این رباعیها از خیام نیست...
رضا ضيا
اسرار ازل را نه تو دانی و نه من / وين حرف معما نه تو خوانی و نه من
هست از پسِ پرده گفت و گویِ من و تو / چون پرده برافتد نه تو مانی و نه من
در نسخه بدل كتاب رباعيات خيام(طربخانه)، «حرف مُقَرمَط» (نوعی خطِ رمزی باريك و درهم و تنگ که قرمطیان در مکاتباتِ محرمانه از آن استفاده میکردهاند) آمده (رباعيات خيام، ص 14)، كه احتمالا، اصيلتر است. ولی به هر حال «حل معما» (كه هم شاملو و هم شهرام ناظری خوانده) غلط است. به خصوص اينكه با آن صورت، «حل معما را خواندن»، ترکیبی يكباره بی معنی است. سیدعلی میرافضلی در نقدِ محققانهای که بر کتابِ «رباعی محبوبِ من» از شمس لنگرودی نوشته، آن را در دیوانِ ناصربخارایی (شاعرِ معاصرِ حافظ) یافته است. (رک: مقالهء «عشق آمدنی بود»، ص29)