بررسی کیفیت فنی لیگ برتر بیست و سوم در گفت‌وگو با جلال چراغپور
ما در لیگ‌مان هم تقلب دیدیم، هم گل فاسد هم داور مساله‌دار!
اگر لیگ ما باکیفیت بود دو بازیکن ازبک سرنوشتش را تغییر نمی‌دادند!
روزبه دلاور
روز گذشته و با برگزاری هشت دیدار فصل بیست و سوم لیگ برتر به پایان رسید و تکلیف قهرمان لیگ مشخص شد. اما ما ساعاتی قبل از برگزاری هفته پایانی و فارغ از نتایج با جلال چراغپور کارشناس قدیمی فوتبال کشورمان تماس گرفتیم تا نظری وی را درخصوص سطح کیفی این دوره جویا شویم.
چراغپور در این خصوص به خبرنگار «اعتماد» توضیحات کارشناسانه‌ای ارائه داد و در ابتدای صحبتش گفت: اتفاقی در لیگ ما به وجود آمده که تعادل بازیکن در سطح مهارت بالا را در بین تیم‌ها به‌هم زده است. یعنی اینکه دو یا سه یا نهایتا چهار تیم می‌توانند از کیفیت خارج از فوتبال استفاده کنند و بقیه تیم‌ها نمی‌توانند از کیفیت خارج از فوتبال ما بازیکن داشته باشند و چون تفاوت آشکاری بین بازیکنان داخلی با بازیکنانی که از بیرون می‌آیند وجود دارد یک تفاوت آشکار بین تیم‌ها داریم. اگر تک‌تک هر کدام از بازیکنان خارجی این تیم‌ها را به صورت فنی آنالیز کنیم، آیتم‌هایی مثل تسلط روی توپ و میزان دوندگی و سرعت دوندگی و دید فوتبال و... متوجه می‌شویم از فوتبال داخلی برتر هستند و از این برتری فقط سه یا چهار تا تیم استفاده می‌کنند. یعنی بازیکن برتر از لیگ ما مواجه می‌شود با دفاعی از درون لیگ ما و به راحتی از آن عبور می‌کند و گل می‌زند یا مواجه می‌شود با دروازه‌بانی با کیفیت داخلی که خب هر کجا بزند گل می‌شود و همین موضوع تعادل فوتبال ما را به‌هم زده است. آنچنان‌که تفاوت تیم‌های پایین و بالای جدول یک تفاوت معناداری است. یعنی وقتی صنعت نفت که به لیگ دسته یک سقوط کرد با تیم‌های مدعی قهرمانی تفاوت آشکاری دارد این موضوع در درون جدول هم تفاوت دارد مثلا بین تیم‌های پنجم و چهارم با تیم دوم جدول. این تفاوت آشکار به دلیل حضور بازیکنان خارجی در فوتبال ما است.
چراغپور دو مساله دیگر را هم در سطح کیفی لیگ دخیل می‌داند. او در این رابطه ادامه داد: از دو مساله دیگر سطح لیگ ما یکی این است که مجددا باز هم یک تفاوت آشکاری در حال به وجود آمدن است. تفاوت بین کیفیت و نگرش میان سه، چهار تیم اول و بقیه تیم‌ها. الان تیم اول ما که مربی خارجی دارد و تیم دوم هم آقای نکونام را دارد که کم از مربی خارجی نیست. چون سال‌های جوانی در مهد فوتبال اروپا بازی کرده و با مربیان اروپایی کار کرده که می‌شود گفت نگرش نکونام هم یک نگرش اروپایی است و دستورهایی که برای فوتبال می‌دهد کم از مربی خارجی ندارد. دو تیم دیگر هم به همین شکل اما از تیم چهارم به بعد همه چیز عوض می‌شود! نگرش و دستورهای داخل میدان عوض می‌شود. همه چیز به سمت مصرف داخلی کشیده شده است. کیفیت تمرین و بازیکن هم قبلا گفته بودم و در‌نتیجه لیگ به این شکل شده که گروهی از تیم‌ها ابزاری شدند برای جابه‌جایی نتایج و همین مساله باعث شده که نتوان آن را پیش‌بینی کرد.
این کارشناس باسابق فوتبال کشورمان افزود: وقتی مربی مصاحبه می‌کند و می‌گوید آن کار که از دستم برمی‌آید کردم اما باید ببینم بالایی‌ها چه می‌کنند و دیگری مصاحبه می‌کند و می‌گوید کار خاصی نمی‌توانیم انجام دهیم و یک بازی با تمام وجود انجام می‌دهیم و برمی‌گردیم یعنی نه انگیزه‌ای و نه امیدی یا نگرشی. خب اینها را کنارهم قرار می‌دهیم به این نتیجه می‌رسیم: ۱- تفاوت بازیکنان خارجی با بازیکنان داخلی ۲- تفاوت ۳، ۴ تا مربی اول با بقیه مربی‌ها. الان مثلا مربی تیم هشتم با تیم پانزدهم تغییر کند بازهم فوتبال تیمی آنها تغییر نمی‌کند چون که پتانسیل، کوالیتی و کیفیتی که باید نیست. ۳- تفاوت نگرش مربیانی که هیچ امیدی ندارند یعنی خطر سقوط از آنها برداشته شده و انگیزه بالای جدول رفتن هم از بین رفته. بنابراین وسط جدول روزمرّگی می‌کنند و عادی بازی می‌کنند. این از لیگ ما! وی درخصوص اینکه در لیگی مثل اسپانیا یا انگلیس هم دو یا سه تیم مدعی قهرمانی هستند و مدعی بودن سه، چهار تیم در کشور ما نشانه پیشرفت است یا خیر؟ پاسخ داد: در آنجا تفاوت آشکار بین کیفیت فوتبال‌شان با خریدن و وارد کردن بازیکنان بزرگ شبیه ما وجود دارد. مثلا منچسترسیتی یا لیورپول که ستاره‌های بزرگی از کشورهای دیگر می‌آورند و ستاره انگلیسی ندارند. این یک زمینه جداگانه است. یک ضرب‌المثل بگویم: خلق را تقلیدشان بر باد داد، ای دوصد لعنت بر این تقلید باد! هیچ چیز ما شبیه به آنها نیست که لیگ‌مان را بخواهیم مقایسه کنیم. باشگاهی مثل آرسنال ۱۲۰ سال پیش تعاونی داشته، استادیوم و باشگاه و فروشگاه ویژه خودش را داشته است. آنها آن زمان در بورس بودند و حالا چی را با چی مقایسه می‌کنیم؟
چراغپور تصریح کرد: شما می‌گویید آنها هم از این جهت شبیه ما هستند خب بله، بعضی لیگ‌ها این‌طور هستند اما وقتی برگردیم به جریانات داخلی متوجه تفاوت‌های اساسی می‌شویم. مثلا می‌آیند از یوونتوس تمام امتیازهایش را کسر می‌کنند و در لیگ دسته دوم هم منهای هشت امتیاز شروع می‌کنند. در لیگ ما هم این کار را می‌کنند؟ پس آن را هم باید مقایسه کرد! ما هم تقلب دیدیم و گل فاسد می‌بينیم یا مدافع پنالتی کن و گلر گل بد خور و داور مشکل‌دار می‌بینیم چرا این‌گونه برخورد نمی‌کنیم؟ چرا نمی‌آییم یک بررسی کنیم که چقدر در فوتبال مشکل داریم چرا جریمه آنها در فوتبال ما نیست. خب این را هم بگویید!
چراغپور درخصوص مقایسه لیگ کشورهای مختلف آسیایی توسط یک رسانه انگلیسی که لیگ ما را بالاتر از کشورهای مثل امارات و قطر و استرالیا قرار داده، افزود: تک ستاره‌هایی در فوتبال ما پرورش می‌کنند که به لحاظ ژنتیکی جهش فوتبالی دارند بعد آن تک ستاره‌های ما را کشورهای عربی استخدام می‌کنند مثل قایدی و نوراللهی و... الان ما می‌توانیم بگوییم کلاس فوتبال ازبکستان از ما عقب‌تر است؟ نه، چون بازیکن ازبک در لیگ ما ستاره است پس نمی‌توانیم بگوییم از ما عقب‌تر هستند. اگر یکی نگاه کند می‌گوید از ما جلوتر هستند که از آنها بازیکن می‌گیریم که تغییر نتایج مهم لیگ ما را چهار بازیکن ازبک باعث می‌شوند. حالا بازیکنان ما که مثلا به قطر می‌روند آنها جریان فوتبال آن کشور را تغییر می‌دهند؟ می‌توانیم بگوییم میزان ترانسفر شدن بازیکن ما به دلیل کوالیتی فردی است؟ وقتی کل لیگ ما را نگاه می‌کنیم، می‌بینیم در آسیا ششم یا هفتم است بعد چطور لیگ ششم می‌تواند برترین آسیا باشد؟ آنجا که تک ستاره‌های ما بیرون می‌روند؛ مثل علی دایی و مهدوی‌کیا که به آلمان رفتند، می‌توانیم نتیجه بگیریم که لیگ ما که علی دایی را ساخته از لیگ آلمان جلوتر است؟ نه! حالا آن مقاله را ارزش‌گذاری کنید. مقاله درباره کیفیت تک بازیکنانی است که از این لیگ خارج می‌شوند، چون اگر خود لیگ ما بالا بود که نباید تیم‌های ما همیشه در لیگ قهرمانان آسیا حذف شوند. سرمربی اسبق تیم ملی ادامه داد: الان چند سال است که در آسیا قهرمان نشدیم. خب این مقاله این‌طور نوشته اما نباید ما را به غلط بیندازند کل تیم‌های ما بالاتر است. الان عربستان که رونالدو را جذب کرده کل کیفیت را بالا نبرده بلکه در یک حوزه مثلا تبلیغاتی یا این قبیل سطحش را بالا برده است. اگر ملاک همین باشد هر تیمی که دوتا بازیکن می‌آورد می‌گوید من حرف اول را می‌زنم. بعد فرانسه و انگلیس باید بگویند جهان بدون ما نمی‌چرخد! درحالی که ما می‌بینیم که آلمان مثل انگلیس بازیکن وارد نمی‌کند. خودشان تولید می‌کنند و مصرف می‌کنند یا هلند هم همین‌طور. وی درخصوص خروجی مسائل فرهنگی در لیگ ایران در قیاس با کشورهایی اروپایی که مثلا بازیکنان تیمی در روز مادر با مادرهای خود به استادیوم می‌آیند اما در فوتبال ما چنین چیزهایی را نمی‌بینیم، گفت: هر وقت شما توانستید یا جرات کردید دست پسر ده ساله خودت یا اقوامت را بگیری و به استادیوم بروی آن لیگ سالم است! شهامت می‌خواهد آدم بچه خودش را یک بار استادیوم ببرد. شعارها را ببینید اینها از کجا این شعارها را می‌آورند که حتی تلویزیون هم که بازی را پخش می‌کند صدا را می‌بندد؟