آدم حسابي تمام عيار
رضا زندي
سال‌ها قبل، وقتي عمرش به دنيا بود، درباره‌اش نوشته بودم: «او مجتهد نفت است.» هم «فهم عالي» از مسائل مالي داشت، هم «استاد ديپلماسي» و مسائل استراتژيك نفت بود. روابط بين‌الملل را در «مُشت» داشت و به‌واسطه سال‌ها حضورش در هيات‌مديره شركت ملي نفت و رياست هيات‌مديره نيكو، بالا و پايين «فني پروژه» را مي‌فهميد. حسين كاظم پور اردبيلي، نماينده ايران هيات عامل اوپك، مي‌توانست در نفت «حكم» بدهد. او ديروز با «دنيا» خداحافظي كرد و راهي «سفر آخرت» شد. در حالي كه «رازهايش» را در چمدانش داشت.
1- هتل كمپينيسكي. وين. دسامبر 2019. اين، آخرين باري بود كه حسين كاظم‌پور اردبيلي براي حضور در اجلاس اوپك، پايش را به وين گذاشت. شماره اتاقش 209 بود. با پيامك مرا به اتاقش دعوت كرد و بيش از يك‌ساعت و نيم با هم گفت‌وگو كرديم. با حرارت سعي كرد ناراحتي‌اش را از بيرون ماندن نفت ايران از بازار بيان كند. كاظم پور اردبيلي ميانه‌اي با شعار نداشت. او عمل‌گرايانه صحبت مي‌كرد و راهكار مي‌داد. واقعا «عاشق ايران» بود. در همان ديدار آخر فكرش را براي جايگزيني نفر جديد به جاي خودش، با ذكر نام جانشينش، با من در ميان گذاشت. كاظم پور در انتخاب جانشينش هم هوشمند بود. در وصف نامزد پيشنهادي‌اش براي هيات عاملي اوپك مي‌گفت كه «جوان است و عدد و رقم مي‌فهمد.» و به راحتي نمي‌توانند او را بازي دهند. (كلمه ديگري به‌كار برد)
2- الجزاير- اتاق محل اقامتش، سال 2016. برايم با جزييات تعريف كرد كه چگونه در جلسه نهايي‌سازي «توافق جهاني كاهش توليد» هم روس‌ها را راضي نگه داشته هم به دل عربستاني‌ها را همراه كرده و به هيچكدام‌شان امتيازي از طرف ايران نداده است. وقتي بازي‌اش را برايم تعريف مي‌كرد يادم مي‌آيد كه براي كياستش فقط لبخند مي‌زدم. او شطرنج بازي قهار بود. چند وقت بعد وقتي سهميه‌هاي توافق در وين امضا شد، فهميدم كه به‌شدت ناراحت است. پيش رفتم اما از عصبانيت حرف نمي‌زد. بعدها به من گفت كه سهم بيشتري براي توليد نفت ايران، در توافق با عبدالعزيز بن سلمان، وزير فعلي انرژي عربستان و معاون وزير آن وقت، در الجزاير گرفته بود. اما در وين آن توافق امضا نشد. ايران در دوره پسا برجام قرار داشت و سهميه توليد نفت براي ايران مهم بود. كاظم پور اردبيلي براي ايران مي‌جنگيد.
3- رياض. سال 2007. سمپوزيوم اوپك، قبل از اجلاس سران. رايزن انرژي امريكا، در جلسه‌اي كه بسيار بزرگ بود، برخاست و اوپك را به گوشه رينگ برد. چنان‌كه، كل سالن يكي دو دقيقه برايش كف زد. اعضاي اوپك، طبيعتا ناراحت بودند. اينجا بود كه كاظم پور اردبيلي از جا برخاست. چنان خطابه‌اي كرد كه دو برابر رايزن امريكا براي او كف زدند. باور نمي‌كنيد كه چه افتخاري به او مي‌كردند.
4- كاظم‌پور در اوپك، بازيگر نبود. بازيگردان بود. معروف بود كه سه نفر در اوپك، استراتژي‌هاي بلندمدت و اصلي اين سازمان را به آماده مي‌كنند. عبدالعزيز بن سلمان، وزير انرژي فعلي عربستان، محمد سينوسي باركيندو، دبيركل اوپك و حسين كاظم‌پور اردبيلي. او اما در صحنه نبود. اين چند سال اخير هم از دوربين فراري بود.
5- به عنوان روزنامه‌نگار، دو دهه كاظم‌پور اردبيلي را از نزديك مي‌شناختم. در بسياري از كنفرانس‌هاي داخلي و خارجي كنارش بودم. از من بپذيريد كه او يكي از بي‌نظيرترين‌ها براي حفاظت از منافع ايران و كسب منفعت براي كشور بود. از ديروز در وصفش زياد گفته‌اند. من مي‌گويم: «يك آدم حسابي تمام‌عيار بود.» بارها از او خواستم خاطراتش را بنويسيم. او زيربار نمي‌رفت. حالا بايد اين كار را بكنيم. قدر او شناخته نشده است. كسي كه «مجتهد نفت» بود.