دغدغه‌هاي تركيه از حمله به عفرين
افشار سليماني
از روز پنجشنبه نيروهاي تركيه عملياتي را در عفرين سوريه عليه كردهاي اين كشور آغاز كردند. نيروهايي كه پيش‌تر تحت حمايت امريكا در مبارزه با داعش بودند. اما در حال حاضر اين سوال مطرح است كه تركيه با آغاز حمله به خاك سوريه عليه نيروهاي كرد چه هدفي را دنبال مي‌كند؟ ريشه‌هاي اين جريان به تحولات چند سال گذشته در سوريه باز مي‌گردد. حساسيت‌ها بر سر نيروهاي كرد در طول اين مدت از سوي تركيه كم و زياد بوده است وبا توجه به اينكه اكثر نيروهاي حاضر در صحنه سوريه به سمت مبارزه با داعش سوق پيدا كردند توجه‌ها به سمت نيروهاي كرد كمتر بود. اما حالا با شكست داعش صحنه نبرد در سوريه شفاف‌تر شده است. تركيه همواره به دنبال اين بوده است كه نيروهاي دموكراتيك سوريه تهديدي براي تركيه در نزديكي مرزهاي اين كشور نباشند.
از سوي ديگر آنكارا معتقد است نيروهاي مدافعان خلق كرد سوري YPG در ارتباط با پ‌ك‌ك تركيه هستند و آنها را نيز تروريستي مي‌داند و نمي‌خواهد با ايجاد يك نيروي قدرتمند كرد سوري شرايط قدرت گرفتن پ‌ك‌ك را فراهم كند و آنها در نزديكي دجله قدرت بگيرند. پيش‌تر نيز تركيه نيروهايش را وارد منبيج كرده بود تا اجازه ندهد كردهاي سوريه از يك مرز مشخص فراتر بيايند و سعي كرد آنها را در مناطق حساس مهار كند. سپس تركيه طي توافقي كه با امريكا انجام داد، واشنگتن وعده داد تا حمايت‌هاي نظامي خود از نيروهاي كرد سوري را متوقف كند. اما تركيه معتقد است كه امريكا خلف وعده كرده و حتي خبرهايي مطرح شد كه امريكا بناست با نيروهاي دموكراتيك سوريه يك نيروي 30 هزار نفري را در مرز سوريه شكل دهند كه اين نيروها متشكل از كردها و اعراب سوري باشند كه كنترل مناطق هم‌مرز با عراق و تركيه را برعهده مي‌گرفتند و يك خط حايل جدي‌تري ميان ارتش سوريه و اين نيروها ايجاد شود كه مورد حمايت امريكا قرار دارند. اما تمامي اين شرايط به پيچيدگي‌هايي بازمي‌گردد كه در بحران سوريه ايجاد شده و چشم‌انداز حل بحران را مبهم‌تر كرده است. از همين رو شرايط موجب شده است كه تركيه وارد ميدان شود تا نگراني‌هايي كه از قبل در زمينه حضور كردها در مرز خود داشته و با امريكايي‌ها مطرح كرده را برطرف كند. كماكان نيز امريكايي‌ها عنوان مي‌كنند كه ما به دنبال شكست داعش هستيم و متحدان ما در تركيه نبايد نگران شرايط باشند. اما چيزي كه در ظاهر مي‌بينيم بسيار غير شفاف است و مشخص نيست در پشت پرده چه مي‌گذرد. زيرا هنوز مشخص نيست با توجه به شكست داعش در سوريه دليل ادامه حمايت امريكا از نيروهاي دموكراتيك سوريه چيست. در اين رابطه احتمالاتي مطرح است. اساسا تركيه همواره اعلام كرده كه من نگران امنيت خود هستم و اين نيروها نبايد مورد حمايت امريكا باشند. اما اينكه امريكا مي‌خواهد از آنها حمايت كند يا نه هنوز به طور دقيق مشخص نيست. اما نخستين سناريويي كه از هدف اصلي امريكا مي‌توان متصور بود، تحت فشار قرار دادن تركيه است تا بتواند از اين كشور امتيازات لازم را دريافت كند. چرا كه تركيه در طول چند وقت اخير سياست‌هاي همسو با روسيه و ايران را دنبال مي‌كند و امريكا قصد دارد آنكارا را با خود مجدد همسو كند. سناريوي دومي كه مي‌توان از هدف امريكا متصور بود مهار ايران است تا از اين طريق، تركيه و روسيه را به نحوي از ايران جدا كنند و در سناريوي آخر هرچند امريكايي‌ها با استقلال كردستان عراق مخالفت كردند اما در نهايت شايد به سمت جدايي كردستان سوريه پيش بروند و بحث كردستان بزرگ از سوريه آغاز شود. اما در شرايط كنوني اگر تركيه وارد جنگ با كردها شود و امريكا سكوت كند و حمايت نكند، واشنگتن عملا كردهاي سوري را فريب داده است. ولي اگر امريكا به تركيه اخطار دهد، دو عضو ناتو رودرروي هم قرار مي‌گيرند كه بسيار نگران‌كننده خواهد بود. در چنين شرايطي بعيد به نظر مي‌رسد تركيه به طور جدي وارد عمل شود و رودرروي امريكا قرار گيرد. هرچند تحركات نظامي درحال انجام است اما به طور جدي نمي‌توان پيش‌بيني كرد كه چه اتفاقي مي‌تواند در آينده رخ دهد. ديپلمات سابق