ورود مستقيم شيرابه‌هاي زباله به دريا و شاليزارها
حسين رجب صلاحي| روزانه در كشور 58 هزار تن پسماند عادي توليد مي‌شود و متاسفانه در محمودآباد و بابلسر كوهي از زباله در نزديكي دريا شكل گرفته است كه شيرابه آن به‌طور مستقيم وارد دريا و شاليزارها مي‌شود. ما در كشور ۱۳۴۰ شهر داريم كه از اين تعداد هزار و 300 شهر مجوز شهرداري دارند، همچنين در كشور ۳۹ هزار روستا وجود دارد كه از اين تعداد ۳۷ هزار مجوز دهداري را در حوزه مديريت پسماند دارند. روزانه در كشور ۵۸ هزار تن پسماند عادي توليد مي‌شود و سهم شهرها در اين مقدار روزانه ۴۸ هزار تن و سهم روستاها روزانه ۱۰ هزار تن است، همچنين از اين مقدار تنها ۲۵ درصد پردازش مي‌شود و ۷۵ درصد آن به‌طور مستقيم دفن مي‌شوند. علاوه بر اين، از كل پسماندهاي عادي ۶۵ درصد «تر» و ۳۵ درصد آن پسماندهاي خشك هستند. براساس ماده ۷ قانون مديريت پسماند مديريت اجرايي پسماندهاي عادي در شهرها و روستاها برعهده شهرداري‌ها و دهياري‌ها و خارج از شهرها برعهده بخشداري است، همچنين براساس ماده ۱۲ قانون مديريت پسماند وزارت كشور موظف است كه تسهيلات و امكانات براي دفع پسماند را فراهم و سازمان حفاظت محيط زيست نيز بر آن نظارت كند. در حال حاضر اكثر شهرهاي كشور به‌صورت منطقه‌اي خودشان سايت دفع پسماند دارند، ۷۰۰ محله دفن پسماند در كشور وجود دارد اما در برنامه پنج ساله‌اي كه براي مديريت پسماند تهيه شده قرار است كه اين رقم در كشور به ۲۸۳ محل دفن پسماند كاهش پيدا كند. همچنين مراكز پردازش و كمپوست در كشور ۴۲ مركز است. اين رقم چندان بالا نيست و قرار است آن را به ۱۲۳ مركز افزايش دهيم. در حال حاضر در استان‌هاي مازندران، گيلان و گلستان مشكلات زيادي داريم. تعداد مراكز پردازش زباله در استان گيلان سه مركز است كه قرار است آن را به هشت مركز افزايش دهيم همچنين در مازندران نيز تعداد مراكز پردازش به هشت مركز خواهد رسيد و اين مراكز در استان گلستان نيز بهسازي خواهند شد. تفكيك از مبدا پسماند در دستور وزارت كشور قرار دارد همچنين ايجاد و تكميل واحدهاي پردازش پسماند و ساماندهي مراكز دفن از جمله اولويت‌هاي ما هستند. متاسفانه بايد گفت كه در برخي مناطق شمالي كشور از جمله محمودآباد و بابلسر كوهي از زباله در فاصله ۳۰ متري ساحل به وجود آمده است كه شيرابه آن به‌طور مستقيم وارد دريا و شاليزارها مي‌شود. در حال حاضر به جز تهران زباله‌سوز در گيلان و مازندران داريم. ظرفيت زباله سوز نوشهر ۲۰۰ تن است كه اميدواريم تا ۲۲ بهمن امسال افتتاح شود. در شهر ساري نيز زباله‌سوزي با ظرفيت ۴۵۰ تن وجود دارد كه تاكنون ۴۵ درصد پيشرفت فيزيكي داشته است و تا انتهاي سال آينده به بهره‌برداري مي‌رسد. در شهر رشت زباله‌سوزي با ظرفيت ۶۰۰ تن در دست احداث است و اميدواريم اين شهر تا پايان سال ۱۴۰۰ صاحب زباله‌سوز شود. نبود درآمد پايدار در حوزه پسماند براي شهرداري‌ها يكي از چالش‌هاي موجود است در حال حاضر شهرداري‌ها تا ۳۰ درصد بودجه خود را صرف مديريت پسماندها مي‌كنند. از ديگر چالش‌هاي ما در مديريت پسماند كمبود نيروي متخصص است. پايين بودن بهاي برق توليدي از پسماندها و به روز نبودن قوانين از ديگر چالش‌ها است.
وزارت صنعت نيز از ابتداي سال تاكنون عوارض ناشي از پسماندهاي مخرب خود را پرداخت نكرده است. پيش‌بيني ما اين بود كه از اين منبع هزار ميليارد تومان درآمد داشته باشيم كه متاسفانه محقق نشده است. لايحه ساماندهي مديريت پسماندهاي عادي كه تصويب شده است شش ماده دارد كه از جمله آن مي‌توان به خريد تضميني برق از تاسيسات تبديل پسماند به انرژي اشاره كرد. از ابتداي سال ۸۴ تا سال گذشته كل مبلغي كه براي استان‌هاي شمالي كشور در زمينه مديريت پسماند هزينه شده ۱۹۰ ميليارد تومان بود اما امسال تاكنون ۲۵۰ ميليارد تومان از سازمان برنامه و بودجه وزارت كشور تخصيص داده شده است تا براي مديريت پسماند در استان‌هاي شمالي صرف شود.
معاون امور شهرداري‌هاي سازمان شهرداري‌ها و دهياري‌هاي كشور