رييسجمهوري امريكا و تيم امنيتياش نشست اضطراري برگزار كردند
نسخه خطرناك «شاهينها» براي بايدن
احسان پناهبر
در پي حمله پهپادي به پايگاه برج 22 امريكا در اردن، مقامي در كاخ سفيد و منبعي آگاه از جلسات دولت بايدن به سيانان گفتند كه بايدن و ديگر مقامات ارشد امريكايي روز يكشنبه درباره «پاسخ نظامي قابل توجه» عليه گروههاي مقاومت در عراق گفتوگو كردند. مقاومت اسلامي عراق يكشنبه حمله پهپادي مرگباري را عليه نيروهاي امريكايي در نزديكي مرز اردن و سوريه ترتيب داد كه منجر به كشته شدن سه سرباز امريكايي و زخمي شدن دهها نفر ديگر شد. حال گزارشات حاكي از آن است كه كاخ سفيد و پنتاگون اميدوارند اقدامات تلافيجويانه خود را به گونهاي تنظيم كنند كه خطر فزاينده جنگ منطقهاي افزايش نيابد. اما آنگونه كه سيانان و نيويوركتايمز مدعياند، فشار به دولت بايدن براي اقدامات بيشتر در كنگره امريكا در حال افزايش است و شاهينها خواستار حملات ادعايي به ايران هستند. در همين رابطه، پنتاگون روز دوشنبه سه سرباز امريكايي را كه در حمله به برج 22 كشته شدند، شناسايي كرد. سابرينا سينگ، معاون سخنگوي پنتاگون، روز دوشنبه در نشستي مطبوعاتي اذعان داشت كه تخمين زده ميشود بيش از 40 نيروي نظامي در اين حمله مجروح شدهاند و هشدار داد كه ممكن است تعداد آنها افزايش يابد. مقام امريكايي عصر يكشنبه به اكسيوس گفت كه ايالاتمتحده به دنبال جنگ نيست، اما كساني كه پشت اين حمله هستند بايد پاسخ كوبندهاي را دريافت كنند.
پشت پرده نشست محرمانه
بايدن يكشنبه شب در جريان مراسمي در كاروليناي جنوبي گفت كه ايالات متحده به اين حمله مرگبار پاسخ خواهد داد. از سوي ديگر، لويد آستين، وزير دفاع ايالاتمتحده روز دوشنبه، ضمن تكرار ادعاي خود مبني بر اينكه ايران پشت اين حمله بوده است، متعهد شد كه «همه اقدامات لازم» را براي دفاع از نيروهاي خود انجام خواهد داد. او البته تاكيد كرد كه به دنبال جنگ با ايران نيست. كاخ سفيد نيز اعلام كرد، بايدن روز دوشنبه با تيم امنيت ملي خود در اتاق وضعيت كاخ سفيد ملاقات كرده است. كربي روز دوشنبه در نشستي مطبوعاتي اعلام كرد كه رييسجمهور در حال بررسي گزينههاي پيش روي خود است، اما هنوز آنها را مشخص نكرده است. او افزود كه ايالاتمتحده طبق برنامه و زمان خود پاسخ خواهد داد. آنتوني بلينكن، وزير امور خارجه، روز دوشنبه مدعي شد كه او هيچ واكنش احتمالي ايالاتمتحده را «فاش و رسانهاي» نخواهد كرد، اما چنين اقدامي «ميتواند چندسطحي، چندمرحلهاي و در طول زمان ادامه يابد.» بلينكن اضافه كرد: «در دوران فوقالعاده ناپايداري در خاورميانه بهسر ميبريم.»
واقعيت را وارونه نكنيد
در همين حال، ايران هرگونه دخالت خود را در اين حمله رد كرده است. اسماعيل خطيب، وزير اطلاعات ايران گفته است كه گروههاي مسلح منطقهاي به صلاحديد خود به «متجاوزان امريكايي» پاسخ ميدهند. خبرگزاري دولتي ايران ايرنا به نقل از ناصر كنعاني، سخنگوي وزارت امور خارجه نيز گفت كه اين ادعاها با اهداف سياسي خاصي براي وارونه كردن واقعيتهاي منطقه مطرح شده است. مقاومت اسلامي عراق مسووليت حمله به پايگاه امريكايي را برعهده گرفته است. اين اصطلاح براي توصيف شبكهاي به كار ميرود كه شامل گروههاي مقاومت در عراق جهت پايان دادن به اشغالگري ايالاتمتحده در اين كشور
به كار ميرود. اين شبكه شامل گروههايي از جمله كتائب حزبالله، حركت حزبالله النجباء، اصاعب اهل الحق و كتائب سيدالشهداست. مقاومت اسلامي در عراق، شبكهاي از نيروهاي مقاومت است كه شامل چند زيرگروه در عراق ميشود. اين شبكه همواره مسووليت حملاتي عليه پايگاههاي امريكايي در سوريه و عراق را برعهده گرفته است.
فشار شاهينها
تشديد حملات گروههاي مقاومت باعث شده تا برخي در كنگره امريكا، به ويژه در جناح جمهوريخواه، بايدن را تحت فشار قرار ميدهند تا مستقيما به ايران ضربه بزند. راجر ويكر، ارشدترين جمهوريخواه در كميته نيروهاي مسلح سنا مدعي شد كه ايالات متحده بايد به اين حملات مكرر گروههاي تحت حمايت ايران با حمله مستقيم پاسخ داد. او همچنين اذعان داشت كه پاسخهاي دولت بايدن تاكنون تنها باعث حملات بيشتر شده است. فشار از خارج از كنگره نيز به دولت بايدن در حال افزايش است. برخي كارشناسان امنيت ملي در ايالات متحده مدعياند كه حمله پهپادي نشان ميدهد دولت بايدن در واكنش به حملات نيروهاي مقاومت مستقر در منطقه در هفتههاي اخير بيش از حد محتاط عمل كرده است. متيو كرونيگ از انديشكده شوراي آتلانتيك مستقر در واشنگتن مدعي شد: «منطق دولت بايدن اشتباه بود. مقاومت فهميد كه ميتواند بدون مجازات به منافع ما حمله كند و احتياط ايالات متحده تنها باعث حملات بيشتر شد.»
قمار بايدن
درحالي كه دولت بايدن به دنبال جلوگيري گسترش جنگ اسراييل با حماس در غزه به جنگي منطقهاي است، مقامات ارشد امريكايي پيشتر هشدار دادهاند كه به حملاتي كه به نيروهاي امريكايي آسيب برساند، پاسخ خواهند داد. تاكنون، مقامات امريكايي در قبال هرگونه تاييد نوع پاسخ خود سكوت كردهاند، اما به نظر ميرسد گزينههايي از عدم پاسخ مستقيم به دليل افزايش قيمت نفت و تا حمله ادعايي به ايران كه به گفته مقامات امريكايي ضعيفترين احتمال را دارد، در نوسان است. چارلز ليستر، از انديشكده موسسه خاورميانه و فرمانده سابق نيروهاي امريكاي در عراق گفت كه اين احتمال وجود دارد كه تاسيسات نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي نيز در عراق مورد حمله قرار گيرد، اما اين امر خطر پيچيدهتر كردن روابطِ از قبل نابسامان با دولت بغداد را در پي دارد، چراكه دولت عراق براي بيرون راندن نيروهاي امريكايي از عراق تحت فشار است. از سوي ديگر، هر گونه حمله ادعايي به نيروهاي قدس سپاه پاسداران ميتواند وضعيت را براي ايالات متحده در سوريه بدتر كند.
واشنگتن همواره بر اين موضوع تاكيد كرده است كشته شدن سربازانش در منطقه را تحمل نخواهد كرد. اين درحالي است كه امريكا پايگاههايي را در عراق و سوريه در اشغال خود دارد و همين امر نيروهاي مقاومت را در منطقه عليه اين اشغالگري بسيج كرده است.تا به امروز نيروهاي مقاومت بيش از 160 حمله را به پايگاههاي امريكايي در منطقه ترتيب دادهاند كه مرگبارترين آنها حمله به پايگاه برج 22 در اردن بوده است. يكي از فرماندهان سابق امريكا در منطقه به اسكاينيوز گفت كه گزينههاي ارايه شده به رييسجمهور شامل اهدافي ادعايي در ايران است كه به ادعاي او، با كمكهاي تسليحاتي و اطلاعاتي براي مقاومت اسلامي عراق مرتبط است. از زمان حمله به پايگاه برج 22 در مرز اردن و سوريه فشارهاي زيادي به بايدن ازسوي سناتورهاي جمهوريخواه، برخي ژنرالهاي سابق امريكا و شاهينها وجود داشته است. وسلي كلارك، ژنرال بازنشسته ارتش امريكا كه زماني فرمانده ارشد ناتو در اروپا بود، در شبكه اجتماعي ايكس نوشت كه ايالات متحده بايد از گفتن اين جمله كه «نميخواهيم جنگ را تشديد كنيم» دست بردارد. اين سياست، به گفته او، نيروهاي مقاومت را تشويق ميكند به منافع امريكا ضربه بزنند.
در يك قدمي برزخ
با اين اوصاف، بايدن، به خصوص در خاك امريكا، به ضعف و بيعملي متهم است، زيرا مبارزه او براي انتخاب مجدد كه بهطور تقريبا قطعي در برابر دونالد ترامپ خواهد بود، كمكم جدي ميشود.منطقه در حال حاضر انبار باروت است، چراكه ائتلاف به رهبري ايالات متحده با انصارالله يمن درگير است و خطر قريبالوقوع جنگ اسراييل و حزبالله در لبنان نيز وجود دارد. هر گونه تشديد تنش در خليجفارس باعث افزايش قيمت نفت و تورم جهاني خواهد شد كه براي دورنماي انتخاب مجدد بايدن بسيار مضر خواهد بود. بنابراين به نظر ميرسد بايدن تهمتها، فشارها و ناسزاهاي اخير برخي سناتورهاي جنگطلب و كهنهسربازان را به جان خريده باشد تا بتواند خود را از گرفتار شدن در باتلاق جنگ در امان بدارد.
نيكلاس هراس، مدير ارشد استراتژي و نوآوري در موسسه خطوط جديد در واشنگتن، بر آن است كه دولت بايدن در موقعيت دشواري قرار گرفته است، زيرا اعضاي ارشد دولت ميخواهند به رقابت با چين در آسيا و مقابله با روسيه در اروپا ادامه دهند، درحالي كه برخي ميخواهند از نفوذ ايران در منطقه بكاهند و با آن مبارزه كنند. هراس اضافه كرد كه حفظ اين تعادل بهطور فزايندهاي سخت شده است. او گفت: «تنش در منطقه به سرعت در حال گسترش به سمت رويارويي بين ايالاتمتحده و گروههاي مقاومت در منطقه و حتي ايران ميرود.»
هرگونه واكنش احتمالي ايالاتمتحده احتمالا هراس از درگيري گستردهتر در خاورميانه را افزايش ميدهد، جايي كه جنگ در غزه ادامه دارد و تاكنون به زندگي بالغ بر 26 هزار نفر خاتمه داده است. ايالاتمتحده قبلا در عراق، سوريه و يمن در پاسخ به حملات قبلي گروههاي مقاومت، دست به حملاتي تلافيجويانه زده است. به نظر ميرسد ايالات متحده هم تاكتيكي و هم راهبردي در منطقه دچار سردگمي شده و در هزارتوي تصميمگيري براي خروج از بحران مانده است. فشار بر دولت او هم از درون امريكا و هم از سوي نيروهاي مقاومت در منطقه، آن هم در آستانه انتخاباتي حساس ميتواند راهبرد اين بازيگر را به كلي تحت تاثير قرار دهد. امريكا در منطقه تحت فشار است كه نيروهاي خود را از عراق و سوريه عقب بكشد. از سوي ديگر، ايالاتمتحده نميخواهد ميدان را به رقباي خود، به خصوص ايران، چين و روسيه واگذار كند. اما هر گونه اقدام نظامي در پاسخ به نيروهاي مقاومت ميتواند به زنجيرهاي از واكنشها از سوي طرفين منجر و درنهايت به مناقشهاي فراگير بدل شود. هنوز هم برخي از بدترين سناريوها رخ ندادهاند كه از جمله آنها جنگ تمام عيار ميان حزبالله لبنان و اسراييل است. پس دولت بايدن در ماههاي آخر دوره رياستجمهورياش، علاوه بر چالش جنگ اوكراين، رقابت با ترامپ و جنگ در خاورميانه، بايد بتواند موج رو به گسترش انتقادات را نيز مديريت كند؛ كاري كه به نظر روزبهروز پيچيدهتر ميشود.