اطلاعرساني و زمين لرزه
بهروز بهزادي
پيش از زمين‌لرزه 5.1 ريشتري كه 48 دقيقه بامداد جمعه امواج آن در 7 كيلومتري گسل مشا و 6 كيلومتري شهر دماوند آغاز شد و به تهران و چند استان مجاور رسيد، زمين‌لرزه ديگري با قدرت 2.9 ريشتر در منطقه در ساعت 23 و 30 دقيقه پنجشنبه روي داد. بين زمين‌لرزه 2.9 ريشتري كه حالا مي‌گويند، پيش‌لرزه بوده است و زمين‌لرزه 5.1 ريشتري كه زمين‌لرزه اصلي بوده است...
يك ساعت و 18 دقيقه فاصله وجود داشته است. مسوولان مربوطه مي‌توانستند، زمين‌لرزه 2.9 ريشتري را پيش‌لرزه فرض كنند و آگاهي‌هايي از طريق راديو و تلويزيون به مردم منطقه و تهران بدهند، آگاهي‌هايي كه نه به ترس آنان منجر شود بلكه آنان را آماده براي يك زمين‌لرزه احتمالي كند. يك چنين عملي دو نتيجه مهم مي‌توانست داشته باشد:
1- اينكه اگر زمين‌لرزه اصلي حادث شود(كه با 1/5 ريشتر قدرت حادث شد) مردم اعتماد بيشتري به مسوولان امر پيدا مي‌كردند و مي‌فهميدند كه اگر آنان در خوابند، مسوولان بيدارند.
2- خداي ناكرده اگر زمين‌لرزه اصلي با شدت ريشتري بيشتري روي مي‌داد و خرابي‌ها و تلفات از مردم مي‌گرفت مردمي كه طي يك ساعت و 18 دقيقه خود را آماده رويارويي با زمين‌لرزه كرده بودند، تلفات كمتري مي‌دادند و باز هم در همان شرايط قدردان مسوولان امر مي‌شدند كه امكان حدوث يك زمين‌لرزه را به آنان اطلاع داده بودند.
اما در زمينه اطلاعرساني آن روي ديگر اطلاعرساني يعني اطلاعرساني راديو تلويزيوني بايد اضافه كنم كه ديشب پس از وقوع زمين‌لرزه، فرستنده‌هاي راديويي خوب به وظيفه خود عمل كردند تا آنجا كه نگارنده چند فرستنده مهم تهران را آزمايش كرد و گويندگان اكثر آنان شروع به گزارش‌هاي اوليه سپس گسيل خبرنگار به خيابان‌ها و منطقه كرده بودند. در اين ميان كار راديو‌هاي جوان و تهران قابل توجه بود گرچه حتي خود صدا و سيما هم بيشترين انتظار را در اين موارد از راديوها دارد ولي نمي‌توان از تلويزيون انتظار كمتري داشت. چراكه همان ديشب عده زيادي در خانه‌ها ماندند و نياز داشتند، خبرها و گزارش‌ها را از تلويزيون ببينند و بشنوند كه ميسر نبود و كنداكتور كانال هاي تلويزيوني بر اساس روال هميشگي پيش مي‌رفت. گفتني است، موبايل‌هاي جديد و اينترنت، امروز سطح استفاده از تلويزيون را به سطح راديو نزديك كرده است و بسياري از مردم در پارك‌ها تلاش مي‌كردند به تلويزيون دست پيدا كنند ولي در عمل خبر و گزارشي نمي‌يافتند. مسوولان صدا و سيما بايد به اين مهم توجه كنند و تلويزيون را هم در كنار راديو آماده استفاده خبري و گزارشي تاثير گذار در مواردي شبيه زمين‌لرزه بامداد جمعه بكنند.