«اعتماد» با كنار هم قرار دادن رویکرد سياسي ياران رييس‌جمهور تحليل مي‌كند
نقش پیشرانی ياران ریيس‌جمهور
گروه سياسي
با صدور حكم مشاورت عالي براي علي طيب‌نيا و حكم رياست بر سازمان برنامه و بودجه براي سيد حميد پورمحمدي، آرام آرام پازل معاونت‌ها و مشاوره‌هاي عالي دولت، شكل و شمايل كامل‌تري به خود مي‌گيرد. پزشكيان قبل از احكام ديروز، طي روزهاي گذشته هم محمدجواد ظريف را به سمت معاون راهبردي و رييس سازمان بررسي‌هاي استراتژيك رييس‌جمهور و محمدجعفر قائم‌پناه را به سمت معاون اجرايي خود منصوب كرده بود. ضمن اينكه محمدرضا عارف هم به عنوان نخستين معاون ارشد دولت در جايگاه معاون اولي دولت چهاردهم جلوس كرد. با اين انتصابات پرسشي كه در افكار عمومي شكل مي‌گيرد، آن است كه اين احكام از منظر تحليلي واجد چه ويژگي‌هايي است و چه سناريوهاي احتمالي را از اين احكام مي‌توان برداشت كرد؟ در واقع پرسش مهم اين است كه با رمزگشايي از احكام صادره، آيا مي‌توان به تصويري دقيق‌تر از احتمالات كابينه پزشكيان دست پيدا كرد؟
در اين گزارش با كنار هم قرار دادن قطعات مختلف پازل تصميمات پزشكيان و ياران نزديكش، تلاش شده تصويري كلان‌تر از رويكردهاي احتمالي دولت در تركيب كابينه به دست آيد. براي رمزگشايي از احكام صادر شده اما لازم است به اين ابهام پاسخ داده شود كه نحوه مواجهه پزشكيان با مهم‌ترين ژنرال‌هايش در ايام انتخابات چگونه بوده است؟
ژنرال‌ها به صف مي‌شوند
معمولا در غياب احزاب، روساي جمهور منتخب از نزديكان و همراهان خود براي معرفي كابينه بهره مي‌برند. رييس‌جمهور منتخب و ياران نزديك او اما اين‌بار با تشكيل كميته‌ها و كارگروه‌هاي ويژه‌اي تلاش كردند تا نقيصه دموكراسي و حاصل دموكراسي ناقص را در اين خصوص جبران كنند. در واقع ذي‌نفعان و نخبگان هر حوزه حتي اقوام و اقليت‌ها فراخوانده شدند تا نفرات مطلوب و متخصص را معرفي كنند. اما اگر قرار باشد چند چهره اصلي و ويژه در كمپين انتخاباتي مسعود پزشكيان معرفي شوند، بدون ترديد نام‌هايي چون «محمدجواد ظريف»، «علي طيب‌نيا»، «الياس حضرتي»، «علي ربيعي»، «صالحي‌اميري» و البته «شهيندخت مولاوردي» در راس اين نام‌ها قرار مي‌گيرند. از ميان اين افراد، حكم محمدجواد ظريف در شمايل معاون راهبردي رييس‌جمهوري صادر شده و علي طيب‌نيا نيز به عنوان مشاور عالي دولت انجام وظيفه خواهد كرد. پيگيري‌ها اما نشان مي‌دهد، از اين جمع، علي ربيعي ترجيح داده تا خارج از گود رسمي كابينه كمك‌رسان دولت باشد، يافته‌هاي «اعتماد» نشان مي‌دهد، ربيعي قرار است به عنوان رييس انجمن مطالعات فرهنگي و نماينده انجمن‌هاي علمي در ngoهاي مدني فعاليت كند. ضمن اينكه الياس حضرتي هم به‌رغم همه تقاضاهايي كه براي حضور او در كابينه مطرح بوده به دنبال شكل‌دهي به شاكله‌هاي مشورتي تخصصي و رسانه‌اي براي مساعدت به دولت است. تنها نام صالحي‌اميري است كه حول و حوش برخي وزارتخانه‌ها شنيده مي‌شود كه با توجه به رويكرد مجلس اصولگرا به اين چهره از همين امروز مي‌توان پيش‌بيني كرد كه پوزيشن صالحي‌اميري در كابينه چهاردهم هم نهايتا حول محور يكي از معاونت‌هاي رييس جمهوري قرار گيرد. آنچه از بطن اين داده‌هاي اطلاعاتي بيرون مي‌آيد، آن است كه اكثريت ژنرال‌هاي دولت نه در بطن كابينه، بلكه در شمايل‌هاي مشاورتي و حمايتي به پزشكيان كمك خواهند كرد. اين رويكرد چند معنا را به ذهن متبادر مي‌كند.
در واقع ياران نزديك پزشكيان تلاش كردند اين سنت غلط كه هر كس كه در ستاد بوده بايد در كابينه حضور جدي داشته باشد را بشكنند و حمايت از دولت را به عنوان حمايت از يك گفتمان با نقد از درون و فربه‌سازي جامعه مدني تفسير كنند.در دوره‌هاي قبلي تلاش‌هاي بسياري در راستاي تضعيف نهادهاي مدني، مطبوعات و...صورت گرفت و به‌رغم وعده‌ها و شعارها هيچ ارتباط اثربخشي ميان دولت‌ها و ميانجي‌هاي اجتماعي مشاهده نشد. بنابراين حضور ياران رييس‌جمهور در نهادهاي مدني و حوزه‌هاي مشورتي اين فضا را ايجاد مي‌كند كه از يك طرف زمينه سهم‌خواهي گروه‌ها و افراد مختلف سد و از سوي ديگر زمينه براي حضور افراد متخصص و شايسته بدون توجه به خاستگاه سياسي آنها فراهم شود.
كابينه‌اي با شگفتانه‌هاي بسيار
معنا و مفهوم آن چرخش‌هاي سياسي از سوي ياران نزديك رييس‌جمهور، زمينه‌سازي براي تشكيل كابينه‌اي متخصص، شاداب با حضور چهره‌هاي جديد و كارآمد خواهد بود. زماني كه ياران رييس‌جمهور از حضور در مناصب كليدي كابينه انصراف دادند، بستر لازم براي حضور زنان، جوانان، اهل تسنن و ساير طيف‌هاي تاثيرگذار جامعه در كابينه فراهم شد. با اين توضيحات مي‌توان پيش‌بيني كرد بسياري از نام‌هاي احتمالي براي تصدي پست وزارت از ميان جوانان و قوميت‌ها باشند. حضور حداقل يك وزير اهل تسنن، يك الي دو وزير زن و تعداد قابل توجهي از جوانان كه سلسله مراتب را در بخش‌هاي مختلف اجرايي و مديريتي پشت سر گذاشته باشند، محتمل است. بنابراين كابينه چهاردهم را مي‌توان كابينه سورپرايزها و شگفتانه‌ها در نظر گرفت. بايد ديد طي روزهاي آينده اين تركيب از وزرا چه بازخوردي در فضاي عمومي جامعه ايجاد مي‌كند. فضاي عمومي هر پالسي را كه ارسال كند، نمي‌توان از اين واقعيت چشم‌پوشي كرد كه چرخش سياسي ياران رييس‌جمهور را بايد ذيل دستاوردهاي قابل توجه اين دوره تفسير كرد.