سگ‌هاي بي‌صاحب شهرها را ناامن كرده‌اند
مرجان يشايايي
مدتي‌است خبر حمله سگ‌هاي بي‌صاحب به مردم و به‌خصوص كودكان و گاه كشته شدن دردناك اين افراد، ديگر استثنا يا خبري نادر به حساب نمي‌آيد. آمار كودكاني كه در حاشيه شهرها يا مناطق خلوت‌تر مورد حمله سگ‌ها قرار مي‌گيرند و اغلب يا به‌شدت زخمي مي‌شوند يا به صورتي دلخراش از دنيا مي‌روند، متاسفانه رو به افزايش است و تازه اين آماري است كه راه خود را به رسانه‌ها باز كرده. كسي نمي‌داند، ميزان واقعي افرادي كه مورد حمله قرار گرفته‌اند، چقدر است، اما دردناك‌تر آنكه مسوولان شهري چشم خود را تقريبا روي اين مساله بسته‌اند و عملا هيچ اقدامي براي كنترل جمعيت سگ‌ها و گربه‌ها كه علاوه برحمله و زخمي كردن مي‌توانند عامل انتقال بيماري‌ها به انسان هم بشوند، انجام نداده‌اند. ماجرا وقتي حادتر مي‌شود كه حاميان بي‌سواد و بي‌دغدغه حقوق حيوانات، كنترل جمعيت سگ‌ها و گربه‌ها را نقض حقوق حيوانات مي‌دانند و با تمام توان در شبكه‌هاي اجتماعي با انتشار فيلم‌هايي از حيوانات زخمي و ناتوان كه وجدان عمومي را تحريك مي‌كند و البته با گردآوري مبالغ هنگفت از داخل و خارج از كشور براي حمايت از اين حيوانات درمانده و غذادادن به آنها به بيشتر شدن جمعيت اين حيوانات و در خطر قرار دادن مردم كمك مي‌كنند.
دكتر فريبرز افروز، دامپزشك، درباره كنترل جمعيت حيوانات شهري بي‌صاحب مي‌گويد: « سگ‌هاي بي‌سرپرست شهرها بايد از نظر ابتلا به هاري پايش و واكسن هاري زده شوند. تجربه نشان داده، كشتن حيوانات كه اغلب در كشورهاي درحال توسعه و توسعه‌نيافته انجام شده و بارها شكست خورده، علاوه بر ترويج يك روش خشونت‌بار و غيرانساني كه مخلوقاتي زنده را در كمال بي‌رحمي از بين مي‌برد، اثر درازمدتي در كاهش جمعيت آنان ندارد. جمعيت حيوانات مانند ظروف سيال مرتبط به هم عمل مي‌كند و حيوانات از نقاطي ديگر به جايي مي‌آيند كه از جمعيت خالي شده. بنابراين، اگرچه از بين بردن حيوانات شايد بتواند براي مدتي كوتاه جمعيت آنها را كاهش دهد، اما راه‌حلي درازمدت نيست.»
از نظر كارشناساني مانند دكتر افروز، راه‌حل درستي وجود دارد كه بايد با صرف هزينه و حوصله آن را انجام داد. وي عقيده دارد: «راه منطقي و انساني و عملي كنترل جمعيت حيوانات شهري، عقيم كردن آنهاست كه بايد با روش جراحي صورت گيرد. اين كار علاوه بر اينكه روشي بي‌رحمانه نيست، اثرات درازمدتي دارد و مي‌تواند كنترل درست جمعيت اين حيوانات را تضمين كند. عقيم كردن حيوانات موثرترين راه مهار جمعيت آنان شناخته شده.» براي عقيم كردن حيوانات بي‌صاحب شهري هم بايد منابع مالي داشت و هم متخصصاني كه بتوانند عمل عقيم كردن را درست انجام دهند، اما اقناع مسوولان براي فراهم آوردن بستر اين كار در واقع اولين قدم است. مسوولان شهري بايد تا پيش از آنكه مهار كنترل جمعيت اين حيوانات از دست برود، اهميت اين امر را درك و طرح عقيم‌سازي را آغاز كنند. يكي از مهم‌ترين بازوهاي ياري‌رسان هم براي قانع كردن افكار عمومي و هم براي اقدامات عملي همكاري سازمان‌هاي مردم‌نهاد (سمن‌ها) است. براي حل اين مشكل و ديگر مسائل شهري شرط ضروري همكاري مردم و نهادهاي مردمي است. تجربه برخي محلات تهران كه مردم خود به كمك مهار جمعيت حيوانات شهري آمده‌اند، نشان مي‌دهد تا مردم كمك و همكاري نكنند، تحقق اين طرح محال است.