الجزیره بررسی کرد: چرا حزب بهاراتیا جاناتا اکثریت را از دست داد؟
پایان یکه‌تازی مودی!
الجزیره با انتشار تحلیل درباره دولت آینده هندوستان، این پرسش را مطرح می‌کند که تاکنون، نارندرا مودی تنها با اکثریت تک‌حزبی خود، قدرت متمرکز و بدون فشاری از ناحیه دیگر گروه‌ها حکومت کرده است. اما، اکنون که اکثریت تک‌حزبی خود را از دست داده است و باید برای تشکیل دولت دست به ائتلاف بزند، آیا می‌تواند با این شرایط جدید سازگار شود؟
برای یک دهه، نخست‌وزیر نارندرا مودی و حزب او بهاراتیا جاناتا (BJP) اصرار داشتند که نماینده «هندوستان جدید» هستند؛ هندوستانی عاری از خویشاوندسالاری که اغلب با احزاب خانوادگی مسلط بر اپوزیسیون و فسادی همراه با آنها مرتبط بوده است. روز چهارشنبه، بزرگ‌ترین دموکراسی جهان با «هندوستان جدید» و متفاوتی از خواب بیدار شد؛ هندوستانی که در آن حزب بهاراتیا جاناتا اکثریتی را که در دهه گذشته رهبری کشور را برعهده داشت، از دست داده بود، گزینه‌ای که باعث کشمکش سیاسی برای تشکیل دولت بعدی کشور شد.
رهبران ائتلاف دموکراتیک ملی (NDA) به رهبری حزب بهاراتیا جاناتا و ائتلاف اپوزیسیون هند به دهلی‌نو شتافتند تا گام‌های بعدی را در سناریویی سیاسی طراحی کنند. این سناریو را هیچ نظرسنجی پس از پایان انتخابات هفت مرحله‌ای هند در اول ژوئن پیش‌بینی نکرده بود. ائتلاف هندوستان با رد پیش‌بینی‌ها مبنی بر پیروزی قاطع حزب بهاراتیا جاناتا و ائتلاف دموکراتیک ملی پس از دور نهایی رای‌گیری در اول ژوئن در انتخابات بزرگ هند، موفق شد 232 کرسی را در انتخابات لوک سبها، مجلس سفلی هندوستان به دست آورد. حزب بهاراتیا جاناتا با 240 کرسی همچنان به عنوان بزرگ‌ترین حزب هند ظاهر شد، اما این تعداد از 272 کرسی مورد نیاز برای اکثریت بسیار کمتر است.
روز چهارشنبه، بزرگ‌ترین متحدان حزب بهاراتیا جاناتا در ائتلاف دموکراتیک ملی، از جمله حزب تلوگو دسام (TDP) از ایالت جنوبی آندرا پرادش و حزب جاناتا دال (متحد) از ایالت بیهار، از حزب بهاراتیا جاناتا و شخص مودی حمایت کردند. حزب بهاراتیا جاناتا در بیانیه‌ای در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که مودی به اتفاق آرا به عنوان رهبر ائتلاف دموکراتیک ملی در نشست این ائتلاف انتخاب شد. ائتلاف دموکراتیک ملی 293 کرسی، 21 کرسی بیشتر از اکثریت مورد نیاز برای تشکیل دولت، به دست آورده است. چند ساعت بعد، الیکارجون خارگ به نمایندگی از ائتلاف هندوستان و در مقام ريیس کنگره گفت که بلوک اپوزیسیون به مبارزه علیه «حکومت فاشیست حزب بهاراتیا جاناتا به رهبری مودی» ادامه خواهد داد.
به گفته تحلیلگران و آگاهان سیاسی، با این حال، یک پرسش اصلی در مورد بحث‌های سیاسی بر سر تشکیل دولت بعدی وجود دارد: آیا نخست‌وزیر مودی می‌تواند حکومتی را اداره کند که وابسته به احزاب دیگر است، کاری که قبلا هرگز انجام نداده است؟ نیلانجان سیرکار، استاد علوم سیاسی در مرکز تحقیقات سیاستی (CPR) در دهلی‌نو به الجزیره گفت: این امر کاملا در صحنه سیاسی هندوستان و برای شخص مودی غریب است. مودی تنها به عنوان یک رهبر با قدرت کاملا متمرکز کار می‌کند. «پدیده مودی» مبتنی بر شکل خاصی از حکومت است. سیرکار اضافه کرد که اجبار او برای سازش با متحدان برای مودی بسیار گران تمام شده است و در دولت آتی نیز او را با چالش‌های جدی مواجه می‌کند.
مودی شامگاه سه‌شنبه در سخنرانی با حامیان حزب در مقر حزب بهاراتیا جاناتا، نیتیش کومار، رهبر حزب جاناتا دال (متحد) را به خاطر رهبری ائتلاف حاکم به سوی پیروزی‌های بزرگ در بیهار ستود. با این حال، این دو سیاستمدار مدت‌هاست که درگیر عشق و نفرت هستند. حزب جاناتا دال (متحد) 12 کرسی مجلس لوک سبها را به دست آورده است. حزب تلوگو دسام، مانند حزب جاناتا دال (متحد)، نیز در مقاطع مختلف با حزب بهاراتیا جاناتا و کنگره اپوزیسیون درگیر بوده است. برخلاف حزب بهاراتیا جاناتا، حزب جاناتا دال (متحد) و حزب تلوگو دسام نیز رویکرد سکولار خود را تبلیغ می‌کنند، بر حمایت رای‌دهندگان مسلمان حساب می‌کنند و از سیاست هندوهای اکثریتی حزب بهاراتیا جاناتا فاصله می‌گیرند. حزب تلوگو دسام نیز 16 کرسی به دست آورده است. در همین حال، تحلیلگران خاطرنشان می‌کنند که حزب بهاراتیا جاناتا با موفقیت مودی را به عنوان یک رهبر قوی و قاطع معرفی کرده است که اجازه نمی‌دهد دولتش در مسیر سیاست‌های انتقادی قرار گیرد. با این حال این امر اکنون امکان‌پذیر شده است، زیرا مودی پیش از این هرگز مجبور نبوده بدون اکثریت واضح حکومت کند. او برای اولین‌بار زمانی که در سال 2001 به عنوان وزیر ارشد ایالت گجرات به قدرت رسید، شهرت ملی خود را به دست آورد و پیش از اینکه نخست‌وزیر شود، 13 سال در آنجا حکومت کرد. هم در گجرات و در سطح ملی، مودی همیشه دارای اکثریت قاطع بوده است.
به‌طور قطع، حزب بهاراتیا جاناتا سابقه طولانی در اداره دولت‌های ائتلافی دارد. در دهه 1990، این حزب کنگره بود که تا آن زمان بر سیاست هند تسلط داشت و تجربه کمی در کار با دیگر شرکا داشت. در مقابل، حزب بهاراتیا جاناتا از سال 1998 تا 2004 با موفقیت یک دولت ائتلافی تحت رهبری نخست‌وزیر آتال بیهاری واجپایی را اداره کرد.
آمارجیت سینگ دولات، ريیس بخش تحقیق و تحلیل آژانس اطلاعات خارجی هند در زمان واجپایی به الجزیره گفت که واجپایی محدودیت‌های حزب خود را درک می‌کرد و یک سیاستمدار باهوش بود. او هرگز تعلق به سازمان ملی میهن‌پرستی را مخفی نکرد، با این حال می‌توانست همه افراد دولت ائتلافی را در خود جای دهد. تمام عظمت حزب بهاراتیا جاناتا همین سازمان ملی میهن‌پرستی است. سازمان ملی میهن‌پرستی در جناح راست افراطی حزب بهاراتیا جاناتا قرار دارد که تحت نظارت آن، واجپایی، مودی و بسیاری از رهبران ارشد حزب به قدرت رسیده است.
سیرکار با این نظر دولات موافق بود. او گفت که مودی و واجپایی دو فرد کاملا متفاوت هستند. مودی فقط می‌داند چگونه دیگران را، از گجرات گرفته تا دفتر نخست‌وزیر در دهلی، از قدرت دور نگه دارد.
او خاطرنشان کرد که واجپایی تصویر بزرگ‌تری از زندگی سیاسی خود را ارائه نکرد، اما مودی همواره در زیر سایه او قرار دارد. بنابراین تمایل ندارد بیش از این صدایی مخالف، به ویژه در ائتلاف، بشنود.
در تصویری تعیین‌کننده از زندگی سیاسی اولیه مودی، او در کنار واجپایی، نخست‌وزیر وقت، در ایالت گجرات ایستاد. در آن زمان و طی حکومت مودی، به دنبال شورش‌های ضد مسلمانان، بیش از هزار نفر کشته شدند. واجپایی در آن زمان به مودی توصیه کرد که او باید از راج دارما [وظیفه حاکم] پیروی کند و افراد خاطی را مجازات کند و از تبعیض نسبت به مسلمانان دست بردارد.
مودی، بی‌تفاوت نسبت به این توصیه، به رویکرد خود ادامه داد. به گفته تحلیلگران، بیش از دو دهه بعد، مودی ممکن است نیاز داشته باشد که از درس‌های واجپایی برای رهبری موفقیت‌آمیز یک دولت برای دور سوم استفاده کند. به عقیده سیرکار او اکنون در موضع ضعف است و درخشش او از بین رفته است. پس باید در رویکرد تک روانه خود تجدید‌نظر کند و‌گرنه از قدرت کنار خواهد رفت.