يونان و ماجراي نفتكش‌ايراني
محمود فاضلي
يونان به عنوان يكي از خريداران اصلي نفت ايران در ميان كشورهاي عضو اتحاديه اروپا در چهاردهه اخير كه پس از اعلام تحريم‌هاي امريكا مجبور شد به خريد نفت از ايران پايان دهد، اين بار خود را درگير عبور نفتكش ايراني رها شده از جبل‌الطارق پس از 45 روز مي‌بيند. در هفته اخير رسانه‌هاي بين‌المللي اعلام داشتند اين نفتكش به سمت بندر كالاماتاي يونان واقع در شبه جزيره پلوپونز (250 كيلومتري آتن) در حال حركت است و تا اواسط هفته به آنجا خواهد رسيد. اين كشور كه در گذشته نفتكش‌هاي خود را در اختيار ايران مي‌گذاشت اين بار به دليل ملاحظات سياسي رسما اعلام داشت با كمك به نفتكش رفع توقيف شده ايران كه راهي آب‌هاي يونان شده است، روابط خود را با امريكا به مخاطره نخواهد انداخت.
ابتدا ميلتياديس وارويتسيوتيس قائم مقام وزارت‌خارجه يونان كه مسووليت اين موضع‌گيري را برعهده داشت در گفت‌وگو با شبكه تلويزيوني 1 ANT كه وابسته به حزب حاكم است رسما تاكيد كرد آتن از سوي واشنگتن تحت فشار است تا از ارايه خدمات به نفتكش «آدريان دريا» خودداري كند. آتن «به هيچ‌وجه» مايل نيست انتقال نفت به سوريه را تسهيل كند و نمي‌خواهد روابط خود با امريكا را ضمن ايجاد روابط خوب با اسراييل مختل كند.
به ادعاي اين عضو حزب حاكم نئودموكراسي كه پدرش در گذشته رياست اين حزب محافظه‌كار را برعهده داشت و از جناح‌هاي تندرو اين حزب راستگرا محسوب مي‌شود، ما هيچ درخواستي از ايران دريافت نكرده‌ايم. هيچ يك از بنادر اين كشور ظرفيت پهلوگيري ابرنفتكش ايراني با ظرفيت 2.1 ميليون بشكه محموله نفت با 330 متر طول و محموله نفتي به ارزش 130 ميليون دلاري را ندارد. اين نفتكش بسيار بزرگ‌تر از آن است كه بتواند در بنادر يونان لنگر بيندازد. در صورتي كه اين نفتكش وارد آب‌هاي سرزميني يونان شود تنها مي‌تواند در نزديكي سواحل يونان لنگر بيندازد. اين نفتكش شايد وارد آب‌هاي يونان شود، يا مسير خود را تغيير دهد كه يونان مي‌تواند آن زمان در مورد واكنش خود تصميم بگيرد. سپس نخست وزير يونان در گفت‌وگوي اختصاصي با شبكه «فرانس 24» در پاسخ اين سوال كه نفتكش ايراني هم اكنون در حال حركت به سوي بندر كالاماتا يونان است، آيا شما آماده هستيد به اين كشتي اجازه ورود به آب‌هاي سرزميني يونان را بدهيد؟ تاكيد كرد« نفتكش مذكور در حال حركت به سوي يونان نيست و ما هم هيچ درخواست مجوز براي پهلو گرفتن آن در بندر كالاماتا يونان دريافت نكرديم.
اين يك مساله سياسي است و آنچه ما مي‌دانيم اين است كه اين كشتي در حال حركت به سوي بنادر يونان نيست». يانيس پلاكيوتاكيس وزير حمل و نقل يونان نيز در گفت‌وگو با سايت «اسكاي» اعلام كرد كه آتن تاكنون براي پهلوگرفتن نفتكش ايراني در اين بندر درخواست رسمي دريافت نكرده است. وزراي امور خارجه و حمل و نقل يونان اين مساله را به دقت زير نظر دارند. نيكوس اسپانوس درياسالار يوناني نيز در مورد احتمال لنگر انداختن يك نفتكش ايراني در يك بندر يونان اعلام داشت تصميم‌گيري در اين زمينه برعهده «بخش ديپلماتيك» وزارت امور خارجه است و در زمينه حمل و نقل، مسووليت با اين وزارتخانه است. از نظر فني غيرممكن است كه چنين كشتي بزرگي در بندر كالاماتا لنگر بيندازد.
همانطور كه انتظار مي‌رفت مواضع وزارت‌خارجه يونان با انتقاد حزب چپگراي KKE يونان رو به رو شد. اين حزب كه در گذشته مواضع مترقيانه‌اي در رابطه با ايران و رويدادهاي خاورميانه اتخاذ كرده با انتشار بيانيه‌اي اعلام كرد هشدارها و اخطارهاي امريكا به يونان و ديگر كشورها در مورد حركت نفتكش ايراني كه از جبل‌الطارق به سوي مديترانه در حال حركت است، را دخالت امريكا در امور داخلي كشورها و آن را غيرقابل قبول دانست.اين حزب از دولت يونان خواسته است از مشاركت در اقدامات جنگ‌طلبانه و مداخله‌جويانه نظام سرمايه‌داري امريكا عليه ايران جدا خودداري كند؛ زيرا امريكا با نواختن طبل جنگ در خاورميانه و عليه ايران، درصدد تامين منافع سلطه‌جويانه و امپرياليستي خود است. دولت يونان موظف است بر اساس قوانين بين‌المللي كشتيراني آزاد به اين نفتكش اجازه پهلو گرفتن را بدهد و از همراهي با خواسته‌هاي نامعقول و غيرقانوني امريكا خودداري كند، چرا كه اين نفتكش براساس قوانين بين‌المللي كشتيراني مي‌تواند در هر بندري و در هر كشوري كه در مسيرش قرار دارد، پهلو بگيرد و خدمات لازم را دريافت كند. دولت يونان نبايد با ائتلاف امريكايي در خليج فارس همراهي كند چراكه اين ائتلاف غيرقانوني و عليه ملت‌هاي منطقه است.
شماري از رسانه‌هاي وابسته به دولت يونان نيز با انتشار اخبار رسانه‌هاي امريكايي مدعي شدند اين نفتكش نفت سوريه را حمل مي‌كند و تحريم‌هاي اتحاديه اروپا را نقض كرده است. شماري از رسانه‌هاي اروپايي نيز با تيترهايي همچون «يونان علاقه‌اي به عصبانيت امريكايي‌ها ندارد» و «فشارهاي پيشگيرانه واشنگتن و هشدارهاي سفارت امريكا در آتن» به انعكاس مواضع يونان پرداختند.
بي‌شك مواضع دولت محافظه كار يونان در زمينه حضور احتمالي نفتكش ايران در بنادر و آب‌هاي يونان «آزموني» جديد براي دولت محافظه‌كار اين كشور است چرا كه يونان داراي منافع و همكاري خوبي با امريكاست و از سوي ديگر ايران دوست ديرينه اين كشور است و تعداد زيادي از كشتي‌هاي يونان در مسير خليج فارس به طور روزانه در حال تردد هستند. يونان كه يكي از مشتريان عمده نفت ايران در اروپا بوده است آخرين كشور اروپايي است كه نفت از ايران خريده است. آتن در اكتبر سال گذشته و پيش از تحريم نفت ايران روزانه 35 هزار بشكه نفت از ايران وارد مي‌كرد و از آن پس، نفتي از ايران نخريده است.