هم خلأ قانوني و هم عدم اجراي كامل قانون

فساد معمولا در خلأ قانوني يا عدم اجراي كامل قانون به وجود مي‌آيد. زماني‌كه قانوني براي حداكثر سرعت وجود نداشته باشد، يا اگر قانوني وجود دارد، مجريان قانون، توجهي به آن نشان ندهند، طبيعتا هر فردي از تمام ظرفيت موتوري اتومبيل خود استفاده و تلاش مي‌كند با حداكثر سرعت رانندگي كند.
ما درباره پول‌هاي كثيف حرف مي‌زنيم. يعني درباره اتفاقاتي كه رخ داده است. هشدار مي‌دهيم كه اين اتفاقات افتاده و نبايد بگذاريم تبعاتش دامنگير بخش‌هاي ديگر شود و اتفاقات بدتر رقم بخورد. مي‌گوييم سيستم را حساس كنيد چرا كه موضوع اصلي و سوال مهم اين است كه چرا چنين اتفاقي در كشور رخ داده اما تاكنون برخورد خاصي صورت نگرفته است. اگر مبنا اجراي قانون بود، بسياري از اين اتفاقات نمي‌افتاد. وقتي گفته مي‌شود 20 ميليارد دلار كالاي قاچاق وارد كشور شده يا 20 ميليارد دلار فرار مالياتي افتاق افتاده است به آن معناست كه كشور درگير بحران است. هزينه مصرف مواد مخدر در كشور سر به فلك مي‌زند، مسائلي مطرح نشده كه مردم از آن بي‌خبر باشند. مردم هر روز هم معتادان را در گوشه و كنار شهر مي‌بينند و هم كالاهاي قاچاق را و هم حس مي‌كنند كه تمام بخش‌هاي اقتصادي ماليات نمي‌پردازند. حتي صدا و سيما بارها در اين مورد مستند هم ساخته است اما وقتي برخورد كافي نيست، فساد نه‌تنها كاهش پيدا نمي‌كند بلكه عميق و گسترده‌تر هم مي‌شود و در مرحله‌اي مي‌تواند منجر به فساد سيستمي شود. علاوه بر ضعف و عدم اجراي قانون، عدم شفافيت هم در فساد حاكم بر ايران موثر است. عدم شفافيت در اقتصاد ايران اجازه نمي‌دهد كه منشا ثروت افراد مشخص شود و منشا پول افراد همواره با پرسش‌هايي رو‌به‌رو بوده است. براي يافتن پاسخ بايد ابتدا فضا را شفاف كرد.
٭  كارشناس مسائل اقتصادي