«تعليم و تربيت، دانش‌آموزان بانشاط و جامعه سالم و پايدار»
نادر شميع‌زاده٭
از ويژگي‌هاي يك جامعه سالم و با نشاط، وجود انسان‌هاي متعادل در رفتارهاي فردي، اجتماعي است.
انسان‌ها داراي عواطف واحساسات عديده و متفاوتي هستند از قبيل: شادي، غم، خشم و پرخاشگري، اميد، يأس، قهر، دوستي، دشمني، نارضايتي و رضايت بخشي كه در اثر آموزش و تربيت صحيح اين احساسات را شناسايي كرده وبا تدبير و تشخيص عاقلانه نسبت به ظهور و بروز آنها در موقعيت‌هاي مناسب اقدام مي‌كنند.
كودكاني كه در يك بستر تربيتي ودر محيط كاملا آرام و در كنار اعضاي خانواده رشد ونمو پيدا مي‌كنند ازنزديك شاهد رفتارهاي منطقي و استاندارد اوليايي هستند كه براساس مقتضيات زندگي تنظيم گشته‌اند. رفتارهايي كه نه از اعتدال طبيعي خارج هستند و نه اينكه بروز آنها در محيط خارج از خانواده مورد سرزنش ديگران قرار مي‌گيرند.
از جمله عوامل بي‌شماري كه باعث افت انگيزه درسي دانش‌آموزان در مدارس شده است و رفتارهاي قانون‌گريز و ناشايست آنها را دامن زده است - نگارنده قصد ورود به همه آنها را ندارد - خالي بودن فضاهاي آموزشي از شور و هيجان‌ها و بازي‌هاي فرح‌انگيز دسته جمعي و گروهي است.
تغيير شيوه‌هاي زندگي شهري، آپارتمان‌نشيني، مادي‌نگري و جذابيت‌هاي ظاهري زندگي و دور بودن پدران و مادران از الگوهاي جديد تربيتي و... عوارض و تبعات متعددي براي نوجوانان و جوانان ما پديد آورده است كه افراط و تفريط در روابط اجتماعي از نمونه‌هاي بارز آن است.
به‌عنوان مثال در بحث چهارشنبه‌سوري دچار تناقض شديد و معناداري هستيم؛ به‌اين‌صورت كه اكثر جوانان و نوجوانان از مدت‌ها قبل چشم انتطار رسيدنش هستند ولي در كمال تاسف و ناباوري رسانه‌هاي رسمي در تاييد و اثبات آن سخني بر زبان نمي‌آورند و گاهي بر خرافي و بيهوده بودن آن پاي مي‌فشرند.
براي شادي كردن كودكان‌مان برنامه مشخصي وجود ندارد. هيچ آموزش مفيدي براي پاسداشت و بزرگداشت اين آيين كهن و باستاني به‌عمل نمي‌آيد.
قبل از رسيدن نوروز و چهارشنبه، تلويزيون و ديگر رسانه‌هاي صوتي و مطبوعاتي فقط به ارايه تصاويري مي‌پردازند كه نشانه‌هايي از خون، جراحت و صداي ضجه مجروحان و خانواده‌هاي‌شان دارد و اين برنامه‌ها قصد ايجاد انزجار و نفرت از چنين مراسمي دارد ولي طراحان اين برنامه‌ها، هيچ‌وقت به اهداف خودشان نايل نمي‌شوند و تنها رهاوردش، رفتار غلط و پليسي كردن مساله، خسارت‌هاي مالي و جاني زيادي است كه بر جامعه و خانواده‌ها تحميل مي‌شود.
تدبير هوشيارانه و مدبرانه فرهنگ‌سازان كلان، ضرورتي اجتناب‌ناپذير است تا به دور از هر حب و بغضي و در گستره واقعي جامعه، برنامه‌هايي مفرح و شادي‌بخش عملي كرد و با مديريت معقول آسيب‌هاي احتمالي را نيز به اندازه چشم‌گيري كاهش داد.
پليسي كردن فضاي جامعه در چهارشنبه آخر سال و روزي كه مي‌تواند آثار فرهنگي و رواني مثبت و متعددي داشته باشد و در جهت شاد و پويا و سرزندگي جمعي ما نقش ايفا كند در نهايت تاسف جوانان و نوجوانان را در بستري از حوادث و اتفاقات ناگوار قرار مي‌دهد كه نه پليس مي‌تواند جلودارش باشد و نه خانواده‌ها قدرت مديريتي آن را دارند.
در بسياري از كشورها جشن‌ها و مراسم ويژه‌اي به مناسبت‌هاي گوناگون برگزار مي‌شوند كه شايد ريشه و اساس علمي هم نداشته باشند اما چون در جهت مديريت هيجان و شور و نشاط جواني و بانشاط كردن جامعه موثر مي‌دانند در توسعه و گسترش آن اقداماتي را طراحي مي‌كنند.
به هر اندازه كه در جهت شاد كردن مردم، هزينه و برنامه‌ريزي شود رفتارهاي پرخاشگرانه، نزاع‌هاي خياباني و دسته‌جمعي و انواع خشونت‌هاي كلامي، زباني و فيزيكي رو به كاهش مي‌گذارد و عملا از وجود سازمان‌ها و ادارات و مراكز قضايي، پليسي، ندامتگاه‌ها و زندان‌ها و... بي‌نياز شده و زمينه‌هاي ايجاد يك جامعه مطلوب و صميمي فراهم مي‌شود.
٭دبير ادبيات تبريز