تحقق حكمروايي خوب
سيدچمران موسوي
مديريت شهري با درگير كردن اجتماعات محلي در برنامه‌ها از مرحله ايده تا اجرا و بومي كردن طرح‌ها مي‌تواند بستر مناسبي جهت توانمندسازي ظرفيت‌هاي محلي تا رسيدن به حكمروايي خوب شهري فراهم آورد. شوراياري‌ها به عنوان مردمي‌ترين انجمن‌هاي غيردولتي و نظارتي، به صورت داوطلبانه به دنبال تمركززدايي، تسهيل مشاركت و اجماع‌گرايي هستند. شوراياري ستون اصلي مردم‌سالاري و مسووليت‌پذيري شهروندان براي تحقق خواست‌هاي محلي است. شوراياران برگزيدگان مستقيم مردم محله‌ها هستند كه بايد واسط بين مردم و مديريت شهري باشند و اين انجمن مردم‌نهاد، تجلي واقعي دموكراسي و مشاركت مردم در مسائل اجتماعي است. ساكنان محله‌ها اصلي‌ترين سرمايه اجتماعي شهر به حساب مي‌آيند؛ بنابراين تك‌تك شهروندان به عنوان گنجينه‌هاي عظيم مي‌توانند در تحقق اهداف متعالي مسوولان شهري دخيل و تاثيرگذار باشند. دقيقا با همين رويكرد بوده كه در قوانين، ايجاد اين مجموعه در سطح شهرها پيش‌بيني شده است. به بيان ديگر تحقق دموكراسي و مشاركت مردمي، هويت محله‌اي و سن تعلق خاطر، اعتماد و همبستگي اجتماعي، ارتقاي كيفيت زندگي و توانمندسازي گروه‌هاي اجتماعي با اين نهاد اجتماعي تقويت مي‌شود. شهر تهران سه دوره شوراياري را در حافظه خود دارد و از اين تجربه مهم براي پيشبرد اهداف و توسعه پايدار شهري بهره‌مند بوده است. واضح است كه توسعه پايدار در بعد اجتماعي، در روابط فيمابين افراد مجسم مي‌شود و درست به همين دليل، انسجام اجتماعي، مشاركت، اعتماد و همكاري ساكنان محله‌ها يك امر ضروري است. تقويت و بهبود فضاهاي اجتماعي، ايجاد وفاق در راستاي الگوي زندگي اجتماعي، افتادن در دامان پرشفقت مردم است كه مي‌تواند به تاثيرگذاري هر چه بيشتر اقدامات مديريت شهري بينجامد؛ اما از سوي ديگر...
تهديد اين نهاد و به‌طور كلي نهاد مديريت شهري و شهرداري، در پيش گرفتن رويكرد سياسي به جاي ارايه خدمت موثر و بهنگام به مردم است. با توجه به وظايف مقرر براي شوراياري، اعضاي شوراياري‌ها نبايد وارد جناح‌بندي‌هاي سياسي شوند؛ چرا‌كه شهروندان، فارغ از هر جناح و دسته و گروهي، پايبند اصول و قوانين و علاقه‌مند به سرافرازي ايران و سرزندگي تهران هستند. دارا بودن گرايش‌هاي سياسي يك حق شهروندي و امري بديهي است؛ اما براي دست‌اندركاران شورا و شوراياري‌ها، اعتقاد به مباني نظام و دغدغه‌هاي مردم عزيز محله‌ها، بر همه امور اولويت دارد. افرادي كه خود را در معرض انتخاب مردم قرار مي‌دهند، براي تمرين دموكراسي و تجسم مردم‌سالاري تعهداتي دارند كه در صورت كسب آراي مردم بايد در محله‌ها به آن وفادار باشند. آنان منتخب مردم محله‌ها هستند و لازم است با كنار گذاشتن گرايش‌هاي سياسي و جناحي براي تثبيت جايگاه اين استعداد مردم‌نهاد، روي وظايف اصلي خود متمركز شوند. در مسير محله‌محوري و فعاليت شهروندي به خوبي مي‌توان از انديشه‌ها و ايده‌هاي متفاوت، راهگشا و رو‌به‌جلو در راستاي بهبود كيفيت زندگي مردم محله‌ها براي افقي روشن و شهري توسعه‌يافته و زنده بهره گرفت. با عنايت به وظايف مقرر در قانون، اين انتظار مي‌رود كه شوراياران دغدغه حل مشكلات محله‌ها و خواسته‌هاي منطقي و راهگشاي مردم محله‌ها را داشته باشند كه اين نوع نگرش به‌طور حتم مي‌تواند تجلي مشاركت‌جويي، براي حل بخشي از مشكلات و مسائل انباشته محله‌ها و كلانشهر تهران باشد. پايبندي به وظايف، مشاركت دادن مردم در نيازسنجي و تصميم‌سازي، پاسخگويي به مردم محله‌ها، بهره‌گيري از مشاركت فعال و آگاهانه، پذيرش نظارت محلي، داشتن ارتباط مستمر و سازنده، پيگيري منافع عامه بر منافع فردي يا گروهي خاص از جمله انتظارات مردم از شوراياران است كه براي داشتن شهري شايسته و ساماندهي كردن اراده و همت مردم محله‌ها، راهبردي كارساز است. حكمراني شهري ايده جديدي است كه جايگزين مفهوم حكومت شهري شده است، طبق مفهوم فوق تصميم‌گيري‌هاي مربوط به شهر و كلانشهرها با اجماع كل صاحبان منافع دخيل يعني مردم در شهر صورت مي‌گيرد. بر اين اساس مديريت شهري مطلوب با هدف كاهش مسائل و مشكلات شهر و افزايش رشد و توسعه اقتصاد ملي و محلي در شهرها نيازمند بالا بردن مشاركت شهروندان است؛ در اين ميان محله‌ها به عنوان كوچك‌ترين واحد مهم‌ترين تجلي‌گاه تحقق ساختار و عملكرد حاكميت محلي است.