روزنامه اعتماد به بهانه بازگشت احتمالي ترامپ به كاخ سفيد بررسي كرد
ماموريت دشوار آقاي رييس‌جمهور
حديث روشني
انتخابات رياست‌جمهوري امريكا يكي از مهم‌ترين رويدادهاي سياسي جهان در سال آينده ميلادي 2024 خواهد بود. اين انتخابات نه تنها بر سرنوشت ايالات متحده، بلكه آينده جهان را نيز تحت تاثير قرار خواهد داد. طبق قانون اساسي ايالات متحده، انتخابات رياست‌جمهوري اين كشور بايد هر چهار سال يك‌بار در روز سه‌شنبه اول نوامبر برگزار شود. بر اين اساس، انتخابات رياست‌جمهوري ۲۰۲۴ در روز سه‌شنبه ۵ نوامبر ۲۰۲۴ (۱۵ آبان ۱۴۰۳) برگزار خواهد شد. فردي كه در كاخ سفيد بر صندلي قدرت تكيه مي‌زند، تاثير قابل توجهي بر زندگي مردم، هم در داخل امريكا و هم خارج آن دارد و به همين دليل نتايج اين انتخابات براي همه مهم است.
جو بايدن ماه آوريل ۲۰۲۳ نامزدي خود براي انتخاب مجدد و رقابت در انتخابات رياست‌جمهوري را رسما اعلام كرد و با شكست چند رقيب درون‌حزبي كه مشخص بود شانسي ندارند، توانست حمايت كافي براي تضمين نامزدي خود از سوي حزب دموكرات را كسب كند. در حزب جمهوري‌خواه، دونالد ترامپ، رييس‌جمهور پيشين توانست آخرين رقيب خود، يعني نيكي هيلي، سفير سابق امريكا در سازمان ملل متحد را كنار بزند و با كسب حمايت كافي در راي‌گيري‌هاي ايالتي، زمينه را براي نامزدي رسمي از سوي حزب جمهوري‌خواه آماده كند.
اولين مناظره بين ترامپ و بايدن در بامداد 8 تيرماه به وقت ايران در حالي برگزار شد كه جو بايدن نامزد دموكرات‌ها بر اساس نظرسنجي‌هاي انجام شده توسط سي‌ان‌ان، تنها توانسته است ۳۳ درصد رضايت تماشاگران مبني بر پيروزي در اين مناظره را به دست آورد. ناتواني و عملكرد ضعيف بايدن در مواجهه با رقيب اصلي خود، او را هدف انتقادات بسيار قرار داده و حتي از او خواسته شده تا از شركت در انتخابات كناره‌گيري كند. مخاطبان در شرايطي ترامپ را برنده اولين مناظره معرفي كرده‌اند كه بايدن در اولين مناظره خود در سال ۲۰۲۰ توانسته بود با كسب ۵۳ درصد آرا، رضايت مخاطبان بيشتري را كسب كند.
در شرايط كنوني اعضاي ارشد حزب دموكرات امريكا در حال بحث و گفت‌وگو درباره اين موضوع هستند كه آيا جو بايدن بايد به عنوان نامزد رياست‌جمهوري اين حزب، در رقابت‌ها بماند يا كنار برود. در اين ميان درخواست‌هايي براي جايگزيني او با كامالا هريس، معاون رييس‌جمهور مطرح شده است. برخي مي‌گويند بهترين راه براي شروعي جديد در كارزارهاي انتخاباتي، برگزيدن خانم هريس ۵۹ ساله است. با اين حال، ميزان محبوبيت معاون بايدن در نظرسنجي‌ها پايين است و در باب پيروزي‌اش ترديدهايي وجود دارد. در آن سوي ميدان رقابت انتخاباتي رييس‌جمهور سابق امريكا پنجشنبه شب (به وقت محلي) در آخرين روز برگزاري گردهمايي ملي جمهوري‌خواهان در شهر ميلواكي در ايالت ويسكانسين در نطقي به سياست‌هاي دولت جو بايدن حمله كرد و مدعي شد كه ملت امريكا طي چهار سال دوران رياست‌جمهوري او، درگير افول شده است. او پيش از اين نيز «جيمز ديويد ونس» را در سومين شب كنوانسيون ملي جمهوري‌خواهان به عنوان معاونش برگزيد؛ پيشنهادي كه توسط ونس پذيرفته شد.
ونس در مصاحبه‌اي با چارلي رز در سال 2016، تنفر خود را از ترامپ به وضوح بيان كرده و گفته بود كه جزو طرفداران ترامپ نيست. او، ترامپ را «هرويين فرهنگي» و «هيتلر امريكا» توصيف كرد. با اين حال، ونس در نهايت با رييس‌جمهور سابق همسو شد و طي مصاحبه با فاكس‌نيوز در جولاي 2021 از حملاتش به ترامپ عذرخواهي كرد. او در سنا از سياست‌هاي اقتصادي پوپوليستي حمايت مي‌كند و به عنوان يكي از بزرگ‌ترين مخالفان كمك‌هاي كنگره و كاخ سفيد به اوكراين است. در واكاوي مواضع دي‌جي ونس بايد گفت كه اين چهره از حاميان سرسخت اسراييل قلمداد مي‌شود. بعد از عمليات توفان‌الاقصي و حملات حماس به رژيم صهيونيستي در ۷ اكتبر، ونس دولت بايدن را به شدت سرزنش و ادعا كرد سياست‌هاي دولت او فلسطيني‌ها را فعال كرده است. اگرچه اين سياستمدار اوهايو نمي‌خواهد هيچ محدوديتي براي حمايت از جنگ اسراييل عليه حماس در نظر گرفته شود، اما قبلا مدعي بود كه با هرگونه حمله مستقيم امريكا به ايران مخالف است، مگر اينكه ايراني‌ها مستقيما به نيروهاي امريكايي حمله كنند. ونس هميشه منتقد و مخالف مداخله مستقيم امريكا در خاورميانه بوده است.
تا به اين مرحله از انتخابات يك سوي رقابت تقريبا مشخص است و در ادامه ماراتن 2024 با تيمي به نمايندگي جمهوري‌خواهان به رهبري ترامپ و دي‌جي ونس روبه‌رو هستيم. اما در آن سوي رقابت همچنان همه چيز در هاله‌اي از ابهام قرار دارد و هنوز دموكرات‌ها در باب معرفي جايگزيني براي بايدن به اجماع نرسيدند. از طرفي اظهارات اخير بايدن نشان مي‌دهد كه او حداقل فعلا قصد كناره‌گيري ندارد و اين ممكن است زمين بازي را به نفع جمهوري‌خواهان و به سمت تيم ترامپ تغيير دهد.
فارغ از رويكردهاي سياسي موجود در كشورمان بايد گفت انتخابات امريكا و معين شدن شخص پيروز و اينكه چه كسي مجوز ورود به كاخ سفيد را مي‌گيرد براي ايران نيز مانند ساير كشورها اهميت دارد، چراكه ايران در موقعيت جغرافيايي خود خلاصه نخواهد شد. ايران يعني نقش‌آفريني در منطقه، نقطه‌اي از جهان كه در شرايط فعلي درگير التهابات فراواني است و رويكرد هر يك از بازيگران در كشاكش اين التهابات، تحولات بزرگي را رقم خواهد زد. بازگشت ترامپ به كاخ سفيد با لحاظ كردن رويكردهاي سياسي‌اش در ارتباط با ايران موجب شده تا گمانه‌زني‌ها در باب آينده روابط دو بازيگر افزايش يابد، بالاخص آنكه خاورميانه ملتهب است و نامزد جمهوري‌خواه يكي از حاميان نزديك اسراييل و شخص نتانياهو قلمداد مي‌شود، اين گزاره در كنار نزديكي ايران به محور مقاومت موجب شده تا هراس از آينده تنش‌ها در منطقه اوج بگيرد.دولت چهاردهم و مسعود پزشكيان، رييس‌جمهوري منتخب در طول مناظره‌ها بارها در باب رايزني با امريكا جهت برداشته شدن تحريم‌ها صحبت كردند، اخيرا نيز علي باقري‌كني، سرپرست وزارت امور خارجه در سفر به نيويورك و در گفت‌وگو با نشريه نيوزويك و خبرگزاري سي‌ان‌ان از خواست ايران براي آغاز رايزني با امريكا گفت، موضع‌گيري اخير مقام‌هاي تهران با لحاظ كردن سياست يك بام و دو هواي ترامپ اين كلاف را پيچيده‌تر كرده است.
در اين همين راستا روزنامه اعتماد با نصرت‌الله تاجيك، ديپلمات بازنشسته و استاندار پيشين هرمزگان گفت‌وگو كرده است. تاجيك معتقد است كه بخشي از رويكردهاي دي‌جي ونس، معاون دونالد ترامپ نسبت به ايران در قاب جنگ رواني قابل تبيين و بخش ديگري از مواضع ايشان براي كمك به كمپين انتخاباتي ترامپ است، چراكه سرمايه‌گذاران يهودي براي ارايه كمك‌هاي مالي به كمپين ترامپ خيز جدي برداشته؛ پس در عرصه جنگ رواني آن‌گونه كه در ادبيات نظاميان رايج است، آتش تهيه است براي آينده.
مشروح اين گفت‌وگو در ادامه مي‌آيد.