در ميانه تبادل آتش در درياي سرخ مطرح شد
آزمون تازه براي جاهطلبيهاي چين
ناظران با اشاره به تداوم حملات انصارالله عليه كشتيهاي تجاري، تحولات درياي سرخ را آزموني تازه براي جاهطلبيهاي چين قلمداد ميكنند؛ بازيگري كه براي تبديل شدن به دلايل قدرت جديد در خاورميانه خيز برداشته است. واكنش چين به بحران درياي سرخ محدود به تاكيد بر پايان حملات به كشتيهاي غيرنظامي و انتقاد پنهان از عمليات نظامي به رهبري ايالاتمتحده عليه مواضع انصارالله شده؛ موضعي كه به گفته تحليلگران، از خواستههاي جهاني پكن فاصله زيادي دارد. مردخاي چازيزا، مدرس ارشد كالج آكادميك اشكلون در اسراييل و متخصص روابط چين با خاورميانه در اين باره به سيانان گفت: «واكنش محتاطانه چين، سايه سنگيني بر جاهطلبيهاي اين كشور انداخته، بالاخص آنكه پكن درصدد تبديل شدن به يك قدرت جهاني مسوول است.» ناظران مدعياند در شرايطي كه پكن براي دخالت مستقيم در اين بحران تمايلي نشان نداده، ايالاتمتحده به دنبال اين است تا حمايت ادعايي ايران از انصارالله را از طريق كانالهاي چيني مهار كند. البته اين ادعايي است كه مقامهاي رسمي كشورمان به شدت تكذيب كردهاند. به باور تحليلگران، خطر تنشهاي درياي سرخ براي چين به عنوان بزرگترين كشور تجاري جهان، بالاست. بالاخص آنكه بخش عمدهاي از صادرات چين به اروپا از طريق درياي سرخ انجام ميشود، درحالي كه دهها ميليون تن نفت و مواد معدني از اين آبراه عبور ميكند تا به بنادر چين برسد. گروهي از ناظران ميگويند، بيميلي پكن جهت ورود به بحران درياي سرخ نشاندهنده محاسبات ژئوپليتيكي اين بازيگر است. به ادعاي چازيزا رويكرد پكن زمينهساز تقويت موقعيت امريكا به عنوان هژمون منطقه و تضعيف موقعيت چين در خاورميانه خواهد شد. با اين حال وزارت خارجه چين هفته گذشته اعلام كرد كه چين «به طور فعال و روز اول وضعيت حاكم در درياي سرخ را رصد كرده» و «در ارتباط نزديك با طرفهاي مختلف درگير بوده است.» اما براساس دادههاي گردآوري شده توسط
Kuehne + Nagel، شركت لجستيكي مستقر در سوييس، غولهاي كشتيراني دولتي چين مانند بسياري از شركتهاي كشتيراني كشتيها را از درياي سرخ به مسيري طولانيتر در اطراف نوك جنوبي آفريقا هدايت كردند. همزمان شركت لجستيك جهاني فلكسپورت مستقر در سانفرانسيسكو اعلام كرد كه از نظر تاريخي 90درصد محمولههاي حمل شده از چين به اروپا از طريق درياي سرخ منتقل ميشد، اما اكنون 90درصد از اين ترافيك به سراسر آفريقا منحرف ميشود. براساس گزارش بورس كشتيراني شانگهاي، به دليل اين اختلال، نرخ حمل و نقل اقيانوسي از شانگهاي به اروپا بيش از 300درصد از نوامبر تا ژانويه افزايش يافت- كه چالش بزرگي براي صادركنندگان چيني در اقتصاد درگير چالش است. جاناتان فولتون، يكي از اعضاي ارشد غيرمقيم شوراي آتلانتيك مستقر در ابوظبي، گفت كه انفعال چين اعتبار اين بازيگر را نزد بازيگران منطقهاي تضعيف كرده است. او گفت: «اين تصور كه يك قدرت فرامنطقهاي در حال ظهور خواهان دخالت در درگيري نيست، قابل قبول نميباشد، به همين دليل چين امروز بسان ببر كاغذي عمل ميكند.» گفته ميشود چين در شرايط دشواري قرار دارد، چراكه بايد تعادل ظريفي بين ايران، متحد ضدامريكايياش و كشورهاي خليجفارس كه احتمالا شركاي اقتصادي مهمتر چين در منطقه هستند، برقرار كند. فولتون با اشاره به نقش پكن در احياي روابط تهران و رياض گفت: «اين ايده آنقدر شتاب داشت كه چين در مسير تبديل شدن به يك بازيگر برجسته ديپلماتيك، سياسي و امنيتي قرار گرفت. اما وقايع پس از جنگ اسراييل و حماس نشان داد كه رويكرد چين به منطقه هنوز عمدتا ناشي از منافع اقتصادي اين بازيگر است و پكن تمايل يا ظرفيت ايفاي نقش مهمتر در حوزههاي ديگر را ندارد.» چين بزرگترين شريك تجاري ايران در دهه گذشته بوده و 90درصد از صادرات نفت ايران را خريداري ميكند. اما اينكه تا چه حد ميتواند رويكردي موثر داشته باشد، آزموني براي سرمايه سياسي پكن خواهد بود. يليام فيگوروا، استاديار دانشگاه گرونينگن هلند، مدعي است: چين اهرمهاي محدودي براي تاثيرگذاري بر ايران دارد.