گروه اقتصادي
بازار سرمايه روز گذشته، بالاترين ميزان رشد روزانه خود طي بيش از ۲.۵ ماه گذشته را به ثبت رساند و با افزايش ۳۶ هزار واحدی به رقم دو ميليون و ۱۵۲ هزار واحد رسيد.
اين هجدهمين رشد روزانه بورس در ۲۶ روز كاري اخير بود. پس از افزايش روزانه حدود ۸۸ هزار واحد در ۱۶ تيرماه، بازار سرمايه در۸۰ روز اخير چنين رشدي را به خود نديده است.
همچنين ديروز خالص جريان پول حقيقي در بازار سهام براي دومين روز متوالي مثبت شد و 445 ميليارد توماني پول حقيقي به بورس وارد شد. اتفاقي كه با تمركز خريداران بر سهام شركت‌هاي فولادي رخ داد؛ به‌طوري كه نماد فولاد بيشترين ورود پول حقيقي را به ارزش 107 ميليارد تومان به خود اختصاص داد.
بازار سهام نخستين هفته مهرماه را در فضايي مثبت سپري مي‌كند. رشد دوروزه بازار در ميانه هفته جاري، اميدها براي دستيابي به رونق ازدست‌رفته سال‌هاي گذشته را زنده كرده است. دو روز پيش هم بورس تهران با جهش معاملات خرد مواجه شد و ارزش معاملات خرد سهام با افزايش 41 درصدي نسبت به روز يكشنبه به رقم 5 هزار و 325 ميليارد تومان رسيد. اين سطح از ارزش معاملات خرد در اواسط تير ماه تجربه شده بود.
ديروز هم ارزش معاملات خرد در بورس اوراق بهادار تهران بيش از 3600 ميليارد تومان ثبت شد؛ رقمي كه در نيمه‌هاي تابستان سال جاري به اعداد كمتر از 1500 ميليارد تومان نيز رسيده بود. اين افزايش ارزش معاملاتي خرد در بازار بورس تهران نشان از روزهاي اميدبخش براي بازار است، هر چند كه با روزهاي معمول در بازار همچنان فاصله داريم اما عبور از پاييز بازار سرمايه كه بيش از سه سال به طول انجاميد خود نقطه‌اي براي اعتماد و برگشت سهامداران به مدار معاملاتي در بازار است.
در اينجا قصد داريم به چند دليل براي سبز شدن شاخص‌هاي بورس در نخستين ماه پاييز بپردازيم.
بازگشت اعتماد سرمايه‌گذاران؟
هادي محمدپور، عضو ناظر مجلس در شوراي عالي بورس گفته مهم‌ترين موضوع براي حمايت از بازار سرمايه در بودجه ۱۴۰۴ بازگرداندن اعتماد سرمايه‌گذاران به بازار سهام و همچنين كاهش دخالت‌هاي دولت در بازار است. البته انتظار مي‌رود دولت در زمان تدوين لايحه بودجه ۱۴۰۴ نگاه ويژه‌تري به بازار سهام داشته باشد.
در جريان معارفه رييس جديد سازمان بورس، همتي وزير اقتصاد از وي خواست كه «اعتماد سرمايه‌گذاران به بورس را برگرداند.»و اين موضوع را حتي به عنوان يك دستور كار مطرح كرد. اين اتفاق از آنجايي اهميت پيدا مي‌كند كه پيش از رسوايي دريافت وام قرض‌الحسنه توسط اعضاي هيات‌مديره سازمان بورس، در ارديبهشت ماه سال گذشته نيز رانت اطلاعاتي افشا شده توسط برخي از سهامداران، موجب فرار سنگين سرمايه از بازار سهام شد و تا همين الان هم اطلاعات جديدي درباره اينكه چه كساني و با چه عنواني اين رانت اطلاعاتي درباره قيمت خوراكي پتروشيمي را داشته‌اند كه بر اساس آن اقدام به فروش سهام كردند؛ منتشر نشده است.
در حال حاضر با توجه به درگيري‌هاي منطقه‌اي بين اسراييل و حزب‌الله لبنان، اين احتمال وجود داشت كه اين اخبار براي بازار سرمايه ايران نيز مشكل‌ساز باشد.
اما به نظر مي‌رسد كه در روزهاي گذشته بازار سرمايه به اخبار سياسي منفي واكنش نشان نداده و اين موضوع مي‌تواند بيانگر بازگشت تدريجي اعتماد سرمايه‌گذاران به بازار سرمايه باشد.
محمد خبري‌زاد كارشناس فعال در يك كارگزاري در اين باره به «تجارت نيوز» مي‌گويد: «پيش از اين، دورنماي بازار سرمايه چندان مناسب نبود، در نتيجه با هر اتفاق «سياسي يا اقتصادي» بورس شديدا منفي مي‌شد اما حضور وزير اقتصاد، رييس جديد سازمان بورس و برنامه‌هاي اعلامي آنها در جهت حمايت از بازار باعث از بين رفتن اين بيش‌واكنشي‌ها شد. در چنين شرايطي اگر فعالان بازار دورنمايي از تحقق وعده‌هاي مسوولان را هم مشاهده كنند، انگيزه بيشتري براي سرمايه‌گذاري خواهند داشت و روند مثبت بازار همچنان ادامه‌دار خواهد بود.»
نزديك شدن نرخ نيمايي ارز به بازار آزاد
البته به نظر مي‌رسد كه برنامه وزارت اقتصاد براي نزديك كردن نرخ ارز نيمايي به نرخ ارز بازار آزاد به عنوان يكي از مهم‌ترين مشوق‌هاي تشديد ورود سهامدار خرد به بازار سرمايه مطرح باشد. در ابتداي سال جاري اختلاف نرخ دلار در سامانه نيما با بازار آزاد به حوالي ۶۵ درصدي رسيده بود. اما در حال حاضر اين فاصله كمتر از ۳۰ درصد شده است. از اين رو شايد بتوان گفت كه تغيير نگاه دولت و كاهش فاصله نرخ نيما و دلار آزاد منجر به ايجاد چشم‌انداز مثبت نسبت به شرايط اقتصادي براي فعالان بازار شده است.
تحرك بورس از راه پروژه‌هاي عمراني
از طرف ديگر، سيگنال‌هايي ديده مي‌شود كه بر اساس آن، دولت چهاردهم قصد دارد از طريق بازار سرمايه، پروژه‌هاي پيشران و طرح‌هاي داراي توجيه فني و اقتصادي را به تحرك درآورد؛ موضوعي كه در صورت اجراي صحيح، مي‌تواند هم منافع مالي براي سهامداران داشته باشد و هم پروژه‌هاي نيمه‌تمام را به حركت درآورد.
با توجه به كمبود منابع بانكي، در روزهاي اخير بحث استفاده از منابع بورس براي اجراي طرح نهضت ملي مسكن از سوي مسوولان وزارت راه و شهرسازي نيز مطرح شد.
روز ۳۱ شهريور هم عبدالناصر همتي، وزير اقتصاد طي يادداشتي در شبكه اجتماعي ايكس، نوشت: «اجراي پروژه‌هاي پيشران توسعه‌اي از طريق راه‌اندازي شركت‌هاي سهامي عام پروژه‌محور، با مشاركت مردم و نهادهاي مالي، يك ضرورت است. لازمه موفقيت، اعاده اعتماد مردم به بازار سرمايه است. بازار سرمايه را با گسترش رقابت و شفافيت حمايت خواهيم كرد.»
چشم انتظار اخبار خوب از نيويورك
بازار سرمايه شديدا به نتايج سفر رييس‌جمهور چشم دوخته است. البته از صحبت‌هاي اخير پزشكيان مي‌توان اين طور برداشت كرد كه دولت به دنبال كاستن از تنش‌ها در منطقه و افزايش برد اقتصادي ايران است. در داخل كشور نيز سخنگوي دولت در اولين نشست خبري خود حاضر شد و سيگنال‌هاي مثبتي را مخابره كرده و عنوان داشته است كه موضوع FATF با هماهنگي مجمع تشخيص در حال پيگيري است و اقدامات آن نيز در حال انجام شدن است. فاطمه مهاجراني سخنگوي دولت چهاردهم اين موضوع را نيز تأكيد كرد كه در رابطه با رفع تحريم‌ها رهبري حجت را بر همه ما تمام كردند و فرمودند اگر بتوانیم تحريم‌ها را رفع كنيم نبايد يك ساعت را هم از دست داد.
اين موضوعات باعث شد تا اهالي بازار سرمايه به آينده بازار اميدوارتر باشند و رخ شاخص كل و نقشه بازار با سبز رنگ به كار خود پايان دهد.