جانسون و چهار تغيير جهاني
حسين ضيايي
زماني كه «بوريس جانسون» در ابتداي زمامداري‌اش، خود را «چرچيل دوم بريتانيا» خواند يك پيام واضح به جهان و مردم آن كشور داد. براي حفظ منافع ويژه و برتري‌جويانه بريتانيا در جهان پرمخاطره و متغير كنوني همه بايد تنها به «اجراي كامل برگزيت» به عنوان يك وظيفه ملي توجه كنند و بس. هم‌اكنون تبعات حضور مقتدرانه بوريس جانسون در خانه شماره ١٠ لندن جداي از تغيير و تحولات دروني بريتانيا، حامل چهار تاثير جهاني نيز است.
1- تقويت بيش از پيش «برتري ملي‌گرايي بر منافع جمعي» در سراسر اروپا همراه با رشد راستگرايي افراطي. بديهي است جانسون براي خروج ٣١ ژانويه ٢٠٢٠ ميلادي از اتحاديه اروپا هم اينك از موضع قدرت به چانه‌زني با اين اتحاديه خواهد پرداخت. در حقيقت با خروج قدرتمندانه بريتانيا از اتحاديه اروپا و رشد تمايلات راستگرايانه در قاره سبز جايگاه اين اتحاديه در داخل و در عرصه جهاني به شدت تضعيف خواهد شد. هم اينك آلمان و فرانسه نيز به سبب شرايط خاص سياسي (برتري فزاينده حزب افراطي «ا اف د» در آلمان و تداوم جنبش جليقه سبزها در فرانسه) در نوبت‌هاي بعدي تحولات استثنايي همچون انگليس قرار دارند. هم‌اكنون محور «سفيدگرايي» در اروپا متحد‌تر و منسجم‌تر از قبل به پيش مي‌رود. به عبارات ديگر احتمالا «اروپاي معتقد به چندجانبه‌گرايي» جاي خود را به «اروپاي راستگرا» خواهد داد.
٢- پيروزي جانسون پيام ويژه و تقويت‌كننده‌اي به «ترامپيسم امريكايي» در ضرورت برتري منافع ملي بر منافع جمعي داد. ترامپ در حال حاضر با پيدا كردن يك شريك قدرتمند اروپايي از موضعي قوي‌تر به صحنه‌هاي جهاني و همچنين پيروزي خود در انتخابات ٢٠٢٠ ميلادي امريكا مي‌نگرد. اين در حالي است كه ترامپ با پيروزي جانسون يك قدم بزرگ به سمت هدف ديرينه خود يعني «فروپاشي اتحاديه اروپا و سلطه مجدد امريكا بر اين قاره بر مي‌دارد.»
٣- در حالي كه كشورهاي اروپايي به سمت ملي‌گرايي سوق مي‌يابند «قاره آسيا» با سرعت بيشتري به روند اتحادهاي سياسي، نظامي و اقتصادي روي خواهد آورد. هر كشور بايد در پناه يك محور جهاني خود را تعريف كند و طبق منافع جمعي در برابر امريكا و رهبري سلطه‌جويانه تجاري و نظامي امريكا حركت كند.
٤- با تشديد جنگ‌هاي تجاري كه ويژگي يك‌جانبه‌گرايي راستگرايان در امريكا و اروپا خواهد بود، رقابت‌هاي سرسختانه و ستيزه‌جويانه اقتصادي مي‌تواند زمينه رويارويي‌هاي احتمالي نظامي در جامعه جهاني را نيز فراهم سازد.