در روز زمين پاك چطور مراقب زمين باشيم
براي زمين پاك شعار ندهيم
بهروز غريب‌پور
زمين مانند يك موجود زنده در مقابل ما انسان‌ها، حالت تدافعي پيدا كرده و با ما قهر است. چون ما انسان‌ها سال‌هاست كه به او ستم مي‌كنيم. ما درختان جوانش را قطع كرديم، شاخه‌هايش را براي يك تاب‌بازي كودكانه شكستيم، جنگل‌ها را ويران كرديم و حالا هم براي حمايتش فقط شعار مي‌دهيم. شعارهايي مثل همه آنچه در سطح شهر مي‌بينيم. مثلا در نزديكي محل زندگي من، يك منبع آب است كه روي آن شعار مي‌نويسند. شعار تازه اين است: «تهران را دريآب». اما آيا واقعا اين شعارها تاثير دارد؟ اگر جواب مثبت است، پس چرا ما همچنان گرفتار بي‌آبي هستيم؟ چون با شعار نمي‌شود مشكلات زمين و محيط‌زيست را كم كرد. مثلا براي مشكل كم‌آبي، وزارت نيرو مي‌تواند تكليف كند كه تمام شيرهاي آب هوشمند شود يا آبياري سطح شهر را از فرم سنتي كه با شلنگ صورت مي‌گيرد و هدررفت زيادي دارد، به آبياري باراني يا قطره‌اي تبديل كنند. سال‌هاست اين اقدامات در جهان مرسوم شده اما ما از بي‌آبي همين شعار ساختن و نوشتن را بلديم. در خبرها مي‌خوانيم هر سه دقيقه، چندين هكتار جنگل نابود مي‌شود؛ در اثر بي‌توجهي، خشكسالي، جنگ و بسياري بلاهاي ديگر. اين خبرها مربوط به امروز نيست. سال‌هاست محيط زيست چنين مسائلي دارد. مردم به‌جز شعار، آموزش ديگري نديده‌اند و نمي‌دانند با طبيعت چطور بايد برخورد كنند. در روزگاري دور مستندهايي درباره محيط‌زيست ساختم و هوشنگ گلمكاني نقدي نوشت كه اين فيلم‌ها را بايد به صورت سكانس‌هاي كوتاه درآورد و هر شب در تلويزيون نمايش داد، اما حتي به اين پيام فرهنگي هم توجه نشد. چون ما آموزش اوليه نداريم. ما بايد به كسي كه آشغال در خيابان مي‌ريزد يا ته سيگارش را از ماشين بيرون مي‌اندازد، آموزش دهيم كه بداند با همين كارها چه صدماتي به محيط زيست مي‌زند.