ازدواج كمتر از 13 سال باطل است

گروه اجتماعي| 10 روز پس از آنكه مراسمي تحت عنوان «نشان‌گذاري» و انتشار فيلم‌هايي از آن بحث كودك‌همسري را پيش كشيد، استفتايي از آيت‌الله ناصر مكارم‌شيرازي منتشر شد كه يك قدم به پيش گذاشت تا حمايت از كودكان را پررنگ‌تر كند و از وقوع آسيب‌هاي اجتماعي بكاهد. البته اين استفتا مربوط به 13 آذر 95 بوده كه سايت اين مرجع اكنون آن را منتشر كرده است. دست‌كم در سال گذشته 37هزار مورد ازدواج كودكان در كشور به ثبت رسيده است. آيت‌الله مكارم‌شيرازي در پاسخ به استفتايي تاكيد كرده است: ازدواج كمتر از 13سال باطل است. اين در حالي است كه تا پيش از اين ازدواج دختران زير13 سال با اجازه ولي ممكن بود. طبق ماده 1041 قانون مدني سن قانوني ازدواج 13 سال است و زير سن 13 سال با مجوز ولي قهري و دادگاه صالحه اجازه ازدواج داده مي‌شود. با آنچه اينك آيت‌الله مكارم‌شيرازي تصريح كرده است عملا اجازه ولي در مورد ازدواج دختران زير 13 سال نيز موجب صحت عقد نخواهد بود و اين عقد باطل قلمداد مي‌شود. بر اساس خبري كه ايرنا منتشر كرده است؛ آيت‌الله مكارم‌شيرازي از مراجع عظام تقليد در پاسخ به پرسشي درباره حرام بودن ازدواج در سن زير ۱۳ سال تاكيد كرده است: در گذشته اين اجازه به اوليا داده مي‌شد كه حتي براي صغير همسري انتخاب كنند و معمولا مشكلي ايجاد نمي‌شد ولي در عصر و زمان ما عملا ثابت شده است كه اين ازدواج‌ها به مصلحت دخترها و پسرها نيست و داراي مفاسدي است و با توجه به اينكه غبطه و مصلحت بايد رعايت شود اين‌گونه ازدواج‌ها باطل است و اعتباري ندارد. نسبت به آنچه در گذشته انجام شده اگر در آن زمان واقعا مفسده‌اي نداشته و غبطه صغير رعايت شده محكوم به صحت است.پيش‌تر كه نمايندگان مجلس شوراي اسلامي تلاش داشتند قانون مربوط به ازدواج كودكان را اصلاح كنند نيز با تكيه بر ديدگاه‌هاي مراجعي چون آيت‌الله مكارم‌شيرازي پيش رفته بودند. اين در حالي است كه بر اساس گزارشي از ايرنا و به نقل از مديركل امور اجتماعي و فرهنگي استانداري زنجان «طي سال گذشته ۳۷ هزار مورد ازدواج كودكان زير ۱۴ سال در كشور به ثبت رسيده كه سهم استان زنجان هزار و ۴۰۰ مورد بوده كه در رتبه‌هاي اول كشوري قرار گرفته است.» همچنين بر اساس خبري كه عصرايران منتشر كرده است: آمار ازدواج زير ۹ سال بيش از ۳۰۰ نفر و آمار ازدواج زير ۱۳ يا ۱۴ سال در دختران ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر اعلام شده كه يكي از تبعات منفي اين‌گونه ازدواج‌ها شكل نگرفتن فيزيولوژي زن هنگام بارداري است. طرح «افزايش حداقل سن ازدواج» كه به «كودك‌همسري» معروف شده، طرحي بود كه براي «جلوگيري از ازدواج كودكان» توسط فراكسيون زنان در مجلس شوراي اسلامي تدوين شده بود و اكثريت موافقان آن را فعالان مدني تشكيل مي‌دادند، اما كميسيون قضايي مجلس آن را رد كرد. در اين ميان نمي‌توان از فشارهاي شوراي فرهنگي و اجتماعي زنان به نهادهاي مختلف از جمله مجلس چشم پوشيد كه عمده موافقان ازدواج در سن كودكي هستند. فرشته روح‌افزا، معاون شوراي اجتماعي و فرهنگي زنان در اين باره در مناظره‌اي با پروانه سلحشوري نماينده مجلس گفته بود: آمار دختران فراري كه به علت رابطه با يك پسر از منزل فرار مي‌كنند، بالاست وقتي سن ازدواج بالا مي‌رود دختر 13 – 14 ساله‌اي كه مي‌خواهد، ازدواج كند نمي‌تواند و فرار مي‌كند و مي‌آيد به تهران و تن‌فروشي مي‌كند.