كه چنين حملاتي از جانب امريكا و ساير متحدان غربي اين بازيگر كه ائتلافي موسوم به «نگهبان رفاه» را تعريف كرده‌اند، بي‌پاسخ نمي‌ماند، در پاسخ به اين ادعا بايد گفت كه غرب براي بازگرداندن آرامش به اين منطقه استراتژيك و راهبردي به جاي آنكه مواضع اين گروه در يمن را هدف قرار بدهد بايد با لحاظ كردن خواست انصار‌الله، جهت پايان دادن به كشتار بي‌رحمانه فلسطيني‌ها و محاصره نوار غزه، خيزي جدي بردارد. چنين گزاره‌اي صرفا از طريق تحت فشار قرار دادن اسراييل مبني بر خروج از غزه و پايان دادن به حملات تجاوزكارانه‌اش محقق خواهد شد. به بياني ديگر، اينكه ايالات متحده، انصار‌الله يمن را براي توقف حملات تحت فشار قرار دهد، اما به اسراييل چراغ سبز نشان داده تا به حملاتش ادامه دهد، خطاي بزرگ و پرهزينه‌اي است. يمن صرفا كشتي‌هايي را هدف قرار داده است كه يا متعلق به اسراييل هستند يا مقصد اين كشتي‌ها سرزمين‌هاي اشغالي است. يمن بارها اعلام كرده است كه اگر اسراييل جنگ را متوقف كند و به محاصره اين نوار باريكه پايان دهد، حمله به درياي سرخ را متوقف خواهد كرد. اما ما شاهد آن هستيم كه ايالات متحده به جاي آنكه اسراييل را براي توقف ماشين جنگي‌اش تحت فشار بگذارد، صنعا، حديده و ساير مناطق تحت كنترل انصار‌الله را هدف حملات موشكي‌اش قرار داد. اين موضع‌گيري عملي اين پيام را به همراه دارد كه ما (ايالات متحده و ساير كشورهاي غربي) نگران وقوع جنگي فراگير و همه‌جانبه در خاورميانه نيستيم. براساس ذهنيت اين گروه از بازيگران (كشورهاي غربي) حمله به مواضع انصار‌الله يمن مي‌تواند آرامش را به منطقه، درياي سرخ و باب‌المندب بازگرداند. چنين نگاهي، نگاهي مضيق است. براساس ديدي موسع‌تر بايد گفت كه آرامش درياي سرخ و به تبع آن خاورميانه در گرو توقف حملات اسراييل به غزه است. حمله به مواضع انصار‌الله صرفا تنش‌ها در منطقه را تشديد خواهد كرد و اين گزاره‌اي است كه به نفع ايالات متحده و انگليس نيست. اين گروه از بازيگران تمامي منافع خود را به منافع اسراييل گره زده و از موضع خود اندكي عقب‌نشيني هم نمي‌كنند. خاورميانه مدت‌هاست كه درگير تنش و بحران است و به باورم با حملات اخير ايالات متحده و انگليس به مواضع انصار‌الله يمن، ابعاد تنش و درگيري و جنگ گسترده‌تر خواهد شد. مي‌توان پيش بيني كرد كه با واكنش اخير امريكا و انگليس به حملات انصار‌الله جنگ در خاورميانه وارد فاز تازه‌اي خواهد شد. بنابراين به نظر مي‌رسد كه ابعاد اين جنگ نه تنها كاهش پيدا نمي‌كند، بلكه در جبهه‌هاي مختلف شعله‌ورتر خواهد شد و زمينه‌ساز ناامني عميق مي‌شود. از همين رو مي‌توان گفت محاسبه اشتباه اين گروه از بازيگران (غرب) اين است كه تصور مي‌كنند با حمله به پايگاه‌هاي انصار‌الله و به عبارتي پاك كردن صورت مساله مي‌توانند دست بالا را داشته باشند و آرامش را برگردانند. اين بسان باور ادعايي اسراييلي‌هاست كه بر اين باور بودند با حمله به غزه قادرند حماس را كنار بزنند، اما شاهد اين واقعيت هستيم كه محاسبه اين گروه از بازيگران اشتباه از آب درآمده است. غزه ويران شده، اما حماس متوقف نشده است. آنچه مي‌تواند زمينه‌ساز بازگشت صلح به منطقه شود، ديپلماسي و تحت فشار قرار دادن اسراييل براي موافقت با صلح و خروج از غزه است. در شرايط كنوني بعيد است كه چنين حملاتي انصار‌الله را منفعل كند، علاوه بر اين اين احتمال بالاست كه ساير گروه‌هاي مقاومت نيز با اين گروه همصدا شوند. بنابراين شايد تنها گزينه ايالات متحده توسل به سلاح‌هايي غيرمتعارف است؛ گزينه‌اي كه توسل بدان نه منطقي است و نه از منظر هزينه قابل درك است.
كارشناس مسائل بين‌الملل