مشكل بورس، رشد حبابي سال‌هاي گذشته است

مشكل امروز بورس رشد بي‌رويه و حبابي در سال‌هاي گذشته است و روند نزولي شاخص‌ها و قيمت‌ها روندي اصلاحي است كه ممكن است كشدار هم باشد، يعني اگر شاخص بايد در X به تعادل برسد ممكن است اين X به X-10 هم برسد. وقتي در سال‌هاي گذشته برخلاف واقعيت‌هاي اقتصادي شاخص‌ها و قيمت‌ها در بورس ركوردهاي تاريخي را به ثبت مي‌رساندند، كسي به ما كه نسبت به رشد حبابي هشدار مي‌داديم واكنشي نشان نمي‌داد. بنابراين بحران امروز بورس پيامد رفتار چند سال اخير است و اين رفتار تا زماني كه اصلاح كامل صورت نگيرد ادامه خواهد داشت. در مورد عرضه‌هاي اوليه هم بايد بگويم به نظر من اين اقدامات درشرايط كنوني به صلاح نيست. ولي بايد به اين نكته هم توجه داشت كه همه مشكلات اقتصادي كنوني و بحران بورس به دليل ركود اقتصادي است. در چنين شرايطي دولت يازدهم سعي كرد تورم را مهار كند و پايين بياورد و در اين كار موفق هم بود. به همين دليل سياست‌هاي انقباضي در پيش گرفت تا پول كمتري به بازار تزريق شود و اين خود منجر به ركود مي‌شود. اين ركود نتيجه‌اش كاهش فعاليت‌ها است كه خود اثرات تورمي دارد و اين دور به همين شكل ادامه پيدا مي‌كند.  اما مشكل ديگر بورس سهامداران حقيقي هستند كه با تبليغاتي كاذب سرمايه‌شان را راهي بورس كردند و در حال حاضر به‌شدت متضرر شده‌اند. بحث سومي كه اين روزها در محافل بورسي مطرح مي‌شود و به نظرل من اصلا جاي بحث ندارد، تاثير كاهش نرخ سود سپرده‌هاي بانكي بر بازار سرمايه است كه به نظر من اين اتفاق هيچ تاثيري بر تغيير رفتار بازار نخواهد داشت. واقعيت اين است افرادي كه پول اضافي دارند براي كسب سود پول غيرريسك‌پذيرشان را در بانك‌ها سرمايه‌گذاري مي‌كنند تا به صورت روزشمار يا سالانه از محل سرمايه‌گذاري‌شان سود مطمئني دريافت كنند. بر اساس فرمول سود بانكي بايد با فرمول تورم به علاوه 1 تا 4 درصد برابر باشد. يعني وقتي تورم 20 درصد است، سود 22 درصدي ارزنده است. حالا كه تورم به 17 درصد رسيده باز هم سود 20 درصدي ارزنده است و سرمايه‌گذار حاضر نيست سرمايه‌اش را از بانك خارج كند و به بازار پرريسك بورس در اين شرايط ركود و نزول بياورد. اما اگر تورم 17 درصد باشد و نرخ سود به 12 درصد برسد اين افراد ممكن است سرمايه‌شان را از بانك خارج كنند و در يك بازار ديگر سرمايه‌گذاري كنند كه در حال حاضر اين پول راهي بورس، ارز يا طلا نمي‌شود و ممكن است به سمت بازار برود. در واقع هرگاه تفاوت سود بانكي و تورم منفي شد ممكن است بخشي از سرمايه موجود در بانك‌ها خارج شوند و وارد يك بازار جذاب‌تر شود. چنين اتفاقي چند سال پيش وقتي تورم به 35 درصد رسيد، افتاد. در آن زمان نرخ سود سپرده‌هاي بانكي 24 درصد بود و بسياري از افراد سرمايه‌شان را از بانك‌ها بيرون آوردند و به بازار ارز و طلا بردند و اين بازارها را تحت تاثير قرار دادند. اما بايد به اين نكته توجه داشت كه در شرايط كنوني بورس كه راكد است هيچ سرمايه‌گذاري حاضر به سرمايه‌گذاري نيست و نمي‌توان انتظار داشت با كاهش چند درصدي نرخ سود سپرده‌هاي بانكي اتفاقي مثبت براي بازار سرمايه بيفتد. در نتيجه در شرايط ركود اقتصادي انگيزه‌اي براي سرمايه‌گذاران براي ورود به بورس وجود ندارد ولي هرگاه بورس رونق بگيرد ممكن است بخشي از نقدينگي به سمت اين بازار حركت كند. ٭كارشناس ارشد بازار سرمايه