13 سال حصر 28 صفحه سرنوشت ساز

  سارا معصومي/ 13 سال است كه به مصلحت مسكوت مانده است. 13 سال از حادثه يازدهم سپتامبري كه نه تنها معادله‌هاي داخلي امريكا را بر هم زد كه بر سرنوشت مردم افغانستان و عراق و خاورميانه نشين‌ها تاثير گذاشت، گذشته است و هنوز امريكايي‌ها گرفتار اين سوال اساسي هستند كه آيا واقعيت را به مردم امريكا در درجه اول و جهانيان در درجه دوم بگويند يا خير؟ حالا بازي در دست كاخ سفيد است: اوباما بايد تصميم بگيرد كه آيا مي‌خواهد 28 صفحه مدرك طبقه‌بندي شده در خصوص حادثه 11 سپتامبر را در اختيار عموم قرار بدهد يا خير؟ گفته مي‌شود كه اطلاعات نهفته در اين 28 صفحه به گونه‌اي است كه نشان مي‌دهد شبكه تروريستي از داخل خاك عربستان سعودي عاملان اين حمله را هدايت كرده است. پس از اتفاق‌هاي 11 سپتامبر چندگروه تخصصي كار تحقيقاتي را آغاز كردند تا بتوانند مقصران اصلي را شناسايي كنند. نتيجه آن تحقيقات گزارشي طبقه‌بندي شده و بالغ بر 800 صفحه است كه بخش آخر آن به دلايل امنيتي تاكنون منتشر نشده است. مساله از آنجا جالب‌تر مي‌شود كه باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا روز چهارشنبه اين هفته به عربستان سعودي مي‌رود و برخي از سناتورهاي امريكايي مي‌گويند كه اين حق خانواده‌هاي قربانيان است كه پيش از حضور رييس‌جمهور خود در رياض، آن 28 صفحه نوشته شده اما عيان نشده را ببينند. البته اين نخستين سفر يك رييس‌جمهور امريكا به عربستان در 13 سال گذشته از حادثه يازده سپتامبر نيست و اتحاد ميان دو كشور عربستان و امريكا هم در اين سال‌ها تحت تاثير دخالت احتمالي افرادي از داخل خاك عربستان در ماجراي ويرانگر 11 سپتامبر قرار نگرفته است. زماني كه مجري برنامه پرطرفدار 60 دقيقه در امريكا از يكي از سناتورهاي امريكايي مدافع افشا شدن اين صفحات سوال كرد كه آيا نشانه‌هايي در اين صفحات وجود دارد دال بر اينكه افرادي از دولت، ثروتمندان سعودي يا نهادهاي دولتي در پشت پرده هدايت عمليات از خاك سعودي حضور داشته‌اند؟ سناتور امريكايي هم چشم در چشم ميليون‌ها امريكايي گفت: ماجرا بسيار جدي‌تر از حضور اين افراد است. (كنايه‌اي كه نشان مي‌دهد شايد نام افرادي از خانواده سلطنتي سعودي در كار باشد.) اين اسناد در اختيار اعضاي كنگره قرار گرفته است البته به اين شرط كه يك تنها باشند و فرد امريكايي غير از اعضاي كنگره به همراه آنها نباشد و دوم هم آنكه از مدارك يادداشت‌برداري انجام نشود. 15 نفر از افرادي كه در ماجراي يازدهم سپتامبر دخالت داشتند از اتباع عربستان سعودي بودند. هر چند در بخش‌هايي از اين گزارش كه منتشر شده آمده است كه نشانه ‌اي دال بر حضور خاندان سعودي در عمليات تروريستي 11 سپتامبر وجود ندارد اما هياهويي كه رياض در چند روز اخير به راه انداخته است، همگان را به خواندن آن 28 صفحه سرنوشت ساز مشتاق و كنجكاو كرده است.
28 صفحه در 13 سال گذشته پشت درهاي بسته محصور بوده‌اند. حصاري كه نشان از راز و رمزهايي دارد كه شايد بهتر است براي هميشه ناگفته باقي بمانند. 28 صفحه معروفي كه برخي به آن عنوان «فصل آخر» كتاب 11 سپتامبر را داده‌اند. صداي انتقادها بالا گرفته است و باراك اوباما در حالي براي انتشار اين اسناد تحت فشار قرار گرفته است كه رابطه امريكا و عربستان سعودي در تنش جدي قرار گرفته است. سعودي‌ها اوباما را به نزديكي به ايران متهم مي‌كنند و توافق هسته‌اي انجام گرفته با تهران را شكستي براي خود در منطقه پرالتهاب خاورميانه مي‌دانند. مساله ديگري هم كه سعودي‌ها را نگران كرده است كاهش وابستگي امريكا به نفت عربستان سعودي است. گفته مي‌شود كه در 13 سال گذشته هم طيفي از سياستمداران امريكايي مخالفت افشا شدن اين 28 صفحه و طيفي هم موافق در اختيار عموم قرار دادن تمام داستان بودند. جدالي كه همواره ادامه داشته و در آخرين سال حضور اوباما در كاخ سفيد پاي وي را هم گرفتار داستاني كرده است كه در زمان رياست‌جمهوري جورج بوش پسر رخ داده بود. امريكايي‌ها مي‌گويند كه باراك اوباما 30 تا 60 روز فرصت دارد تا تصميم نهايي خود براي انتشار اين 28 صفحه از ديده‌ها دور مانده را علني كند. برخي سناتورهاي امريكايي مي‌گويند كه هيچ منبع موثق و قابل استنادي وجود ندارد كه ثابت كند خاندان پادشاهي سعودي در ماجراي 11 سپتامبر دست داشته‌اند يا اگر بخواهيم ماجرا را از عقب‌تر نگاه كنيم سندي دال بر دخالت عربستان در شكل‌گيري القاعده در دست نيست. در حالي كه تقاضاها براي انتشار اين 28 صفحه بالا گرفته است برخي مقام‌هاي مخالف اين انتشار مي‌گويند اطلاعاتي كه در اين 28 صفحه وجود دارد چيز تازه‌اي نيست و مردم تقريبا كم و بيش حقايق را مي‌دانند. مخالفان نيز از اوباما سوال مي‌كنند كه اگر در اين 28 صفحه نكته‌اي وجود ندارد دليل اين‌همه تدابير امنيتي براي عدم انتشار آن چيست؟ به نظر مي‌رسد كه دولت جورج بوش نيز در سال‌هاي پس از 11 سپتامبر به حقايقي كه در اين 28 صفحه آمده، دست پيدا كرده بود اما به دليل رابطه شخصي خانواده بوش با خانواده سعودي و وابستگي نفتي امريكا به عربستان در آن زمان تعبير حفظ امنيت ملي اين بود كه بهتر است سكوت كنيم. البته امروز ديگر بوش در كاخ سفيد نيست و باراك اوبامايي در راس هرم قدرت است كه بارها و بارها تاكيد كرده است كه پيوندهاي قديمي واشنگتن با رياض بايد دستخوش تغييراتي شود. در دو سال گذشته اقدام‌هاي خارج از عرفي كه عربستان در يمن انجام داد و همچنين سخت‌گيري‌هايي كه در مسير توافق هسته‌اي 1+5 با ايران انجام شد، كاسه صبر دولت باراك اوباما را لبريز كرد. يك سال پيش زماني كه ملك سلمان از حضور در نشست كمپ ديويد كه در جريان آن اوباما، ميزبان رهبران كشورهاي شوراي همكاري بود سر  باز زد، سر و صداها در محافل سياسي امريكا بالا گرفت. از همان زمان بسياري از تحليلگران با صداي بلندتر انتقادها از رويه عربستان سعودي در سطح بين‌المللي را فرياد مي‌زنند. باراك اوباما در هفت سال گذشته سه بار به عربستان سعودي سفر كرده است اما اين سفرها تاثيري بر حس منفي ندارد كه بر رابطه كاخ سفيد با آل‌سعود سايه انداخته است. بسياري از نشريه‌هاي امريكايي در چند روز اخير خطاب به اوباما نوشته‌اند: آقاي رييس‌جمهور ! خانواده‌هاي قربانيان 11 سپتامبر منتظر هستند. ببينند كه آيا در ديدار با ملك سلمان در خصوص اين 28 صفحه با وي گفت‌وگو خواهيد كرد؟ در شرايطي كه دولت عربستان سعودي، امريكا را به خروج سرمايه‌هاي خود از سيستم مالي اين كشور در صورت انتشار آن 28 صفحه تهديد كرده است، مقام‌هاي متعددي از پنتاگون و وزارت امور خارجه امريكا هم به كميته نيروهاي مسلح سنا هشدار داده‌اند كه هرگونه انتشار اين جزييات مي‌تواند ريسك‌هاي اقتصادي براي امريكا به دنبال داشته باشد. زماني كه از يكي از مقام‌هاي دولت امريكا سوال شد كه آيا در صورت راي كنگره به افشاي اين 28 صفحه اوباما آن را وتو خواهد كرد؟ وي گفت: هنوز براي چنين اظهارنظري زود است چرا كه نمايندگان كنگره و سناتورهاي سنا بايد مراقب تبعات مستقيم و غيرمستقيم انتشار اين صفحات براي امريكا باشند.