عكاس؛ نگهبان لحظه‌ها

جولين بارنز، نويسنده انگليسي يك زماني گفته بود:  «ما قعرنشينان گاهي به بلنداي خدايان مي‌رسيم، بعضي با بال هنر پر مي‌كشند، بعضي با مذهب عروج مي‌كنند و بيشتري‌ها را عشق پرواز مي‌دهد.» و من معتقدم عاشقان هنر عكاسي را شور و عشق عكس گرفتن به پرواز در مي‌آورد. فرانسه را مي‌توان زادگاه عشق عكاسي دانست از آن رو كه حدود 200 سال پيش با تلاش‌هاي ژوزف نيس فور نيپس و لویي داگر نخستين ابزار ثبت تصوير به وسيله نور ساخته و پرداخته شد و دوربين عكاسي به عنوان ثبت‌كننده لحظات در دست بشريت قرار گرفت. از آن لحظه بود كه آدمي توانست به توقف و مهار لحظه و ثبت آن توفيق يابد و با اين كار تصويري از انسان فاني و لحظات زيسته‌اش را به يادگار بگذارد تا با ديدن و يادآوري آن، تجديد حياتي موقت صورت پذيرد.  فعاليت عكاس و حرفه‌ عكاسي را مي‌توان در جهت زنده ماندن و صلح دانست. به مرور زمان با تكامل و توسعه دوربين‌هاي عكاسي بر تعداد عكاسان و عكس‌هاي ثبت شده و ناميرايي لحظه‌ها افزوده شد. عكاس شناخته شده‌اي مثل رابرت كاپا مي‌خواست تا با حضور در ميادين جنگي، از دوزخي كه انسان براي خودش ايجاد كرده بود، عكس بگيرد و با ثبت آن جنگ را براي لحظه‌اي متوقف كند يا با ثبت قباحت، وقاحت و شناعت آن به آيندگان نشان بدهد كه جنگ خوب نيست شايد آنها درس بگيرند و در زمانه خود از جنگ پرهيز كنند. اين عكاس مشهور در قمار آخرش براي ثبت جنگ، در جنگ هند و چين پا روي مين گذاشت و نقشش به عنوان شاهد جنگ براي هميشه پايان يافت، اما به جا ماندن عكس‌هاي گرفته شده توسط او موجب زنده بودن ياد او و لحظات از دست رفته‌اش شدند. بي‌شك اگر يونانيان باستان با عكس و عكاسي آشنايي داشتند در بين خدايان خود، خدايي خوش ذوق را به عنوان خداي نگهبان لحظه‌ها برمي‌گزيدند تا پاسدار لحظاتي باشد كه يك‌بار زندگي شده و چند بار تجديد ياد را به همراه خواهد داشت. در جهاني كه با سرعت و بي‌رحمانه به پيش مي‌رود، آدمي مي‌تواند با خواندن، نوشتن يا عكس گرفتن از شتاب آن بكاهد. در اين ميان عكاس با دوربين خود، ‌بندي را بر پاي لحظه‌‌اي خاص خواهد زد و با مهار كردن آن، لحظه را براي چشيدن، مزه مزه كردن و حظ بردن مجدد به گوشه‌اي مي‌كشاند. روزي خواهد آمد كه اژدهاي شتاب زندگي به ياري غول سيري‌ناپذير مرگ ما را به پايان خط زندگي هدايت كرده و جسم ما را از حركت دائمي باز ‌مي‌دارد، اما قدرت ماندگاري و بازآفريني عكس و عكاسي و عكس‌هاي به جا مانده از ما در فرآيندي يادآورانه بر صحنه زمان حال به رقص خواهند آمد و نيستي را به ريشخند خواهند گرفت.