آخرين باري كه زنان براي يك مسابقه فوتبال باشگاهي پا به ورزشگاه گذاشتند، 16 مهر سال 60 بود؛ دربي 24. 37 سال تمام سهم زنان از مسابقات فوتبال، ماندن پشت درهاي ورزشگاه آزادي يا تماشايش از تلويزيون بود. شايد هم بعضي‌هاي‌شان براي خودشان سبيلي نقاشي مي‌كردند، كلاهي سر مي‌كردند و با ترس و اضطراب از ميان درهاي بزرگ آزادي مي‌گذشتند و آزادي را با چهره‌اي مبدل مردانه براي خود مي‌خريدند. در تمام اين سال‌ها فعالان حقوق زنان و مسوولان بسياري براي ورود زنان به ورزشگاه تلاش و رايزني كردند. رايزني‌هايي كه هر بار با واكنشي منفي و با «نه»ي جديدي مواجه مي‌شد. سال 2006 اما فشارهاي فيفا روي فدراسيون فوتبال و مسوولان كشور، آنها را مجبور به اجازه حضور زنان در ورزشگاه كرد. در نهايت هم مسوولان ناچار شدند خانواده بازيكنان و يك سري از اعضاي فدراسيون فوتبال را براي تماشاي مسابقه ايران- بحرين در سري مسابقات مقدماتي جام جهاني به ورزشگاه راه دهند تا از بازي‌ها محروم نشوند. اتفاقي كه دو شب پيش هم دوباره باعث حضور زنان در ورزشگاه آزادي شد. بازي ايران - بوليوي كه سه‌شنبه شب برگزار شد، آخرين فرصت فيفا به فدراسيون فوتبال براي حضور زنان در ورزشگاه بود. البته كه اين حضور هم گزينشي بود و اعتراضات زيادي را به همراه داشت. مسوولان اعلام كرده بودند كه زنان «خاصي» مي‌توانند براي تماشاي اين مسابقه در ورزشگاه حاضر شوند و همين هم باعث شد كه تعدادي از زنان به داخل ورزشگاه راه نيابند. البته كه همين حد از حضور هم بارقه اميدي بود براي زناني كه سال‌هاست منتظرند بتوانند راه خود را به تماشاي مسابقه فوتبال باز كنند.
مخالفان حضور زنان در ورزشگاه، دلايل زيادي براي مخالفت‌هاي خود مطرح مي‌كنند. از ناتواني در تامين امنيت زنان گرفته تا آخرين مورد كه توسط دادستان كل كشور مطرح شد و آن هم به گناه افتادن زنان در تماشاي بدن نيمه‌عريان بازيكنان فوتبال بود. نكته جالب توجه اما اين است كه در برخي مسابقات زناني از كشورهايي ديگر، با تيم ملي كشورشان به ورزشگاه آزادي آمدند و بدون به خطر افتادن امنيت‌شان بازي را تماشا كردند و بدون بروز هيچ مشكلي ورزشگاه را ترك كردند و به خانه و وطن‌شان برگشتند. در آخرين باري هم كه اين اتفاق افتاد، در بازي‌هاي مقدماتي جام جهاني، زنان سوري با صورت‌هاي نقاشي شده از پرچم كشورشان، پياده و سواره از مقابل چشمان بهت‌زده اما اميدوار زنان كشورمان رد شدند و بر صندلي‌هاي ورزشگاه آزادي جاي گرفتند و به تشويق تيم ملي كشورشان، سوريه پرداختند. بازيكنان سوري، طرفداران‌شان را تمام و كمال بر صندلي‌هاي آزادي يافتند اما بازيكنان تيم ملي فوتبال ايران حتي نتوانستند در كشور خودشان، شاهد تشويق زنان هموطن و خانواده‌هاي‌شان باشند.
از سوي ديگر بارها اعلام كرده‌اند كه زنان و مردان نمي‌توانند روي صندلي‌هاي ورزشگاه كنار مردان بنشينند. پاسخ به اين اعتراض هم بسيار واضح است؛ همان‌طور كه در بازي ايران- بوليوي، براي زنان جايگاه مخصوصي در نظر گرفته شده بود، مي‌توان براي همه زنان جايگاه جدايي از مردان در نظر گرفت. حضور زنان و مردان در ورزشگاه مي‌تواند اتوبوسي باشد؛ هر دو از حق خودشان در استفاده از اتوبوس بهره مي‌برند، بدون اينكه با هم برخوردي داشته باشند يا براي هم مشكلي ايجاد كنند.
زنان با ديدن مردان نيمه‌عريان در ورزشگاه به گناه مي‌افتند
حجت‌الاسلام‌والمسلمين منتظري، دادستان كل كشور گفت: «در اين نظام مديران نه‌تنها بايد از ارتكاب به گناه خودداري كنند بلكه بايستي در سطح جامعه زمينه رشد اخلاق و صلاح را فراهم كنند نه اينكه خداي‌ناكرده زمينه گناه را ايجاد كنند.»
او با گلايه از حضور زنان در ورزشگاه آزادي به مناسبت بازي دوستانه تيم ملي فوتبال ايران و بوليوي، گفت: «سزاوار جمهوري اسلامي نيست كه مسوولان ورزشي زمينه ايجاد گناه در جامعه را فراهم كنند. من به اين مديران نصيحت مي‌كنم ما در نظام جمهوري اسلامي اجازه ايجاد بستر گناه در جامعه را نخواهيم داد؛ آنها بايد حرمت جامعه را حفظ كنند، اگر با نصيحت و تذكر، اين حركت‌ها ادامه داشت برخورد قضايي خواهيم داشت.»
دادستان كل كشور با بيان اينكه برخي دنبال اين هستند كه حريم‌ها را بشكنند، ادامه داد: «وقتي خانمي به ورزشگاه مي‌رود و با مرداني كه با لباس ورزشي و نيمه عريان مواجه مي‌شود، گناه اتفاق مي‌افتد؛ به حريم خصوصي مردم كاري نداريم اما در مجامع عمومي كسي حق آسيب رساندن به حريم عمومي را ندارد. قرار نيست در منظر عمومي هر كس هرطور كه دلش خواست لباس بپوشد و يا رفتار كند.»
تماشا كردن ورزش به هيچ عنوان گناه نيست
در واكنش به سخنان دادستان كل كشور، حجت‌الاسلام محسن غرويان، كارشناس امور فقهي و مدرس فلسفه اسلامي حوزه علميه قم گفت: « هدف از حضور در ورزشگاه تشويق بازيكنان، انگيزه دادن به آنها و تماشا كردن ورزش است. هيچ فردي براي مرتكب شدن به معصيت و گناه پا به ورزشگاه نمي‌گذارد چراكه ورزشگاه جاي گناه كردن نيست.» اين كارشناس امور فقهي ادامه داد: «با اتكا به علوم فقهي تماشا كردن ورزش به هيچ عنوان گناه نيست. چرا كه اگر گناه محسوب مي‌شد تماشاي آن از تلويزيون هم منع مي‌شد ولي زماني كه اين ممنوعيت رخ نداد پس؛ تماشاي ورزش از نزديك و ورزشگاه نيز عاري از گناه و ايراد است.» به گفته غرويان، نسبت دادن وجه گناه جهت ممنوعيت حضور بانوان در ورزشگاه بلاوجه بوده و از نظر فقهي اين عقيده مردود است.
نبايد با سختگيري حق خانم‌ها ضايع شود
همچنين محمدتقي فاضل‌ميبدي، استاد حوزه علميه قم درباره حضور زنان در ورزشگاه‌ها گفت: «من بر اين باورم كه دولت، آقايان و علماي دين بايد همكاري و هماهنگي كنند تا كاري كه شرعا مباح است جلوي آن گرفته نشود.»
او درباره مشكل شرعي حضور زنان در ورزشگاه گفت: «حضور خانم‌ها در ورزشگاه مثل حضورشان در پارك است، يعني ذاتا هيچ اشكال شرعي ندارد. جايي كه اماكن عمومي است و مردم براي تفريح، خوشحالي و تماشاي مسابقه مي‌روند نه حضور آقايان اشكال دارد و نه حضور خانم‌ها.»
فاضلي‌ميبدي ادامه داد: «برخي آقايان ايراد مي‌گيرند كه پاي مردان لخت باشد و خانم نگاه كنند، حرام است؛ بنده به شخصه خودم اين را قبول ندارم. كسي كه به ورزشگاه مي‌رود همه حواسش به اين است كه توپ كجا مي‌رود، هيجاني كه در ورزشگاه بر انسان غالب مي‌شود، مانع از اين است كه بخواهد نگاهش به پاي كسي بيفتد. از ديد من معقول نيست كسي نگاه جنسيتي به مسابقات ورزشي داشته باشد.»
اين استاد حوزه علميه بيان كرد: «حضور خانم‌ها در ورزشگاه از لحاظ فقهي و عرفي اشكال ندارد. هر چيزي كه فساد در كنارش باشد، مشكل‌آفرين است. شما به پارك هم كه برويد كنارتان فسادي باشد آنجا رفتن هم اشكال دارد. بر اين باورم براي حضور زنان در ورزشگاه‌ها نبايد سختگيري و حقي از خانم‌ها ضايع شود. اگر بخواهيم جلوي اين امر را بگيريم، ممنوع و محدوديت ايجاد كنيم ممكن است كه حرص خانم‌ها براي اين كار بيشتر شود و پيامد خوبي نداشته باشد.» او گفت: «من بر اين باورم كه دولت، آقايان و علماي دين بايد همكاري و هماهنگي كنند تا كاري كه شرعا مباح است جلوي آن گرفته نشود. به عنوان يك طلبه حوزه اينكه برخي مي‌گويند با حضور خانم‌ها در ورزشگاه برخورد مي‌كنيم و نگاه‌ها را حرام تلقي مي‌كنند، موافق نيستم.»
فاضل‌ميبدي ادامه داد: «اگر انسان نگاه جنسي از راه غيرمشروع به هر چيز داشته باشد، حرام است. اينكه كسي نگاهي فارغ از نگاه جنسيتي به دست و پاي كسي داشته باشد را نمي‌شود حرام خواند. در نهايت اگر كسي حس مي‌كند گناه است، نگاه نكند.»
او درباره آسيب اجتماعي اين موضوع گفت: «ممكن است حضور زن و مرد چه در سينما، چه در پارك يا اتوبوس در كنار تفريح آسيبي را هم به وجود آورد اما صرف اينكه احتمال آسيب بدهيم و كار مباحي را حرام كنيم، درست نيست.»
مصاديق دادستان كشور مسابقات فوتبال را شامل نمي‌شود
علي مطهري، نايب‌رييس مجلس شوراي اسلامي هم در واكنش به اظهارات دادستان كل كشور درباره حضور زنان در ورزشگاه‌ها، گفت: «قاعدتا حضور بانوان در مسابقاتي مثل شنا، كشتي، بسكتبال و شايد واليبال مردان اشكال شرعي دارد اما در مسابقات فوتبال به نظر مي‌رسد مطابق اين ملاك نبايد اشكال شرعي وجود داشته باشد.»
علي مطهري در يادداشتي با عنوان «سخني با دادستان كل كشور»، نوشت: «سخن دادستان كل محترم در خصوص حضور بانوان در ورزشگاه آزادي از آن نظر كه مهم بودن مساله عفاف از نظر اسلام را بيان مي‌كند، سخن درستي است و قابل تقدير است. روشن است كه حضور بانوان در ورزشگاه‌هايي كه مردان به صورت نيمه‌عريان مسابقه مي‌دهند مورد تاييد اسلام نيست اما در مسابقات فوتبال بدن مردان تقريبا كاملا پوشيده است و نيمه‌عريان نيستند. لذا قاعدتا حضور بانوان در مسابقاتي مثل شنا، كشتي، بسكتبال و شايد واليبال مردان اشكال شرعي دارد اما در مسابقات فوتبال به نظر مي‌رسد مطابق اين ملاك نبايد اشكال شرعي وجود داشته باشد. در واقع آن ملاك كلي را يعني حرمت حضور بانوان در جايي كه مردان نيمه‌عريان هستند همه قبول دارند ولي در اينكه مصداق اين ملاك مسابقات فوتبال است، اختلاف است. دادستان كل محترم آن را هم مصداق مي‌دانند اما از نظر امثال بنده شامل مسابقات فوتبال نمي‌شود، خصوصا كه بازيكنان از فاصله دور ديده مي‌شوند. البته در صورتي كه تصميم نظام به حضور بانوان باشد بايد جايگاه ويژه و درهاي ورود و خروج مخصوص و نيز سرويس‌هاي بهداشتي اختصاصي داشته باشند.»