وال استريت ژورنال مدعي شد
سايه دو جنگ بر روابط تهران و مسكو
روزنامه وال استريت ژورنال در مقالهاي به تشريح پيوندهاي راهبردي ايران و روسيه پرداخته است. در اين مقاله آمده است كه تشديد تنشهاي موازي در خاورميانه و جنگ روسيه با اوكراين، چالشهاي جديدي را براي مشاركت نوپا ميان ايران و روسيه ايجاد ميكند. اين دو بازيگر به دليل دشمني مشترك شان با ايالات متحده، بهطور فزايندهاي به يكديگر نزديك شدهاند. روسيه و ايران ميتوانند شكافهاي موجود در تواناييهاي اطلاعاتي و نظامي يكديگر را پر كنند. روسيه پدافند هوايي و هواپيماهاي پيشرفتهاي ميسازد، در حالي كه ايران پهپاد و موشكهاي قدرتمندي را براي مقابله با دشمنان خود در منطقه توليد كرده است. ايران اخيرا وعده داده است انتقام خون اسماعيل هنيه، رهبر حماس را از اسراييل خواهد گرفت. روسيه نيز كه از تهاجم اوكراين به منطقه كورسك خود غافلگير شده است، در تلاش است تا به آن پاسخ دهد. روسها معتقدند كييف اولين سري از جنگندههاي 16 - Fخود را از غرب تحويل گرفته و براي از بين بردن پدافند هوايي روسيه به كار انداخته است. به ادعاي والاستريت ژورنال، اين همگرايي رويدادها در اروپا و خاورميانه به اين معني است كه هم ايران و هم روسيه ظرفيت كمي براي ارايه و كمك تسليحاتي به يكديگر، حداقل در حال حاضر، دارند.
علي واعظ، مدير پروژه ايران در گروه بينالمللي بحران به والاستريت ژورنال گفت كه ايران در نظر ندارد اقدام نظامياش عليه اسراييل به جنگي همهجانبه تبديل شود. واعظ مدعي است اگر اين اتفاق بيفتد، ايران به تمامي موشكهايش نياز دارد. همانطور روسيه نيز براي دفاع در مقابل اوكراين و احتمالا ناتو، به همه سامانههاي دفاع موشكي خود نيازمند است. از منظر مسكو، ديپلماتها و مقامات اطلاعاتي ميگويند كه محاسبه اين امر ساده است: يك جنگ بزرگ در خاورميانه، تلاشهاي جنگي روسيه را مختل ميكند و روابط با كشورهايي مانند عربستان سعودي و امارات را پيچيده خواهد كرد. پس از قرنها درگيري و اختلافات ايدئولوژيك، شراكت بين مسكو و تهران يك دهه پيش به همگرايي و پيوندي قوي رسيد. اين امر به دليل آن بود كه ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه پس از حمله اوليهاش به اوكراين در سال 2014، كمكم از غرب دور شد و به كشورهاي منطقه نزديك شد.
در آن زمان، روسيه و ايران با موفقيت در سوريه دست به دست هم دادند و تهديدهاي مشترك عليه خود را از بين بردند. همچنين، باعث شدند نفوذ امريكا در منطقه كم و كمتر شود. اما حمله روسيه به اوكراين پس از تهاجم فوريه 2022، توازن قوا را در روابط آن با ايران تغيير داد. تصورها در باب قدرت نظامي روسها از بين رفت و اقتصاد اين بازيگر در معرض تحريمهاي بينالمللي قرار گرفت. اين امر از جهاتي فراتر از تحريمها عليه ايران است. ناگهان، مسكو از يك شريك قدرتمند بلامنازع براي تهران به كشوري نيازمند در سطح بينالمللي تبديل شد. اكنون مسكو دست به دامن ديگر كشورها براي تامين تسليحات خود شده است. به عقيده برخي ناظران، پس از شكستهاي اخير در كورسك، روسيه بيش از هر زمان ديگري به حمايت كشورهاي شريك براي تامين سلاح نياز دارد.
غرب مدعي است، ايران از روسيه به لحاظ نظامي حمايت ميكند. ايران همواره اين اتهام را رد كرده است. اخيرا نيز گزارش شد ايران تاكنون درخواست روسيه براي موشكهاي بالستيك را رد كرده است. يكي از مقامات ارشد غربي، عرضه بالقوه چند صد موشك از اين دست به روسيه را عاملي تغيير دهنده در اوكراين توصيف كرد و خاطرنشان كرد كه ذخاير ايران از تعداد رهگيرهاي پرهزينهاي كه كييف ميتواند به دست آورد، فراتر رفته است. روسيه در حال حاضر هزاران موشك بالستيك و كروز به سمت اوكراين شليك كرده و ذخايرش رو به اتمام است. مسكو اخيرا شروع به استفاده از موشكهاي بالستيك ارايه شده از سوي كره شمالي، يكي ديگر از اعضاي محور جديد ضد غربي در بلوك شرق، كرده است.
وزارت خارجه امريكا اين هفته با انتشار پيامي ادعايي به ايران هشدار داد كه نبايد موشكهايش در اختيار روسيه قرار گيرد. الي گرانمايه، كارشناس مسائل ايران در شوراي روابط خارجي اتحاديه اروپا در گفتوگو با والاستريت ژورنال مدعي شد: قدرتهاي غربي به تهران هشدار دادهاند كه انتقال موشكهاي بالستيك به روسيه باعث سوختن پلهاي ديپلماتيك باقي مانده بر سر كاهش تحريمها عليه تهران خواهد شد. اين كارشناس مسائل ايران ادعا كرد، احتمالا تهران از اين خطوط قرمز ادعايي، تا زماني كه مشخص كند دولت بعدي ايالات متحده چه سياستي در قبال ايران اتخاذ خواهد كرد، عبور نخواهد كرد. به علاوه، دولت امريكا ميگويد تاكنون هيچ نشانهاي از تغيير سياست ديرينه مسكو براي مخالفت با پيشرفت هستهاي ايران ديده نشده است. اما، سرگئي كاراگانوف، رييس افتخاري گروه مشورتي شوراي سياست خارجي و دفاعي روسيه، در مقالهاي كه در فوريه منتشر شد، مدعي است: دير يا زود بايد سياست رسمي روسيه را در قبال رويكرد هستهاي تغيير دهيم. او در عين حال ادعا كرد ايران در صورتي كه از هدف اعلام شده خود براي نابودي اسراييل چشمپوشي كند، ميتواند براي خود بازدارندگي هستهاي داشته باشد. مقامهاي غربي نگرانند مسكو تصميم بگيرد به پيشرفت هستهاي ايران كمك كند.