پیام قدرتمند ایران معادلات غرب آسیا را تغییر داد

پاسخ ایران به حمله تروریستی اسرايیل به کنسولگری کشورمان در دمشق از زوایای سیاسی، اقتصادی امنیتی، خواه در ارتباط با مسائل مرتبط با غرب آسیا و خواه در عرصه جهانی قابل تامل و ابعاد متعددی دارد. پاسخ ایران به حمله تروریستی اسرايیل در وهله اول حامل این پیام بود که از این پس صبر استراتژیک ایران در برابر اقدامات تجاوزگرانه اسرايیل طی سال‌های اخیر به پایان رسیده است. منابع اسرايیلی طبق ارزیابی ادعایی‌شان این ادعا را مطرح کرده‌اند که تل‌آویو از سال 2011 به بعد دو هزار بار اقدام تجازوگرانه و مخرب را به شکل مستقیم و غیرمستقیم علیه ایران انجام داده است. مشخص نیست که این آمار ادعایی تا چه اندازه درست است، اما اینکه اسرايیلی‌ها چه در درون خاک ایران و چه خارج از مرزهای کشورمان در سوریه و لبنان دست به خرابکاری زده‌اند و به ترور کور دانشمندان و چهره‌ها و فرماندهان برجسته دست زده‌اند مساله‌ای روشن است. اما در مورد اخیر یعنی حمله تروریستی این بازیگر به کنسولگری ایران در دمشق؛ ساختاری دیپلماتیک که از منظر عرف بین‌الملل بخشی از خاک کشورمان قلمداد می‌شود، ایران صبر استراتژیک خود را پایان داد و علی‌رغم تمامی هشدارهای ایالات‌متحده پاسخ نشان داد و سرزمین‌های اشغالی را هدف حملات 300 پهپاد و موشک‌های کروز خود قرار داد. همانگونه که در اخبار نیز آمده بود چند روز پیش از آغاز پاسخ ایران به اسرايیل، جو بایدن، ريیس جمهوری ایالات‌متحده در جواب به سوال خبرنگاران زمانی که از او پرسیده شد پیام ایالات‌متحده به ایران چیست، گفت: «این کار را نکن.» اما ایران بدون توجه به هشدار رهبر کشوری که خود را بزرگ‌ترین بازیگر جهان می‌داند این عملیات را اجرایی کرد. بنابراین قدرت بازدارندگی ایالات‌متحده در ارتباط با ایران محدود شد. نکته دیگر این است که ایران برای نخستین‌بار بعد از سال‌ها به درون سرزمین‌های اشغالی حمله کرد. فراموش نکنید که از سال 1991 تا به  حال هیچ کدام از کشورهای عضو سازمان ملل نه گروه‌های مبارزاتی (مراد اعضای مقاومت) که سال‌ها علیه اشغالگری اسرايیل دست به عملیات مختلف زده‌اند، با اسرايیل وارد رویارویی نشده بودند و تهدیدی را علیه این بازیگر اجرایی نکردند. در سال 1991 عراق تعدادی موشک به سرزمین‌های اشغالی پرتاب کرد هر چند اسرايیل پاسخی نداد. اما این بار یک کشور (ایران) آن هم نه در همسایگی سرزمین های اشغالی بلکه در فاصله هزار کیلومتری چنین عملیاتی را اجرایی کرد و حامل این پیام بود که دوره‌ای که اسرايیل به هر اقدامی که می‌خواست دست می‌زد و ایران به هر دلیلی از الگوی صبر استراتژیک خود پیروی می‌کرد، به پایان رسیده است. از همین رو از حالا هر اقدام خرابکارانه اسرايیلی‌ها می‌تواند با واکنش تندتر ایران روبه‌رو شود. فراموش نکنیم که عملیاتی که ایران اجرایی کرد، اقدام تلافی‌جویانه در برابر حمله تروریستی اسرايیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق بسیار قابل تامل بود. هدف قرار دادن ساختمانی دیپلماتیک و غیرنظامی در کشوری دارای امنیتی شکننده چون سوریه طبیعتا کار دشواری نیست. اما حمله ایران که در فاصله 1300 تا 1400 کیلومتر از سرزمین‌های اشغالی قرار دارد و پرتاب 300 پهپاد و موشک‌های کروز به مواضع اسريیل؛ تجهیزاتی که باید از لایه‌های چندگانه دفاعی تعریف شده توسط اسرايیل و ایالات‌متحده بگذرند، فارغ از اینکه تعدادی از این جنگنده ها رهگیری شدند، بیش از آنکه پیام نظامی قلمداد شود، پیام سیاسی بود.

 ایران با عملیاتی کردن چنین پاسخی صراحتا به اسرايیل اعلام کرد که استراتژی و رویکردش را تغییر داده است و همزمان غرب آسیا وارد دوران و عصر تازه‌ای شده است. از همین رو معادلات و موازنه های حاکم در شرایط تازه تغییر کرده، چراکه ایران در آینده رفتارش را تغییر خواهد داد و از کشیدن خط و نشان برای حراست از منافع ملی و امنیت خود ابایی ندارد و نکته مهم تر این است که در شرایط کنونی ایالات‌متحده امریکا و متحدان اروپایی اسرايیل بعد از پاسخ ایران به تل‌آویو در تلاش هستند تا از شدت تنش‌های حاکم بر منطقه بکاهند و نه تنها هرگونه اقدام تلافی‌جویانه یا به اصطلاح خودشان تنبیهی را علیه ایران اعمال نخواهند کرد بلکه اسرايیل را نیز تحت فشار قرار داده‌اند تا به تنش‌های حاکم شدت ندهد. طبیعتا چنین گزاره‌ای برای منافع و موقعیت ایران در غرب آسیا و فراتر از آن در سطح جهانی بسیار با اهمیت است و اعتبار بیشتری برای ایران به ارمغان آورده است. علاوه براین، جرات، جسارت و اراده ورود به چنین رویارویی آن هم نه صرفا با اسرايیل، بلکه با مجموعه ای از متحدان این بازیگر، کشورهایی چون ایالات‌متحده، بریتانیا و فرانسه تقریبا نیمی از ناتو برای ایران در منطقه و در سطح جهانی بسیار با اهمیت است و توانمندی تاکتیکی و فنی و نظامی ایران و تسلیحات کشورمان که به واسطه‌اش توانسته آن‌گونه که بازیگران غربی نیز اذعان کرده‌اند بزرگ‌ترین عملیات تاریخی را رقم بزند قابل تامل است، بالاخص آنکه ایران در شرایط کنونی تحت شدید‌ترین تحریم‌ها و محدودیت‌ها قرار دارد. چنین دستاوری در شرایطی حاصل شد که تمام صنایع موشکی و دفاعی کشورمان هدف تحریم ها قرار دارد. اما علی‌رغم همه اینها ایران به چنین پیشرفت‌هایی در حوزه‌های نظامی دست یافته و همین گزاره جایگاه ایران در منطقه و سطح جهانی را بی گمان در میان حامیان فلسطین و اعراب برجسته‌تر کرده است. طبیعتا هر کدام از رهبران یا ژنرال‌های اسرايیلی از این پس بخواهند به ترور یا هرگونه اقدام مخربی دست بزنند چنین عملیاتی را به خاطر خواهند آورد. از همین رو می‌توان گفت که پاسخ ایران اقدام عملیاتی نبود بلکه پیامی بود به اسرايیل مبنی براین که اگر این بازیگر بخواهد به کنش تازه‌ای دست بزند، واکنش تهران شدیدتر خواهد بود.
کارشناس مسائل سیاست خارجی و امریکا