آغاز مبارزه گاندي

مارس 1922 در چنين روزهايي بود كه دولت انگليسي هند، گاندي را دستگير و محاكمه و به شش سال زندان محكوم كرد. سال 1919 بيشتر مردم هند در مشكلات و فقر دست و پا مي‌زدند و انگليسي‌ها هم جز برخي اقدامات ظاهري، كار موثري براي بهبود وضع زندگي هندي‌ها نمي‌كردند. در چنين شرايطي، صداي گاندي- كه تا آن زمان سكوت كرده و از سياست فاصله گرفته بود- بلند و شنيده شد. صدايي كه با صداهاي ديگر تفاوت داشت. صدايي نرم و نجيب، اما به اندازه پتكي كه براي كوبيدن فولاد به كار مي‌رود سنگين بود. « گاندي از مبارزه، آن‌هم بدون به‌كارگيري خشونت سخن مي‌گفت و همه محافل و جريان‌هاي ضد انگليسي را نيز به همراهي با اين پيشنهاد تشويق مي‌كرد. «اساس اين مبارزه اين بود كه از كمك و همكاري با حكومت براي امور اداري و استثمار هند خودداري شود. اين مبارزه ابتدا با مقداري بايكوت و تحريم شروع مي‌شد، يعني مردم هند بايد داوطلبانه از همكاري با حكومت و از قبول مشاغل دولتي و امور مشابه آن، از مراجعه به دادگاه‌هاي رسمي، از رفتن به مدارس رسمي دولت خودداري مي‌كردند. سپس بايكوت و تحريم به خدمات عمومي و نظامي و پرداخت ماليات‌ها توسعه مي‌يافت. به علاوه طبق اين برنامه تأكيد مي‌شد كه ريسندگي دستي و پارچه‌هاي دستباف كه به وسيله مردم هند تهيه مي‌شود و خادار نام دارد رواج يابد، دادگاه‌هاي عادي و عرفي به جاي دادگاه‌هاي رسمي وابسته به دولت براي رفع اختلافات تشكيل گردد.» چون انگليسي‌ها با همكاري گروهي از هندي‌ها بر هند حكومت مي‌كردند و بر اين كشور سيطره داشتند، گاندي و همفكرانش مي‌پنداشتند قطع همكاري هندي‌ها عملا دولت را فلج يا حداقل مختل مي‌كند. نهرو مي‌گويد ما دست به سلاح نبرديم، زيرا سلاح نداشتيم و كار كردن با آن را هم ياد نگرفته بوديم. همچنين نمي‌خواستيم طرف مقابل را به اعمال خشونت تحريك كنيم. اما اعتصاب و مخالفت در چند ايالت به شورش تبديل شد و انگليسي‌ها هم با قساوتي كم‌سابقه آنها را سركوب كردند. انگليسي‌ها بسياري از رهبران اين نهضت مقاومت را دستگير كردند، چندتايي را مستقيم يا باواسطه كشتند و خود گاندي را هم به زندان انداختند. سازمان جنبش از هم متلاشي شد و نخستين دوره از مبارزه هند براي رهايي از استعمار، در فرجامي غم‌بار به پايان رسيد. اما آن مرد ريزاندام تسليم زور نمي‌شد و مقابل اختناق و سركوب كمر خم نمي‌كرد. مي‌گفت: «آزادي را غالبا ميان ديوارهاي زندان بايد جست و گاهي بر سر دار، ولي هرگز در انجمن‌ها و دادگاه‌ها و مدارس يافت نمي‌شود.» از اين‌رو مبارزه حتي در زندان هم ادامه پيدا كرد.