نگاهي به تعهدات دولت‌ها براي منع خشونت عليه زنان
جهان 16 روز عليه خشونت نارنجي مي‌شود
سارا لقايي/ 54 سال پيش، در 25 نوامبر 1960، ديكتاتور دومنيكن دستور داد خواهران ميرابال را ترور كنند: سه فعال سياسي كه بعدها سمبل مقاومت سياسي و دفاع از حقوق زنان شدند. در سال 1981، 25 نوامبر در بعضي كشورهاي جهان به روزي براي مبارزه با خشونت عليه زنان تبديل شد و در نهايت در 17 دسامبر 1999، سازمان ملل متحد اين روز را رسما «روز جهاني منع خشونت عليه زنان» نامگذاري كرد. خشونت علني كه عليه خواهران ميرابال اعمال شده بود، حالا يادآور خشونت‌هاي بي‌شمار غيرعلني شده كه در سراسر جهان چه در بيرون و چه در داخل خانه عليه زنان اعمال مي‌شود:
از هر سه زن، يك زن در طول زندگي خود گونه‌يي از خشونت فيزيكي يا جنسي را تجربه مي‌كند و در بعضي كشورها اين آمار به 70 درصد كل زنان گسترش مي‌يابد.
برآورد مي‌شود كه بيش از 30 ميليون دختر زير 15 سال در معرض ناقص‌سازي جنسي (ختنه زنان) قرار دارند و 130 ميليون زن و دختر در سراسر جهان قرباني اين خشونت شده‌اند.
در سراسر دنيا از زن‌هايي كه در قيد حيات هستند 700 ميليون نفر، زير 18 سال و 250 ميليون نفر، زير 15 سال ازدواج كرده‌اند. دختراني كه زير سن 18 سال ازدواج كرده‌اند بيشتر در معرض خشونت خانگي و پيچيدگي‌هاي زايمان هستند و احتمال كمتري دارد كه تحصيلات خود را تمام كرده باشند.
سازمان ملل متحد دولت‌ها و انجمن‌هاي غيردولتي را به رواج آگاهي و آموزش در زمينه منع خشونت عليه زنان تشويق مي‌كند. اوج اين آگاهي‌رساني فعاليت 16 روزه‌يي است كه از 25 نوامبر يعني روز منع خشونت عليه زنان تا 10 دسامبر روز جهاني حقوق بشر هر سال (14 تا 19 آذرماه) براي منع خشونت عليه زنان انجام مي‌شود. سازمان ملل امسال از مردم سراسر جهان خواسته با هدف افزايش آگاهي درباره خشونت عليه زنان دور و بر خود را نارنجي كنند: «مغازه‌ها، خيابان‌هاي محله، محل كار خود را نارنجي كنيد. امسال به مدت 16 روز، كارزاري نارنجي به راه بيندازيد.»
كارزارهاي بين‌المللي زيادي در اين خصوص وجود دارد. يكي از معروف‌ترين آنها كارزار روبان سفيد در استرالياست كه در آن مردان ابتكار عمل را به دست گرفته‌اند. در ميان كارزارهاي منع خشونت عليه زنان كه توسط مردان رهبري مي‌شود، روبان سفيد بزرگ‌ترين است. هر مرد با انتخاب روبان سفيد قسم مي‌خورد كه «هرگز خشونتي عليه زنان اعمال نكند، آن را توجيه نكند و در برابر آن ساكت نماند.» اين كارزار نحوه برخورد با موارد خشونت عليه زنان را نيز به مردم آموزش مي‌دهد:
چنانچه شاهد يك رفتار خشن هستيد:
به پليس زنگ بزنيد
جايي بايستيد كه امنيت شما به خطر نيفتد، اما به اندازه‌يي نزديك باشيد كه فرد مهاجم متوجه شود كه او را مي‌بينيد
از ديگران كمك بگيريد
مداخله كلامي داشته باشيد. به فرد مهاجم بگوييد كاري كه دارد مي‌كند جرم است و بايد دست بكشد و شما پليس را خبر خواهيد كرد. همين طور سعي كنيد قرباني را كمك كنيد. مثلا بگوييد: «حال‌تان خوب است؟ براي‌تان تاكسي بگيرم؟» و به مرد مهاجم بگوييد «هي، داري چه كار مي‌كني، اين كار درستي نيست مرد».
سعي كنيد براي قرباني زمان بخريد تا فرصت فرار داشته باشد. مثلا از مردي كه دارد زني را اذيت مي‌كند آدرس بپرسيد.
در عين حال سياستمداران استراليايي هم از اين كمپين حمايت كرده و به آن پيوسته‌اند.
در نوامبر 2012، سازمان ملل ابتكار ديگري براي منع خشونت عليه زنان ارايه كرد: «ابتكار تعهد». به اين شكل كه از دولت‌ها خواست كه هر كشوري متعهد به انجام عملي براي رفع خشونت عليه زنان شود. تا پايان سال 2013، 63 كشور به اضافه اتحاديه اروپا، تعهداتي را متقبل شدند. هر يك از اين كشورها اعلام كردند كه در چه زمينه‌هايي كوشش خواهند كرد: اصلاح قوانين، به اجرا درآوردن مفاد كنوانسيون‌هاي بين‌المللي، راه‌اندازي كارزارهاي ملي براي آگاهي رساني، ايجاد خانه‌هاي امن و خط‌هاي ويژه امدادي و كمك‌هاي قانوني رايگان به آسيب ديدگان و حمايت از آموزش‌هاي خاص به زنان در خصوص تبعيض‌ها و كليشه‌هاي جنسيتي از يك سو و از سوي ديگر افزايش تعداد زنان در مسندهاي قانونگذاري و نيروهاي حافظ صلح. در اين گزارش سعي شده چكيده‌يي از تعهدات كشورهاي مختلف در زمينه منع خشونت عليه زنان آورده شود.