قطار اقتصاد روي ريل
مصطفي رناسي٭
ايجاد تفاهم سياسي مشترك در موضوع پرونده هسته‌اي تا اثرگذاري بر تجارت خارجي كشور، فاصله دارد. اما اگر اين تفاهم به نگارش توافقي جامع منتهي شود، مي‌توان گفت اقتصاد ايران روي ريل قرار گرفته است. با اين همه دستيابي به توافق نيز به مفهوم رسيدن به اهداف توسعه‌اي نخواهد بود. اين توافق فقط به اين معني است كه قطار از يك بيراهه به مسير درست هدايت شده است اما اينكه اين قطار بتواند به مقصد برسد مستلزم لوكوموتيوي سالم و موتور پرقدرت است كه در واقع همان سياست‌هايي است كه دولت براي اقتصاد كشور اتخاذ خواهد كرد. در صورتي كه دولت، اقتصاد را اولويت برنامه‌هاي خود قرار دهد، بايد با حمايت از توليد داخل زمينه حضور در بازارهاي جهاني را براي توليدكنندگان فراهم كند. مطمئنا هموار شدن مسير ارتباطات بين‌المللي بيش از آنكه باعث حضور ايران در بازار جهاني شود، خارجي‌ها را براي تصاحب بازار ايران به كشورمان خواهد كشاند و به طور قطع آنها از توليدكنندگان داخلي بسيار موفق‌تر عمل خواهند كرد چراكه هم از تكنولوژي روز برخوردار هستند و هم در اقتصادي سالم فعاليت مي‌كنند. بنابراين براي آنكه بتوانيم پس از توافق جامع، شاهد پيشرفت باشيم، حتما به برنامه‌ريزي‌هاي حمايتي و قوي نيازمند خواهيم بود. امروز فلش اقتصاد ايران از حالت منفي به وضعيت مثبت تغيير جهت داده است ولي براي آنكه به اهداف پيش‌بيني شده بتوانيم دست يابيم بايد منتظر گذر زمان و اثربخشي سياست‌هاي اتخاذ شده باشيم. به هر حال در سال‌هاي گذشته به گونه‌اي حركت كرده‌ايم كه دستيابي به اهداف مورد نظر در برنامه توسعه‌اي پنج ساله و چشم‌انداز 20 ساله كشور هر روز بعيدتر شده است. در چنين شرايطي حتي اگر سياست‌هاي حمايتي هم اعمال شود، در كوتاه‌مدت نمي‌توان انتظار جهش خاصي را داشت و بايد در طول زمان منتظر رونق باشيم ضمن آنكه تحقق اهداف نيز بسيار دور از دسترس به نظر مي‌رسد. با همه اينها مانع بزرگي كه بر سر اقتصاد ايران سنگيني مي‌كرد در حال برداشته شدن است و در صورت حصول توافق مي‌توان اميدوار بود كه در بلندمدت به توسعه دست يابيم. در صورتي كه تيم اقتصادي دولت يازدهم نيز مانند تيم امور خارجه از عزم جدي برخوردار باشد؛ اين توفيق قريب خواهد بود. در هر حال آنچه درباره تجارت خارجي ايران مي‌توان در حال حاضر ذكر كرد اينكه در سه ماه پيش رو تغيير محسوسي را در اين بخش شاهد نبوده و بايد منتظر توافق جامع و گذر زمان باشيم.
٭نايب‌رييس كميسيون صنعت اتاق بازرگاني ايران