مسووليت اوپكيها
سيد محمد علي خطيبي
سفير سابق ايران در اوپك
جلسهاي كه در حاشيه نشست استانبول ميان وزراي انرژي عربستان سعودي و روسيه برگزار شد، نمادي از مذاكره توليدكنندگان عضو اوپك و غير اوپكيها بود؛ عربستان به عنوان بزرگترين توليدكننده اوپك و روسيه نيز به عنوان يكي از بزرگترين توليدكنندگان نفت غير اوپكي توانستند به توافقي دست يابند كه ميتواند آينده بازار نفت را بهبود بخشد.
تصميم اوپكيها در الجزاير مبني بر كاهش توليد نفت، فضايي از خوشبيني را نسبت به آينده بازار طلاي سياه ايجاد كرد. اكنون بسياري اميدوارند كه ثبات به بازار نفت بازگردد، چرا كه اوپك پس از چند سال اختلاف نظر، توانست تصميمي براساس منافع درازمدت توليدكنندگان نفت اتخاذ كند. بازگشت ثبات به بازار، يك خواست همگاني است؛ زيرا برنده آن همه طرفين، اعم از اوپكي و غير اوپكي و حتي مصرفكنندگان هستند، درنتيجه تصميم الجزاير هر چند تا اجرايي شدن فاصله دارد، اما اميد بخش است.
از سوي ديگر نشست جهاني انرژي فضايي را فراهم كرد تا اعضاي اوپك امكان رايزني با ديگر توليدكنندگان نفت را داشته باشند. روسيه كه روزانه بيش از يازده ميليون بشكه نفت توليد ميكند، يكي از بزرگترين توليدكنندگان جهان است و در سوي ديگر، عربستان سعودي با توليد روزانه بيش از 10 ميليون بشكه، بزرگترين توليدكننده نفت عضو اوپك است. همچنين كاهش جهاني قيمت نفت، بسياري از توليدكنندگان را با مشكلات اقتصادي گوناگون رو بهرو ساخت و از همين جهت، اين دو كشور كه در سياست خارجي در دو قطب مخالف قرار دارند، به دليل منافع مشتركي كه در اقتصاد نفت دارند، به مذاكره با يكديگر پرداختند و سرانجام اين مذاكرات بر اساسي شنيدهها مثبت و اميدبخش است.
در حال حاضر سناريوي مشخصي در رابطه با آينده توليدات روسيه به صورت رسمي اعلام نشده است. از يك سو گفته ميشود اين كشور بر فريز نفتي تاكيد دارد اما صحبتهاي ولاديمير پوتين رييسجمهوري روسيه و الكساندر نوواك وزير انرژي اين كشور از تمايل نسبي آنها بر كاهش توليدات هم تصريح ميكند. از جمله اينكه پوتين بارها در سخنراني خود ضمن حمايت از تصميم اوپك، به شكل غير مستقيم از احتمال اتخاذ چنين تصميمي توسط كشورش خبر داد. همچنين وزير انرژي اين كشور هم با اعلام اينكه فريز نفتي براي آنها مطلوبتر است، ولي كاهش توليد را رد نكرد. اين مصاديق نشانگر اين است كه روسيه هم در صورت تعهد اعضاي اوپك احتمال دارد از مواضع خود بيشتر و بيشتر كوتاه بيايد. هر چند اين امر پيش از هر چيز به تعهد اوپكيها نسبت به تصميمي كه اتخاذ ميشود، منوط است. با تمام اين تفاسير، فضاي به وجود آمده پس از الجزاير زمينهساز تصميمات ديگر كشورها خواهد شد چرا كه امروز هر كشوري بايد نقش خود را در تعادل بخشيدن به بازار نفت ايفا كند تا از اين راه همگي از مواهب قيمت مناسب بهرهمند شوند.
البته خبرها حاكي از ادامه توليد بيش از سقف برخي از اعضاي اوپك دارد كه بايد در نشست ماه نوامبر در وين مورد بررسي قرار بگيرد.
اوپك تصميم بزرگي در الجزاير گرفت ولي اين تصميم تنها يك گام در جهت ثبات بازار است و تضمين آينده بهتر بازار نفت نيازمند تداوم گام نخست است. از جمله تمهيدات لازم اين است كه در نشست آتي اوپك كشورهاي عضو هر كدام سقف معيني براي توليد داشته باشند و جز سه كشوري كه از اين قاعده مستثني شدند، ديگر اعضا بايد نسبت به تعهدات خود وفادار بمانند.
اين ميان، بحث پيشبيني قيمت نفت در سال آينده داغ است. قيمت آيينهاي است كه نقش عوامل گوناگوني كه آن را تعيين ميكند را در خود بازتاب ميدهد. چنانچه توافق اوپكيها رعايت شود و اعضا از آن تخطي نكنند و در كنار آن ديگر توليدكنندگان مطرح غير اوپكي هم به اين روند بپيوندند، آنگاه ميتوان به اظهارات وزير انرژي عربستان كه نرخ 60 دلاري را دور از دسترس ندانست اميدوار شد و حتي قيمتي بالاتر براي نفت قابل تصور خواهد بود؛ زيرا قيمت تابعي از كيفيت اجراي اين توافقات است و هر چه كيفيت اجرا بالاتر برود، طبعا قيمت هم بالاتر ميرود.
اوپك تصميم بزرگي در الجزاير گرفت ولي اين تصميم تنها يك گام در جهت ثبات بازار است و تضمين آينده بهتر بازار نفت نيازمند تداوم گام نخست است. از جمله تمهيدات لازم اين است كه در نشست آتي اوپك كشورهاي عضو هر كدام سقف معيني براي توليد داشته باشند و جز سه كشوري كه از اين قاعده مستثني شدند، ديگر اعضا بايد نسبت به تعهدات خود وفادار بمانند.
اين ميان، بحث پيشبيني قيمت نفت در سال آينده داغ است. قيمت آيينهاي است كه نقش عوامل گوناگوني كه آن را تعيين ميكند را در خود بازتاب ميدهد. چنانچه توافق اوپكيها رعايت شود و اعضا از آن تخطي نكنند و در كنار آن ديگر توليدكنندگان مطرح غير اوپكي هم به اين روند بپيوندند، آنگاه ميتوان به اظهارات وزير انرژي عربستان كه نرخ 60 دلاري را دور از دسترس ندانست اميدوار شد و حتي قيمتي بالاتر براي نفت قابل تصور خواهد بود؛ زيرا قيمت تابعي از كيفيت اجراي اين توافقات است و هر چه كيفيت اجرا بالاتر برود، طبعا قيمت هم بالاتر ميرود.