زنان در بحران كرونا
معصومه ابتكار
با همه‌گيري بيماري كوويد۱۹ صحنه‌هاي بديعي از انسانيت ظاهر شد كه نقشبند بسياري از آنها زنان بوده‌اند:
۱- پزشكان زن كه با فداكاري و احساس مسووليت به مداواي بيماران كرونايي همت مي‌گمارند و مدت‌ها خود را از ديدار همسر و فرزندان‌شان محروم مي‌كنند.
۲- پرستاران زن كه در پرستاري از بيماران دلسوزانه و با مراقبت‌هاي ويژه خدمت‌رساني مي‌كنند.
۳- زنان متخصص در آزمايشگاه‌ها، بخش‌هاي اداري و خدمات بيمارستان‌ها كه با جان و دل براي پيشبرد امور بيماران تلاش كرده‌اند.
۴- زنان دانشگاهي و محقق كه با گسترش فعاليت‌هاي پژوهشي خود در زمينه‌هاي تشخيصي، واكسن و درمان در رشته‌هاي مختلف علوم پايه پزشكي مانند ويروس‌شناسي، ايمني‌شناسي و...
فارموكولوژي فعاليت دارند و سبب پيشرفت‌هاي چشمگير كشور در اين عرصه شده‌اند.
۵- همسران و خانواده‌هاي مرداني كه به عنوان پزشك، پرستار و كادر درماني آنها را پشتيباني كرده و به اين مدافعان سلامت روحيه و قوت قلب بخشيده‌اند.
۶- زنان فعال اقتصادي، كارآفرين، جهادگر و بسيجي كه در توليد فرآورده‌هاي بهداشتي از پشتيباني دريغ نكرده و ضمن برپا داشتن پرچم اشتغال، بخشي از نيازهاي بيمارستان‌ها و مراكز درماني درگير با كرونا را پاسخ گفته‌اند.
۷- خيرين، سمن‌ها و داوطلباني كه بدون چشمداشت و در پاسخ به نداي درون خود در يك جهاد ملي مشاركت كرده و مال و وقت خويش را صرف آسيب‌ديدگان كرده‌اند.
۸- زنان فعال در رسانه‌ها و عرصه فرهنگ و هنر كه به اطلاع‌رساني و انگيزه بخشي اهتمام ورزيدند؛ از شبكه‌هاي اجتماعي تا رسانه ملي و با اخبار نادرست و جنگ رواني بدخواهان مقابله كرده‌اند.
در چشم‌اندازي دورنما و سه بعدي نيز مي‌توان ميليون‌ها زني را ديد كه لحظه‌اي از تلاش براي حفاظت از خانواده و جامعه خود در مقابل اين بلاي نوظهور كوتاهي نكردند؛ مانند عزيزاني كه به دعوت دولت براي در خانه ماندن پاسخ مثبت داده و در ايجاد فضاي آرام و پر مهر و محبت تلاش كردند. اين تصاوير ۸گانه و آن چشم‌انداز دورنما وقتي در كنار تلاش‌ها و فداكاري‌هاي مردان اين سرزمين در مقابله با كوويد۱۹ قرار مي‌گيرد كامل مي‌شود و در همين نقطه بايد علت صاف شدن منحني ميزان مبتلايان و متوفيان كرونا را جست‌وجو كرد. البته از آنجا كه هنوز مبارزه با كرونا به طور جدي بايد استمرار يابد، رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي و تلاش براي حداكثر زمان در خانه ماندن، نقش زنان همچنان مهم و دشوار است. در ادامه راه بايد زنان و مردان و خانواده‌ها به چند نكته مهم توجه داشته باشند. در اين چالش كه برخي آن را بيداري كوويد۱۹ خوانده‌اند بسياري از عادت‌ها و الگوهاي متداول زندگي تغيير كرده و در واقع انسان‌ها تحت تاثير اين وضعيت، اولويت‌هاي خود را تغيير داده‌اند. مطالعات در برخي كشورها از جمله ايران حاكي از توجه بيشتر افراد به اخلاقيات، معنويت و تقويت حس فداكاري و از خودگذشتگي اشاره است. اما اين واقعيت را نبايد ناديده گرفت كه بيكاري، ركود و افت شاخص‌هاي اقتصادي از تبعات همه‌گيري كوويد۱۹ در جهان است. اگر چه كشور ما با سال‌ها مقاومت در مقابل تحريم‌ها، تاب‌آوري بيشتري از خود نشان داده، در عين حال با توجه به مشاغل از دست رفته و به سبب آن احتمال بروز ناملايمات در خانواده‌ها، بايد براي حمايت از اقشار آسيب‌ديده بيش از پيش تلاش شود. دولت دوازدهم در پاسخ عاجل به اين موضوع اقدامات زير را انجام داده است:
۱- تسهيلات يك تا ۲ ميليون توماني براي ۴ ميليون خانوار
۲- كمك هزينه ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار توماني براي ۳ ميليون نفر در ۴ نوبت
۳- پرداخت وام يك ميليون توماني قرض‌الحسنه براي همه يارانه بگيران
در اين رويكرد، توجه ويژه به زنان سرپرست خانوار شده است.
علاوه بر اين با تاكيد ويژه رييس‌جمهور موضوع اشتغال و توجه به مشاغل از دست رفته در اولويت كاري قرار گرفته و همه دستگاه‌ها براي اين مساله برنامه ارايه داده‌اند. معاونت نيز در موضوع زنان سرپرست خانوار با همكاري تشكل‌هاي هم‌پيمان امكان توليد فرآورده‌هاي بهداشتي را فراهم كرده است. همچنين آموزش مهارت‌هاي متنوع زندگي براي خانواده‌ها در لينك‌هايي با مطالب متنوع مانند «خانواده در خانه»، «بهار در خانواده» و پادكست‌ها و اينفوگرافيك «خانه‌مان» در سايت و شبكه‌هاي اجتماعي قرار داده شده است. براي توان‌افزايي سازمان‌هاي مردم نهاد در مقابله با كرونا نيز دوره‌هاي مجازي جلب مشاركت و ارايه محتواي آموزشي جهت استفاده در جوامع محلي تحقق يافته و ادامه دارد.
لازم است بدانيم بحران كرونا يك بحران جهاني است و هيچ كشوري از مشكلات آن مستثني نبوده و همه بايد تلاش كنيم با برنامه‌ريزي، درايت و خلاقيت از آن عبور كنيم.