گمانهزنيها درباره حيات سياسي نتانياهو افزايش يافته است
تلاش «بيبي» براي بقا
حدود دو هفته پيش و در 18 ژانويه، گادي آيزنكوت، رييس ستاد سابق نيروهاي ارتش رژيم اسراييل كه در مقام ناظر در كابينه جنگ اسراييل نيز حضور دارد، در مصاحبهاي تلويزيوني به بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم اسراييل حمله كرد. آيزنكوت تاكيد كرد كه مسووليت شكستهاي سياسي، امنيتي و اطلاعاتي كه منجر به حمله 7 اكتبر حماس به اسراييل شد، مستقيما متوجه نتانياهو است. او همچنين تاكيد كرد كه نتانياهو برنامههاي جنگي اسراييل را تابع نيازهاي سياسي خود كرده است و با انتقاد شديد از سياستهاي كابينه، اعلام كرد كه براي آزادي اسراي اسراييلي نياز به وقفه طولاني در جنگ و مذاكرات با حماس است. به نظر ميرسد مصاحبه آيزنكوت تغييري در سياست كابينه ايجاد كرده باشد. نتانياهو اخيرا به حماس پيشنهاد آتشبس دو ماهه در ازاي آزادي همه اسرا را داد؛ پيشنهادي كه البته حماس آن را رد كرد. سخنان صريح آيزنكوت همچنين باعث شد كه چندين مقاله خبري به گمانهزني در مورد اينكه نتانياهو كنترل خود را بر قدرت از دست ميدهد، بپردازند. اين احتمال براي مخالفان نتانياهو در اسراييل هيجانانگيز است، اما برخلاف ظاهر، عمر كابينه نتانياهو ممكن است ادامه داشته باشد. برخلاف روساي ارتش اسراييل و شين بت، آژانس امنيت داخلي اسراييل، نتانياهو از پذيرفتن مسووليت شكست در حملات 7 اكتبر حماس امتناع ميكند. حداقل ميتوان گفت كه او از نظر سياسي همچنان ميخواهد نسبت به تبعات قبول مسووليت شانه خالي كند، اما هنوز براي گفتن اينكه كار سياسي نتانياهو به پايان رسيده باشد، كمي زود است. در پنج انتخابات بين سالهاي 2009 و 2019 و سه انتخابات از سال 2020، اجماع سياستگذاري در واشنگتن انتظار داشت نتانياهو به نخستوزيري برسد، اما در دوره بايدن كه بسيار مخالف كابينه نتانياهو و سياستهايش است، او همچنان در قدرت باقي مانده است. شواهد نشان ميدهد كه مسووليت اين جنگ ويرانگر، نتانياهو را در نبردهاي سياسي آتي بهطور منحصربهفردي آسيبپذير كند، اما همچنان «بيبي» ميتواند راه و شانسي به سوي پيروزي داشته باشد.
فايننشال تايمز نمودار را در 19 ژانويه منتشر كرد كه نشان ميداد برخلاف ظاهر، صحنه سياست اسراييل از آغاز جنگ تاكنون تغيير چنداني نكرده است. كرسيهاي احزاب جناح راست با تجميع تعداد احتمالي اختيارات پارلماني كه از نظرسنجي كنوني به دست ميآيند، 58 كرسي را در دست خواهند داشت كه كمي از حد نصاب براي تشكيل كابينه كمتر است. احزاب ميانه 48 كرسي را دراختيار خواهد داشت، فهرست اسالمي متحد عربي پنج كرسي خواهد داشت و حزب مرتز مدعي چهار كرسي خواهد شدكه جمعا به 62 كرسي ميرسد. اين امر براي مخالفان نتانياهو عالي به نظر ميرسد، اما بعيد است كه فهرست مشترك براي پيوستن به ائتلاف با توجه به تركيبي از احزاب ماركسيست-لنينيست، ناسيوناليسم عربي و ضدصهيونيسم به اين ائتلاف دعوت شود، به اين معني كه اعضاي احتمالا ائتلاف ميانه و چپ فقط ميتوانند روي 57 كرسي ائتلافي حساب كنند. كرسيهاي افراد فهرست مشترك البته ميتوانند از كابينهاي خارج از ائتلاف حمايت كنند. با اين حال، اين امر از نظر سياسي براي گانتز و يايير لاپيد كه حزب يش عتيد را رهبري ميكند، مضحك است، زيرا آنها براي اطمينان از كسب موفقيت در تشكيل كابينه خود به گروه
«غير/ضدصهيونيستي» در اسراييل تكيه دارند، امري كه كسب موفقيت در تشكيل كابينه را در اسراييل غيرممكن ميكند.
همچنين، درست است كه احزاب راست مانند اسراييل بيتينا و آويگدور ليبرمن ممكن است نخواهند با نتانياهو همكاري كنند، اين احتمال وجود دارد نتانياهو را به سمت تشكيل ائتلاف سوق دهد. سايرين مانند شاس احزابي آزاد هستند و مايلند بخشي از هر ائتلافي باشند كه بيشترين منابع را به آنها وعده ميدهد. با اين حال، بين حرف تا عمل فاصله بسيار است. حزب يش عتيد به رهبري لاپيد كه آشكارا سكولاريست است، براي كنار آمدن با شاس كه بهطور قطع سكولاريست نيست، جهت تشكيل ائتلاف به مشكل خواهد خورد. نكته اينجاست كه جناح راست در سياست اسراييل، صرفنظر از اينكه مردم چه احساسي نسبت به نتانياهو دارند، دست بالايي دارد. اين واقعيت سياسي را نيز بايد اضافه كرد كه 65درصد از اسراييليها مخالف راهحل دو كشوري هستند، اكثر آنها با تشكيلات خودگردان فلسطين مخالف هستند و تعداد زيادي از آنها از تلاشهاي كابينه براي «از بين بردن» حماس حمايت ميكنند. لازم نيست نتانياهو نابغه سياسي باشد تا بفهمد كه چگونه ميتوان از ديدگاههاي غالب در ميان اسراييليها و دغدغههاي آنها بهرهبرداري سياسي كند. نتانياهو بهشدت عليه راهحل دو كشوري مبارزه خواهد كرد، به اين معني كه او همچنين در برابر همه و هركسي كه بتواند موضوع را به آن گره بزند، مبارزه خواهد كرد. اين بدان معناست كه حتي در مقابل رييسجمهور ايالاتمتحده، جو بايدن بايد قد علم كند.