ادبیات تلخ و نامناسب محمدحسین شانهساز (نایب ريیس هیات مدیره نماوا) درباره هنرمندان سینما، با دلخوری و ناراحتی زیادی همراه بود و بازتابهای مختلفی داشت. البته اين برای اولینبار نیست که کلام توهینآمیز درباره سینماگران به کار برده میشود و مسبوق به سابقه است، تويیت علیاکبر رائفیپور را خاطرتان هست؟ که چقدر دلخوری اهالی سینما را در پی داشت ؟ اما این بار حمله ازسوی مدیر نماوا بود، او طی یک گفتوگو که بخشهایی از آن در شبکههای مجازی فراگیر شد در مورد بازیگران و تهیهکنندگان گفت: «من در چند صنعت مختلف بودهام و بهبیاخلاقی این افراد هیچ جا ندیدهام. بازیگران و تهیهکنندگان، همه بیاخلاقیهای خاص خود را دارند؛ نه به قرارداد متعهد هستند، نه به حرفشان. اسمشان هنرمند و فرهیخته و فرهنگی است، اما بسیار بیاخلاقند.» زهر کلام شانهساز آنجا بود که گفت: «اول و آخر این افراد پول است. به آنها پول بدهید هر کاری میکنند.»
میتوان به رفتار هنرمندان انتقاد داشت، همانطوری که میتوان به رفتار مدیران بسیاری از مجموعه اعتراض کرد اما پرسش اینجاست به کار بردن الفاظ نامناسب (برای پول هر کاری میکنند) پشت تریبون آیا در شأن یک مدیر ارشد یک مجموعه فرهنگی است؟ این آیا مصداق بارز بیفرهنگی نیست؟
عذرخواهی پذیرفته نشد
بیان صحبتهای شانهساز همانا و عصبانیت سینماگران همانا، البته مدیریت نماوا سعی کرد ماجرا را فوری جمع کند و بلافاصله عذرخواهی کرد اما اهالی صنف خانه سینما کوتاه نیامدند. همایون اسعدیان، تهیهکننده و کارگردان سینمای ایران اولین نفری بود که به این صحبتها واکنش نشان داد، وي با بیان اینکه این الفاظ زیبنده خود گوینده است، گفت: «در چهل سال گذشته این میزان وقاحت در بیان و نسبت دادن صفات و الفاظ به ما را به خاطر ندارم و بیسابقه است. وقتی مصاحبهکننده از او میپرسد چنین صحبتهایی باعث رنجش نخواهد شد، میگوید که نه به آنها پول بدهید، آنها میآیند. این صحبتها قیاس به نفس است، آقای شانهساز! این حرفها باعث تاسف است...»
اسعدیان همچنین در پایان صحبتهایش اعلام کرد که برای حفظ حرمت شأن سینمای ایران و هنرمندان ایران من، همایون اسعدیان عضو کوچک این سینما تا زمانی که شما در نماوا حضور داشته باشید در هیچ سمتی با این مجموعه همکاری نخواهم کرد. حسین فرحبخش تهیهکننده سینما هم گفت: بیاخلاقی نه در میان قاطبه هنرمندان بلکه در میان مدیران برخی پلتفرمها و ازجمله همین پلتفرم وجود دارد. از خودم شروع میکنم که فیلم مرا بیاجازه و به صورت دزدی در پلتفرم قرار داده بودند و به تازگی مجبور شدند بردارند.او افزود: اگر یک فرد لمپن و باجخور تحت عنوان تهیهکننده، کاری کرده ربطی به جامعه تهیه کنندگان و هنرمندان ندارد. واقعیت این است که پلتفرم مذکور اغلب در مسائل مالی، با تاخیر عمل میکند. فیلم شهر هرت را اجازه ندادم در نماوا نمایش دهند به خاطر همین بدعهدیها. فرحبخش گفت: به این مدیر پلتفرم توصیه میکنم به سراغ فروش سرامیک برود و عرصه هنر را برای اهالی هنر بگذارد. شأن خود را باید خودتان حفظ میکردید و با افراد معتبر هنرمندان کار میکردید چون بخش عمده اهالی سینما افراد باشخصیت هستند؛ حتی آن آبدارچی صحنه. پس بهتر است هرچه زودتر از اهالی هنر بابت این ادعاها، عذرخواهی کنید. مازیار میری کارگردان سینما هم از قطع همکاری با این پلتفرم نمایشی خبر داد و گفت: «آقای شانهساز فرمایشاتی داشتند که واقعا باعث تاسف است. البته از نظر من تاسف بزرگتر جایی است که مدیران فرهنگی کشور شرایطی به وجود میآورند که افراد کاسب کاری همچون ایشان عهدهدار و تصمیمگیر امور فرهنگی میشوند و از آنجا که برخلاف تصورشان معتقدم اخلاق و شرافت بیش از هر حرفهای نزد اهالی سینماست تا زمانی که ایشان رسما از اهالی سینما عذرخواهی نکند از تمام پروژههایی که قرار به همکاری با این پلتفرم داشتم، انصراف میدهم.
شورای صیانت خانه سینما تصمیم بگیرد
هیات ريیسه خانه سینما (جامعه اصناف سینمای ایران) باتوجه به اظهارات اخیر نایب ريیس پلتفرم نماوا که موجب تشویش اذهان عمومی و واکنشهای گسترده اعضای صنوف سینمای ایران شده است، بررسی این موضوع را به شورای صیانت خانه سینمای ایران ارجاع میدهد. بدیهی است نتیجه و عکسالعمل لازم پس از اظهارنظر شورای صیانت به اطلاع اعضای محترم سینمای ایران خواهد رسید. همچنین انجمن بازیگران سینما نوشت: سخنان توهینآمیز و به دور از آداب و اخلاق یکی از مدیران ارشد نماوا و اتهام بیتعهدی و بیاخلاقی به عموم بازیگران و تهیهکنندگان چه اهدافی را دنبال میکند؟ این نگاه ناعادلانه، قیممآبانه از بالا به پايین نسبت به کسانی که موجودیت همان پلتفرم از وجود آنها شکل گرفته نشانگر چیست؟ توجیه سوءمدیریتهای غیرمتخصصانه با تهمتزدنهای بیادبانه بیش از هر چیز زیر سوال بردن هویت تشکیلاتی است که متاسفانه با عنوان فرهنگی و هنری، اخلاق و ادب را قربانی اهداف اقتصادی خود میکند.
انجمن صنفی بازیگران سینما، حق قانونی خود برای اقدام حقوقی علیه این اظهارات در مراجع ذیصلاح و پیگیری کامل آن را محفوظ دانسته و از هیات مدیره و مدیران ارشد نماوا میخواهد بدون قید و شرط از تمامی بازیگران، تهیهکنندگان و سینماگران کشور عذرخواهی رسمی نمایند. و از انجمن صنفی محترم شرکتهای نمایش ویدیوی آنلاین (VOD) نیز انتظار دارد در جهت حفظ حرمت سینماگران و احترام به سینمای شریف و فاخر کشورمان برخوردی مناسب و شایسته در این خصوص داشته باشد.
بیاخلاقی خود را به کلیت جامعه سینما تعمیم میدهند
«انجمن تهیهکنندگان مستقل سینمای ایران مراتب تاسف و انزجار خود را از اظهارات توهینآمیز نایبريیس پلتفرم نمایش خانگی («نماوا») اعلام میدارد. اظهارات توهینآمیز این مدیر پلتفرم نشان از عدم شناخت، عدم توانایی در این عرصه، مدیریت غلط و عدم شناخت روشهای تولید حرفه دارد. عدم شناخت و مدیریت غلط این پلتفرم این باور را برای این مدیر به وجود آورده که بیاخلاقی و عدم تعهد خود و همکارانش را به کلیت جامعه سینما تعمیم دهد. سرمایهگذاریهای غیرهوشمند و اغلب اشتباه، با مشاوران کار نابلد از جمله هشدارهایی است که انجمن تهیهکنندگان مستقل بارها درخصوص پلتفرمهای نمایش خانگی به خصوص نماوا اعلام کرده بود. آثار و تولیدات اغلب ضعیف این موسسه همگی نشاندهنده عملکرد و سلیقه غیرحرفهای پلتفرم تحت مدیریت ایشان است. انجمن تهیهکنندگان مستقل آماده است تا با بررسی سرقت و نمایش فیلمها و سریالهای خارجی و گاهي تولیدات ایرانی و موارد دیگر در این پلتفرم به بیاخلاقیهای مدعی بیاخلاقی هنرمندان در دادگاه صالحه رسیدگی شود. بدیهی است که ما ضمن محفوظ داشتن حق شکایت انتظار داریم به صلاحیت این آدم ظاهرا بیارتباط به حوزه فرهنگ و همچنین توهینهای او، توسط نهادهای نظارتی، ساترا و دفتر نمایش خانگی رسیدگی شود. از انجمنهای صنفی لوازم خانگی، سرامیک، تلهکام، خودرو و دیگر صنایعی که این مدیر در آنها عضویت دارد، درخواست داریم نسبت به این اظهارات و عملکرد این عضو واکنش نشان دهند تا باعث مخدوش شدن چهره این اصناف در ذهنیت جامعه سینمای ایران نشود.»
شورایعالی تهیهکنندگان سینمای ایران
اظـهارات گستاخانه، توهينآمیز و اتـهامـات آشکار یکی از مـدیران پـلتفرم پــخش مــحصولات فــرهنگی علیه کلیت تهيهکنندگان سینمای ایران و بازیگران سینما، نـشانـهای روشـن از عجـز و قـصور مـدیریت کلان فــرهنگی کشور در امر نظارت بر رفتار مدیران با هنرمندان اســت و اینکه در صــداوسیما و وزارت ارشــاد مجوز مــدیریت و تصمیم سـازی در یک فضای فرهنگي هنري را بـه اشـخاصی سـپردهاند كه بـدون هرگونه صــلاحیت علمی، تجــربی، فرهنگي و اخــلاقی، تنها حــاکمیت ســرمــایه را اصــل مــطلق خــود پنداشته و بر چنین اظهارات مـشمئزکنندهای سکوت پیشه کردهاند، نـظارت بـر عملکرد مدیرانی که حـاکمیت سـرمـایه را باعث مشروعیت اقدامات خویش دانسته و متوجه خطرات چنین نگرش غلطی در عرصه هنری نیستند! عـواقـب این نوع خودمحوریها دیر یا زود دامـان جـامـعه فــرهنگی هنري را خواهد گــرفــت، بنابراین تــدوین مــقرراتی جهــت صدور مجوز فعالیت به مــدیران فــرهنگی خــصوصــا مــدیرانی که به عنوان نــماینده صــاحــبان ســرمــایه در شــرکتها و مـوسـسات فــرهنگی هنري انتخاب میشونـد، ضـرورتی اجـتنابنـاپـذیر است.شـورایعالی تهيهکنندگـان در جهت عـمل بـه وظـایف خویش حـق اقـدام حـقوقی علیه مـشارالیه و پلتفرم مذکور را بـرای خـود مـحفوظ میدانـد و کنار آن از نهادهاي نـظارتی و تصمیمگیر میخــواهد که در ســپردن مجوز به چنین فعالیتهایی فقط نگران سود و زیان مالی نبوده و مراقب تکریم و احترام هنرمندان باشند. شـورایعالی تهيهکنندگـان که بـا هدف ایجاد وحـدت در طیفهاي مــختلف سینما خــصوصــا صــنوف تهيهکنندگـان انــجام وظیفه میکند بــه نـمایندگی از تـمامی اعـضای خـود در این مـرحـله بـا قـاطعیت و جـدیت اولا خـواسـتار عـزل فرد مزبور از کلیه مسوولیتهای مرتبط با هنرمندان بوده و ثــانیا از نـهادهاي نـظارتی انـتظار عملکرد شفاف در این مورد را داشته تا چنین برخوردهايی با هر انگیزهای در آینده تکرار نشود. کانون کارگردانان سینمای ایران، ضمن ابراز تاسف از سخنان توهینآمیز و بیخردانه نایب رییس پلتفرم نماوا، حمایت کامل خود از بیانیههای خانه سینما، شورایعالی تهیهکنندگان و انجمن بازیگران سینما را اعلام میکند. همچنین جامعه صنفی تهیهکنندگان به صحبتهای شانهساز واکنش تندی نشان داد.
اين تشكل در همين راستا نوشت: سالیانی است که ساحت هنر، گاه و بیگاه به درشتیِ کوتهقامتان و تندیِاندک خردان و نیشِ کجفهمان، آزرده میشود و جماعت بدشگون، فخرفروش سرِ بازار شدهاند. دور و نزدیک گواه این مطلبند که دامن هنر در این مُلک، از حافظ تا امروز به صفای باطن و صدقِ ظاهر سرآمد بوده و اسباب تحیر و تاسف است که به دست این نابخردانِ چشم تنگ افتاده که نمیدانند عسل به خانه میبرند یا شوکران! مسلکشان بدعتی است که آراستن خویش به زیور هنر را به چنین بزکی شنیع آلودهاند.
روزگار ملالآوری است و از ماست و بر ماست که خانه از غیر نپرداختهایم!
جناب مخاطب محترم، کمی آرام! آنجا که نشستهاید حرمتی دارد که اگر تمام قد به حفظ حریم و شأنیت آن توجه نکنید، خود را سراپا آلوده کردهاید. فراموش نکنید که آنچه امروز شما را شأن گفتن و شنیده شدن عطا کرده، منزلت و برکت هنر و هنرمندانی است که متعهدانه به خلق آثاری دست زدهاند که اگر به طریق و سلوک شما رفته بودند، امروز همین اندک توشه را هم نداشتید.بر این باوریم که هنر متاعی نیست که سر هر بازار بشود خرید و سر هر بازار بشود فروخت، لکن چه کنیم که از بدحادثه، این روزها قدر زر بیشتر است تا هنر.گله کنید و معترض باشید اما از خود! از طریقی که نه مرام تجارت دارد، نه زبان اهل هنر میشناسد. آنکه امروز به تبختُر، تخفیف و تحقیرش میکنید، به جای سلطنت بر مال و اموال، بر چشم و قلوب مردمی جای دارد که سرآمد فخر و شرافتند.این تقلای بیهوده را وانهید؛ به بانگ رسا عذر بخواهید و اظهار ندامت کنید و این خانه را به صاحبانش واگذارید که عرصه سیمرغ جولانگاه شما نخواهد شد؛ عِرض خود میبرید و زحمت ما میدارید. اگر شمارش مسکوکات مجالی داد، سری به عبرت خانه اسلاف خود بزنید؛ از این راه به خدا نمیرسید، اما به خانه شاید! اما در این میان نکته جالبی که وجود داشت عدم واکنش سازمان سینمایی به این صحبتها بود که پرسشبرانگیز به نظر میآمد.