براي احياي سرمايه اجتماعي
علي اكبري
رييس‌جمهوري منتخب و رييس قوه قضاييه اخيرا در تماس با برخي نخبگان سياسي و مدني از آنان خواسته‌اند كه ديدگاه‌ها و پيشنهادهاي خود را براي كارآمدي دولت و قوه قضاييه در دوره پيش رو با سيدابراهيم رييسي و غلامحسين محسني اژه‌اي در ميان بگذارند. اقدامي كه ظاهرا با استقبال نسبي مواجه شده و اين روزها شاهد خبرهايي در اين رابطه بوده و اينجا و آنجا خوانديم و شنيديم كه اين يا آن روزنامه‌نگار، نويسنده، تحليلگر يا كنشگر سياسي و مدني يا به اين دليل كه خود مخاطب تماس‌ها بودند يا در واكنش با تماسي كه با ديگران برقرار شده بود، ديدگاه‌شان را در اين رابطه توضيح داده و جالب آنكه عمدتا از اين اقدام استقبال كرده و اگرچه بعضا انتقادهايي را نيز لابه‌لاي گفتار و نوشتارشان عنوان كردند اما در مجموع نفس موضوع را مثبت ارزيابي كردند. حال آنكه شخصا چنين ديدگاه و نگاهي را نسبت به تصميم اخير آقايان مدنظر دارم و معتقدم اگرچه در نحوه اجراي اين ايده شاهد كاستي‌هايي هستيم و نيز اگرچه هنوز نمي‌توان نسبت به ميزان تاثيرپذيري آقايان از اين نظرات كارشناسي و همچنين عمق اثرگذاري اين پيشنهاد بر چگونگي عملكرد قواي تحت مديريت آقايان با اطمينان اظهارنظر كرد اما بهتر آن است كه همگي با نگاهي مبتني بر خوشبيني و مثبت‌انديشي، پذيراي اتفاقات تازه باشيم. به اين اعتبار معتقدم كه نفس اين اقدام مثبت است و درصورتي كه آقايان در ادامه راه و همزمان با تشديد فشار كاري و قرار گرفتن در مسير انبوه مسووليت‌ها و وظايفي كه روساي قواي مجريه و قضاييه مطابق قانون ملزم و موظف به انجام‌شان هستند، فرصت مطالعه و توجه به اين ديدگاه‌ها و پيشنهادها را داشته باشند، اين اقدام مي‌تواند بسيار منشأ اثر باشد. كنار بحث توجه روساي قواي مجريه و قضايي به پيشنهادهاي نخبگان سياسي و مدني و شايد مقدم بر آن و مهم‌تر، چند و چون عملياتي شدن و اجراي اين پيشنهادها و نظرهاست.
اينكه روساي قواي مجريه و قضاييه در عرصه عمل تا چه ميزان موفق به اجراي پيشنهادها خواهند بود و در عين حال اينكه آنان تا چه ميزان و چگونه در اين مسير گام برمي‌دارند، طبيعتا از اهميتي به مراتب بيش از صرف دريافت پيشنهاد برخوردار است. در اين راستا اما به نظر مي‌رسد در شرايطي كه جناح‌ها هر كدام كه به قدرت رسيده‌اند، به نحوي و به دلايلي منجر به تضعيف سرمايه اجتماعي شده و هر روز بيشتر به فاصله ميان ملت و حاكميت افزوده شده، نفس دريافت پيشنهاد نخبگاني از سلايق و ديدگاه‌هاي مختلف و متفاوت از جناح حاكم ارزشمند و مهم‌تر از آن، اثربخش و حائز اهميت است چراكه جلب سرمايه اجتماعي و بسيج حمايت عمومي و پشتيباني مردمي براي هر دولت و حاكميتي حائز اهميت و بلكه حياتي است. بر اين اساس پيشنهاد شخصي بنده نيز همين احياي سرمايه اجتماعي است. فراموش نكنيم كه بخش عمده جامعه ايراني امروز دچار خسران‌هايي اساسي شده و متاسفانه ما در اين 3، 4 دهه اخير، به شيوه‌هاي گوناگون زمينه‌ساز خروج بخش‌هايي از جامعه از گردونه شده و بسياري را منزوي كرديم و اكنون بايد سر عقل بياييم و با رويكردي معقول و مبتني بر تدبر و تعامل، به سوي جلب مشاركت مردم در حوزه‌هاي مختلف و احياي سرمايه اجتماعي گام برداريم.