مشاركت در انتخابات يازدهم اسفند ماه، همچنان محل تحليل از سوي ناظران است؛ مشاركتي كه پايين‌ترين ميزان در طول ادوار انتخابات مجلس شوراي اسلامي بوده است. با اين وجود، رسانه‌هاي نزديك به محافظه‌كاران و مقامات كشوري و لشكري، ميزان مشاركت حدود 41درصدي را «پيروزي مردم» مي‌دانند. آنها اين‌گونه استدلال مي‌كنند كه چون در ماه‌هاي اخير شبكه‌هاي خبري فارسي‌زبان خارج از كشور، تبليغات گسترده‌اي براي عدم مشاركت مردم در انتخابات داشته‌اند، همين حضور حدود 41درصدي يك «پيروزي» بايد قلمداد شود.
هفته‌نامه «صبح صادق» ارگان مطبوعاتي معاونت سياسي سپاه در شماره اخير خود، تحليل‌ها و يادداشت‌هاي زيادي در ارتباط با انتخابات مجلس دوازدهم و خبرگان ششم دارد.
تقريبا تمامي اين يادداشت‌ها در منقبت ميزان مشاركت واجدان شرايط در انتخابات است و اين مشاركت را شكست «دشمنان» و «تحريم‌كنندگان انتخابات» معرفي كرده‌اند. در انتخابات اخير، از جمعيتي بيش از 61 ميليون نفر كه واجد شرايط راي دادن بودند، نزديك به 25 ميليون نفر راي دادند كه مشاركتي معادل 40.8درصد را رقم زده‌اند. با اين وجود، استقبال از اين رقم مشاركت كه پايين‌ترين نرخ مشاركت در طول جمهوري اسلامي بوده، به اين دليل است كه مستقبلين معتقدند كه «دشمنان» در حال كار روي تحريم انتخابات از سوي مردم بودند تا مشاركت عمومي را به 30 و حتي 20درصد برسانند. اما آنچه در بين اين يادداشت‌هاي هفته‌نامه سپاه پاسداران ديده نمي‌شود، آسيب‌شناسي 59-58درصدي است كه در انتخابات شركت نكرده‌اند. در ميان يادداشت‌ها و تحليل‌هاي ارگان رسانه‌اي سپاه، هيچ توجهي به اين بخش از جامعه كه در انتخابات اخير حاضر نشدند پاي صندوق حاضر شوند، نشان نداده است. اين درحالي است كه بسياري از ناظران و كارشناسان سياسي معتقدند اين ميزان عدم مشاركت، بايد ريشه‌يابي و آسيب‌شناسي شود. اينكه ميزان مشاركت بالاتر از ميزان مشاركت در نظرسنجي‌ها باشد، آن‌قدر كه بايد نيمه خالي ليوان ديده شود، جاي تحليل ندارد، آن‌هم درحالي كه آراي باطله و سفيد زيادي در اين دور از انتخابات، در صندوق‌هاي راي ريخته شده است. اين نيمه خالي، در صورتي كه توجهي به آن نشود، مي‌تواند تا انتخابات بعدي بيشتر شود و آنجاست كه غافلگيري و تحليل دردي را دوا نخواهد كرد.
مي‌خواستند مشاركت به 20درصد برسد
يدالله جواني، معاون سياسي سپاه پاسداران، در يادداشتي نوشته «مردم ايران در ۴۵ سال گذشته، يك واقعيت را به اثبات رسانده و از اين منظر، جهانيان را انگشت به دهان كرده و متحير ساخته‌اند.»
او نوشته «در سال گذشته، امريكايي‌ها با راهبري و به‌كار‌گيري حدود ۵۰ سرويس اطلاعاتي تمامي ظرفيت‌هاي ممكن را براي فريب مردم ايران با
راه انداختن يك جنگ تركيبي و تمركز بر جنگ شناختي توام با اغتشاشات به كار گرفتند؛ اما مردم ايران مانند گذشته با همراه نشدن با دشمن، شكست بزرگي را به جبهه استكبار وارد كردند. دشمن شكست خورده در چهار دهه گذشته از جمهوري اسلامي و ملت ايران، انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ را براي پياده‌سازي نقشه‌اي ديگر از طريق فريب مردم ايران مورد توجه قرار داد. امريكايي‌ها با استفاده از همان سرويس‌هاي اطلاعاتي و ظرفيت‌هاي رسانه‌اي و شبكه‌هاي خود به طور مشخص براي انتخابات ۱۴۰۲، دو نوع هدف‌گذاري را انجام دادند. هدف اول آنان جلوگيري از برگزاري انتخابات با ناامن‌سازي داخل كشور از طريق ايجاد اغتشاش و درگيري بود و هدف دوم آنها در صورت موفق نشدن در هدف اول، راه‌اندازي يك جبهه گسترده تحريم انتخابات و كاهش ميزان مشاركت به زير ۲۰درصد بود.»
معاون سياسي سپاه پاسداران، در ادامه افزوده: «باتوجه به حجم سرمايه‌‌گذاري‌ها و فعال‌سازي تمامي ظرفيت‌ها و شكل‌دهي به كمپين تحريم در خارج و داخل كشور، برآورد رسانه‌ها و شبكه‌هاي خارجي از ميزان مشاركت در انتخابات ۱۱ اسفند، مشاركت زير ۲۰درصد و نهايت زير ۳۰درصد بود. جبهه استكبار براي تداوم دشمني‌هاي خود با ملت ايران به كاهش مشاركت در انتخابات ايران به عنوان شرط لازم مي‌نگريست.»
اين مقام ارشد نظامي درباره انتخابات اخير ادامه داده: «در ماه‌هاي گذشته، جريان تحريم‌كننده انتخابات وابسته به جبهه استكبار چه در داخل كشور و چه در خارج، تمام توان خود را براي بي‌اعتمادسازي مردم به صندوق راي و منصرف كردن آنان براي راي دادن با كليدواژه‌هايي، چون «راي بي‌راي» به كار گرفتند؛ اما در روز انتخابات مردم ايران با خلق حماسه‌اي ماندگار در اين ميدان نبرد و جنگ شناختي جبهه استكبار سربلند و پيروز از ميدان خارج شدند.»
سال 98 دولت و مجلس مقصر بودند، امسال چطور؟
اگر انتخابات سال 1398 درنظر گرفته شود، در آن انتخابات نرخ مشاركت 42درصد بود و اين انتخابات هم كمي پايين‌تر از آن است. البته اين تمجيدها و خواندن سرود پيروزي مي‌تواند خوراك سياسي باشد و از اين جهت باشد كه عملكرد دولت ابراهيم رييسي و مجلس انقلابي را مبرا از هر نوع انتقادي كنند. از اين جهت كه وقتي در سال 1398 ميزان مشاركت در انتخابات مجلس يازدهم، ركورد پايين‌ترين نرخ مشاركت در ادوار مجلس پس از انقلاب را از آن خود كرد، محافظه‌كاران همگي انگشت اتهام را به سمت دولت حسن روحاني و مجلس دهم نشانه رفتند و معتقد بودند كه اين ريزش مشاركت 20درصدي نسبت به انتخابات مجلس دهم، ناشي از نارضايتي از عملكرد ضعيف دولت و مجلس است. آنها براي تسخير مجلس وعده‌هاي رنگارنگي دادند كه درصد بالايي از آنها جامه عمل بر خود نديد، اما به هر شكل آن زمان مقصر مشاركت پايين را تنها عملكرد قواي مجريه و مقننه مي‌دانستند؛ درحالي كه چند ماه قبل از انتخابات و در آبان ماه، اعتراضات نسبتا گسترده‌اي به گران شدن بنزين در اغلب نقاط كشور آغاز شد كه در دو، سه روزي كه ادامه داشت، تعدادي كشته و تعدادي هم مجروح شدند. از سوي ديگر ماجراي هواپيماي اوكرايني و ساقط كردن آن توسط پدافند نيروهاي مسلح و پنهان كردن موضوع از افكار عمومي بي‌اعتمادي وسيع و گسترده‌اي نسبت به اركان حاكميتي در لايه‌هاي مختلف جامعه ايجاد كرد، اما محافظه‌كاران چه در آن زمان و چه در همين ماه‌ها و روزهاي اخير، هيچ‌گاه اين دو مورد را در زمينه‌سازي براي كاهش مشاركت عمومي در انتخابات مجلس يازدهم نمي‌بينند، اما همان‌ها كه زماني مشاركت پايين را از چشم دولت و مجلس وقت مي‌ديدند، امروز كه نرخ مشاركت در انتخابات مجلس دوازدهم، ركورد پايين‌ترين نرخ مشاركت را جابه‌جا و از آن خود كرده، هيچ حرفي از نارضايتي عامه مردم نسبت به عملكرد دولت ابراهيم رييسي و مجلس انقلابي يازدهم، نمي‌گويند و در مقابل، به ابراز شادماني از پيروزي ناشي از مشاركت حدود 41درصدي مي‌پردازند. درحالي كه اگر عملكرد آن دو نهاد در سال 1398 باعث كاهش مشاركت شده بود، كمپين‌هاي به قول محافظه‌كاران تحريمي انتخاباتي، آن زمان هم بوده و خود خوب مي‌دانند كه در تمامي ادوار انتخابات جمهوري اسلامي اين كمپين‌ها از سوي اپوزيسيون فعاليت داشته است.
مشاركت 41درصد شد؛ دشمن شكست خورد
در بخش ديگري از يادداشت‌هاي صبح صادق، علاوه بر ابراز شادماني، اصلاح‌طلبان را به آنچه «ائتلاف با رسانه‌هاي بيگانه، ضدانقلاب خارج‌نشين» براي «تحريم انتخابات» خوانده، متهم كرده است.
مهدي سعيدي، جانشين مركز مطالعات معاونت سياسي سپاه پاسداران، «كمپين تحريم انتخابات» را بزرگ‌ترين آنها در طول 45 سال اخير معرفي كرده و ضمن اتهام‌زني به اصلاح‌طلبان، نوشته «كمپين» ادعايي «با ائتلاف رسانه‌هاي بيگانه، ضدانقلاب خارج‌نشين و اصلاح‌طلبان تحريمي شكل گرفته بود تا ميزان مشاركت در كشور را به زير 30درصد كشانده و حتي جلوتر رفته و عدد كمتر از 20درصد را ثبت كند. ملت ايران در مقابل چشمان حيرت‌زده تحريمي‌ها، حماسه باشكوهي را آفريدند كه فهم عظمت آن الهي بودن آن را نمايان خواهد كرد.»
اين مقام ارشد سپاه پاسداران، در ادامه افزوده: «دشمنان كه به ويژه پس از شكست بلواي پاييزي 1401، تمام سرمايه و تمركز خود را معطوف به انتخابات اسفند ماه 1402 كرده و در تلاش بودند با دميدن در شيبور تحريم انتخابات و موج سواري بر برخي گلايه‌مندي‌هاي مردم و نشستن بر زخم‌هايي كه در كشور وجود دارد، شكست خود را جبران كنند! بار ديگر شكست را تجربه كردند اما در اين ميان، بايد به اين نكته توجه كرد كه راي صامت و زبان بسته است و نيازمند تفسير است و بايد زبان آن را گشود و نطقش را باز كرد! لذا تلاش براي معنا بخشيدن به آرا يكي از رسالت‌هاي مهمي است كه كار انتخابات را تكميل مي‌كند. نكته تامل‌برانگيز آن است كه دشمن نيز بيكار ننشسته و بازندگان و ناكامان انتخابات نيز در تلاشند تا تفسيري مغرضانه از آراي مردم ارايه دهند و خود را پيروز اين ميدان معرفي كنند. به واقع، از همين الان جنگ معنابخشي آغاز شده و دشمن تلاش خواهد كرد راي ملت را خوار كرده و با بزرگنمايي ضعف‌ها، خود را پيروز جلوه داده و شيريني اين حماسه بزرگ را در كام ملت تلخ نشان دهد، لذا هر كس بتواند اولين تفسير و تحليل معقول و منطقي از راي ملت را ارايه دهد، پيروز اين جدال خواهد بود.»
هر چند نويسنده اقدام به «معنا بخشيدن به آرا» را مهم دانسته اما در ادامه تنها به معنابخشي به راي‌هاي به صندوق ريخته پرداخته و توجهي به راي‌هاي ريخته نشده در صندوق‌ها ندارد.
مشاركت پايين ربطي به تحريم انتخابات ندارد
نويسنده در ادامه آورده: «بزرگ‌ترين پيام عبور راي از مرز 40درصد آن است كه جريان ضدانقلاب! كه چهار سال تلاش كرد تا مردم را از مجلس انقلابي و دولت انقلابي نااميد كند و مشاركت 3/42درصدي اسفند 1398 تكرار نشود، در اين مسير ناكام مانده است. جريان ضدانقلابي كه بزرگ‌ترين كمپين تحريم انتخابات در 45 سال اخير را شكل داد تا مردم با صندوق راي قهر كنند، همان‌هايي كه كشور را درگير بزرگ‌ترين فتنه سال‌هاي اخير كردند تا به بهانه «مرگ مهسا»، صندوق‌هاي راي اسفند 1402 را بسوزانند، به لطف خدا نه تنها هيچ غلطي نتوانستند بكنند، بلكه نتايج آرا نشان داد، بود و نبودشان در چهار سال اخير تغييري در ميزان راي ملت ايجاد نكرده است! درست است كه ميزان راي 41درصدي راي پاييني از ميانگين ادوار انتخابات مجلس در ايران است، اما اين موضوع به تحريم‌كنندگان و عمليات شناختي گسترده آنها ربطي ندارد و كسي توجهي به فراخوان‌هاي تحريم نكرده است.»
41درصد؛ بيشتر از 60-50درصد
اين مقام سپاه پاسداران، همچنين 41درصد مشاركت در انتخابات امسال را بالاتر از مشاركت 71درصدي در مجلس پنجم دانسته است: «با صراحت و با علم كامل عرض مي‌كنم راي 41درصدي ملت ايران در سال 1402، بسيار باشكوه‌تر از ادوار انتخابات ايران بوده است كه آراي بالاي 50درصدي و 60درصدي را تجربه كرده است. براي نمونه، اين راي بالاتر از راي 71درصدي سال 1374 در مجلس پنجم است. همه كارشناساني كه آن روزها را به خاطر دارند، به خوبي به ياد مي‌آورند كه انتخابات آن سال در شرايطي بود كه دشمنان اين ملت بسيار ناتوان‌تر از امروز بودند.»
به نوشته مهدي سعيدي، «در آن ايام فضاي مجازي وجود نداشت كه اين‌گونه به خدمت مافيا در آمده باشد؛ جنگ شناختي دشمن آن‌قدر گسترده نبود كه حتي دلسوزان نظام را هم دچار «خطاي محاسباتي» كند؛ فضاي انتخابات كاملا رقابتي بوده و فاصله چپ و راست آن‌قدرها هم نبود كه كسي دعوت به تحريم انتخابات كرده باشد و امثال خاتمي، تاج‌زاده، حجاريان و... آن‌قدر خيانت‌پيشه نشده بودند كه بر طبل تحريم كوفته و پاي صندوق راي حاضر نشده باشند؛ كشور آن‌چنان درگير 1800 تحريمي نبود كه در سخت‌ترين شرايط اقتصادي قرار گرفته باشد. فتنه همه‌جانبه‌اي همچون بلواي پاييزي 1401 شكل نگرفته بود كه حاصلش ناآرامي چند ماهه باشد»؛ نويسنده در پايان نتيجه گرفته كه «باتوجه به اين شرايط است كه با صراحت مي‌توان گفت، دستيابي به آمار 41درصدي، شكست سنگيني براي آنهايي است كه دوقطبي مشاركت-تحريم را كليد زدند و ماه‌هاست براي نااميدسازي ملت نخوابيده‌اند. انتخابات و نتايج حاصل از آن حرف‌هاي بسياري براي گفتن دارد كه بايد با تامل و تعقل از آن رمزگشايي كرد و اجازه نداد تا بيگانگان زبان راي ملت شوند.»
نويسنده درحالي معتقد است بايد آرا در اين انتخابات «معنابخشي» شود و اتفاقا درست هم مي‌گويد كه تنها به همين موضوع پرداخته است. نكته ديگر اينكه از يك‌سو گفته كه راي 41درصدي كه راي پاييني هم هست، به «تحريم‌كنندگان و عمليات شناختي گسترده آنها ربطي ندارد و كسي توجهي به فراخوان‌هاي تحريم نكرده است»، اما نگفته كه چرا اين ميزان مشاركت پايين بوده است.
صبح صادق بعد از انتخابات 98 چه نوشت؟
در همين صبح صادق، پس از انتخابات دوم اسفند 1398، در يادداشتي نوشته شده بود: «اگر گله و اعتراضي هست، به ساختارهاي ناكارآمد، روندهاي مفسده‌خيز و افراد و مديران ضعيف و فاسدي است كه اشتباهي در ساختارهاي اجرايي و خانه ملت لانه كرده‌اند. مردم در انتخابات شركت كردند؛ چون مي‌دانند بي‌ترديد، راه اصلح همين ناكارآمدي‌ها و فسادهايي كه از قضا ضريب بيشتري را در نظرسنجي‌ها به خود اختصاص داده، بايد از رهگذر اصلاح ساختارها و ترميم روندها و حضور افراد كارشناس، كاربلد و كارآمد در عرصه‌هاي مديريتي و مسووليتي صورت بگيرد كه دلسوز مردم و انقلاب و كشور باشند و با انتخاب هوشمندانه و آگاهانه مردم است كه بايد مجلسي قوي، متعهد و متخصص و كاربلد شكل گيرد تا بتواند اولويت‌ها و نيازهاي مردم و جامعه عزيز ايران را برآورده كند.»
در اين انتخابات برخي افراد دولتي در مسير دشمنان عمل كردند؛ البته سال 98!
در يادداشتي ديگر در همان شماره صبح صادق، آمده بود: «در اين انتخابات برخي افراد دولتي و جريان‌هاي سياسي عملكردي از خود بروز دادند كه در مسير و خواسته دشمنان بود. جريان حامي دولت ماه‌ها قبل از انتخابات برنامه تحريم انتخابات يا انتخابات مشروط را در اولويت خود قرار داده بود و آن را به گفتمان غالب اصلاح‌طلبي تبديل كرده بود. توليد اين گفتمان درحالي بود كه هنوز فصل انتخابات و نام‌نويسي‌ها شروع نشده بود. دولت مي‌توانست با تقابل با ترويج اين گفتمان در ميان گروه‌هاي سياسي كه در سال‌هاي اخير بيشترين نقش را در حوزه اجرايي كشور داشته‌اند، با اين طيف فكري مقابله كند. همين جريان‌هايي كه درصدد شرط‌گذاري و تعليق و تحريم انتخابات بودند، براساس آمار در دولت‌هاي يازدهم و دوازدهم، ۸۰درصد دولت روحاني اصلاح‌طلب و از اعضاي حزب‌هاي كارگزاران و اعتدال و توسعه هستند.»
در بخش ديگري از همين مطلب، تاكيد شده بود كه «عملكرد ضعيف دولت در حل مشكل مردم يكي از مهم‌ترين دليلي است كه مي‌توانست مردم را نسبت به شركت در انتخابات و راي به اصلاح‌طلبان منصرف كند؛ در اين زمينه «عبدالله ناصري» مشاور رييس دولت اصلاحات در همان زمان‌ها خواستار شرط‌گذاري اصلاح‌طلبان براي انتخابات شد و گفت: «اگر اين شرايط از سوي اصلاح‌طلبان مطرح نشود و تحت هر شرايطي بخواهند وارد عرصه انتخابات شوند، با ريزش راي بسيار جدي مواجه خواهند شد.»
رييس دولت اصلاحات از ماه‌ها قبل نيز در ديدار با فراكسيون اميد به طور تلويحي به اين فراكسيون گفت كه عملكرد ضعيفي در مجلس داشته‌اند و اين عملكرد ضعيف بر راي مردم در انتخابات اسفند ۱۳۹۸ تاثيرگذار خواهد بود. در سال‌هاي گذشته جريان‌هاي اعتدال، اصلاح‌طلب و فراكسيون اميد همواره در نظر و عمل به دنبال القاي نااميدي بوده و مردم را به جايي رسانده بودند كه حل مشكلات كشور در مسير داخلي متوقف شده است؛ اما راي مردم در دوم اسفند، تغيير ريل مردم به حركت‌هاي درون‌زا براي حل مشكلات بود. اين حضور پررنگ و راي معنادار مردم ناشي از فعاليت موفق جريان انقلابي در اميدآفريني به حركت در مسير مكتب سليماني و گام دوم انقلاب است. به طور قطعي انتخاب اين مسير تاكيد بر گفتمان‌هاي بيان شده ازسوي رهبر معظم انقلاب، مانند اقتصاد مقاومتي و رونق توليد است. اين مجلس با بهره‌گيري از تدابير و رهنمودهاي رهبر معظم انقلاب مي‌تواند ظرفيت‌هاي اقتصادي كشور را افزايش دهد و جريان نفوذ و منفعل را كه در ساليان گذشته همه همت و تلاش خود را بر كاهش توان و مقاومت ملي گذاشته‌اند، از مصادر تقنيني و اجرايي كنار بزند.»
مردم تغيير خواستند؛ البته سال 98!
هفته بعد از آن هم يادداشتي ديگر در صبح‌صادق، به تحليل «نوع انتخاب مردم» پرداخته و آورده بود «نوع انتخاب مردم در اكثر حوزه‌هاي انتخابيه، به گونه‌اي است كه مي‌توان گفت، مردم فرد يا افراد داراي گفتمان انقلابي، فسادستيز، استكبارستيز و طرفدار مقاومت و اقتصاد مقاومتي را برگزيدند. در اين انتخابات بودند چهره‌هاي سرشناسي كه داراي افكار و انديشه‌هاي متفاوت باشند، لكن با رويگرداني مردم در بسياري از حوزه‌هاي انتخابيه و از جمله تهران مواجه شدند. به عبارتي مي‌توان گفت، مردم از تفكر و گفتمان غالب در مجلس و دولت فعلي كه زماني خود آنان را برگزيده بودند، فاصله گرفتند و به جريان انقلابي و منتقد وضعيت كنوني راي دادند؛ بنابراين مردم با انتخاب خود، فرصتي طلايي را در اختيار جريان انقلابي كشور قرار دادند؛ از اين رو، اين انتخابات مي‌تواند يك نقطه عطف و به عنوان اولين انتخابات گام دوم به حساب‌ايد و سرنوشت انتخاب بعدي را رقم بزند. جهت‌گيري‌ها در اين انتخابات نشان مي‌دهد مردم به دنبال تغيير رويكردها هستند، رويكردهايي كه زماني با تصور گره‌گشايي از مشكلات كشور، خود به آن راي دادند. در سال ۱۳92 مردم با تصور حل مشكلت كشور از طريق مذاكره با امريكا، به آقاي روحاني راي دادند؛ پس از آن نيز مردم در انتخابات مجلس و شوراها، عمدتا مردم به كساني راي دادند كه داراي چنين فكر و انديشه‌اي بودند؛ اما مردم در عمل، به ناكارآمدي اين نگاه و رويكرد پي بردند و در انتخابات دوم اسفند ماه، به جريان انقلابي و منتقد رويكرد غربگرايي راي دادند.»
همان‌طور كه پيداست در آن انتخابات، اتهامات زيادي متوجه دولت و مجلس مستقر مي‌شده و راي راي‌دهندگان را معطوف به درخواست تغيير رويكردها معرفي كرده است.
با نيمه خالي گفت‌وگو شود
حالا با توجه به اينكه در اين انتخابات هم شرايطي مانند همان شرايط رخ داده است، اگر به نيمه خالي ليوان مشاركت انتخابات نگاه و توجه نشود، ممكن است در ادوار بعدي، اين ليوان خالي‌تر شود؛ با انكار و ناديده گرفتن راي ندهندگان، هيچ تغير مثبتي در جهت بالا رفتن مشاركت ايجاد نخواهد شد. از امروز تا انتخابات رياست‌جمهوري چهاردهم 15 ماه باقي مانده است؛ لذا اگر با اين بخش از جامعه كه با صندوق‌ها قهر كردند و آن بخشي كه آراي باطله و سفيد دادند، گفت‌وگو نشود و ديده نشوند، اين سرخوردگي مي‌تواند به بخش پر ليوان مشاركت سرايت كند و انتخابات رياست‌جمهوري چهاردهم پايين‌تر از مجلس دوازدهم باشد.