نمايندگان معلمين در شوراي عالي آموزش و پرورش
علي‌اصغر فاني
در يادداشت قبلي اشاره‌اي به تاريخچه شكل‌گيري شوراي عالي داشتيم. با وظايف و اختيارات آن آشنا شديم. در اين يادداشت مي‌خواهيم با تركيب و اعضاي شورا آشنا شويم.
در ماده 9 قانون تشكيل شوراي عالي آمده است.
تعداد اعضاي رسمي و پيوسته 22 نفر به شرح زير است:
1- رييس‌جمهور
2- وزير آموزش و پرورش
3 و 4 و 5 و 6 و 7- وزير علوم و تحقيقات و فناوري، فرهنگ و ارشاد اسلامي، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، جهاد كشاورزي، صنايع و معادن و در غياب آنها يكي از معاونين.
8- رييس سازمان برنامه و بودجه و در غياب وي يكي از معاونين به عنوان نماينده ثابت.
9- دبيركل شوراي عالي آموزش و پرورش
10- يك نفر مجتهد آشنا به مسائل تعليم و تربيت به انتخاب شوراي عالي حوزه علميه قم.
11- رييس سازمان آموزش فني و حرفه‌اي كشور
12 و 13 و 14- سه نفر از اعضاي هيات علمي در رشته‌هاي مديريت آموزشي، برنامه‌ريزي درسي و روان‌شناسي
15 و 16 و 17- سه نفر مطلع و صاحبنظر در هر يك از رشته‌هاي علوم پايه و فني و مهندسي و علوم انساني
18 و 19 و 20- سه نفر صاحبنظر از نمايندگان معلمان يا مديران مدارس از هر يك از دوره‌هاي تحصيلي به انتخاب شوراي معاونين وزارت
21- رييس پژوهشكده تعليم و تربيت وزارت آموزش و پرورش
22- يكي از مديران كل آموزش و پرورش استان‌ها به انتخاب مديران كل استان‌ها
در دولت دوازدهم در اجراي بندهاي 18 و 19 و 20 يعني انتخاب سه نماينده معلمين يا مديران، ابتكاري شكل گرفت و معلمين سراسر كشور نمايندگان خود را در دو مرحله از كفِ مدرسه انتخاب كردند. با توجه به اينكه منتخبين به مسائل و مشكلات آموزش و پرورش در مدارس واقف بوده و در عين حال مورد تاييد و حمايت قاطبه معلمين در سراسر كشور بوده‌اند، حضورشان در جلسات شوراي عالي از اثربخشي بالايي برخوردار بوده است.
اجمالا نحوه انتخاب سه نفر نماينده، ابتدا به نسبت تعداد معلمين رسمي هر استان سهميه‌اي براي هر استان تعيين شد و در هر استان كانديداها در سامانه‌اي كه به اين منظور طراحي شده بود ثبت‌نام كرده و از بين كانديداها به تعداد سهميه هر استان نفرات برتر مشخص شدند. انتخاب‌شدگان مرحله اول استان‌ها كه 163 نفر بودند به اردوگاه شهيد باهنر دعوت شده و در نشستي هر كدام از اينها 4 دقيقه به بيان ديدگاه‌هاي خود پرداختند و با راي‌‌گيري مجدد 3 نفر انتخاب شدند.
اين روش در تعيين سه نماينده معلمين فوايد زير را دارد:
1- مسائل اجرايي مدارس مورد توجه اعضا قرار مي‌گيرد و با توجه به پيشنهادهاي اين سه نفر كه از كف مدرسه انتخاب شده‌اند، مقررات و اساسنامه‌ها و... با اتقان بيشتري به تصويب مي‌رسد.
2- جامعه فرهنگيان كشور احساس مي‌كنند كه سازمان تعليم و تربيت به ايشان اعتماد كرده نمايندگان خود را در جايگاه خط مشي‌گذاري و تصميم‌گيري ديده و اين احساس انگيزه معلمين كشور را مضاعف مي‌كند.
من در اين مدتِ 4 سال كه در شوراي عالي شركت مي‌كردم شاهد ارايه پيشنهادها و تذكرات نمايندگان معلمين بودم كه به غناي مصوبات مي‌انجاميد.
اخيرا مطلع شدم به جاي رويه فوق، قرار است 3 نماينده توسط شوراي معاونين وزارتخانه تعيين شوند و قهرا اثربخشي مزبور را نخواهد داشت. از دولت مردمي انتظار است كه تجربه سال 1398 كه نمودي از مردمي بودن حاكميت است را تكرار كرده و با رفع اشكالات احتمالي، زمينه حضور واقعي معلمين را در عرصه سياست‌گذاري و تدوين آيين‌نامه‌ها و اساسنامه‌هاي لازم و مناسب براي ارتقاي فرآيند تعليم و تربيت فراهم نمايد.