صلح و حكمراني دموكراتيك
حسن اميدوار
روز جهاني صلح و دموكراسي فرصتي است براي معطوف داشتن توجه جامعه به اهميت حياتي صلح كه بدون آن خوشبختي اجتماعي ميسر نيست و همچنين توجه به ارزشها و فضيلتهاي دموكراسي براي ايجاد حاكميت پاسخگو، حاكميت قانون، حقوق بشر، مشاركت مدني و انتقال قدرت از طريق فرآيندهاي انتخاباتي به عنوان ابزاري قدرتمند براي افزايش ثبات سياسي يك كشور در بلندمدت. به نظر ميرسد حكمراني دموكراتيك چارچوبي براي ايجاد صلح پايدار است و صلح در همه جا، اعتماد عمومي و بازسازي ملي را ايجاد و بسياري از اصول دموكراسي را نيز رعايت و تقويت ميكند. يكپارچگي اجتماعي و ايجاد صلح مثبت (شامل عدم وجود خشونتهاي ساختاري و خشونت مستقيم) نيازمند مرمت شرايط اجتماعي، اقتصادي و سياسي است و نهادهاي دموكراتيك بهترين شرايط را براي ايجاد صلح فراهم ميآورند، يك سيستم حكمراني دموكراتيك كه بهطور رسمي سبد كاملي از حقوق سياسي و مدني را به رسميت بشناسد بسيار مستعد پاسخگويي اجتماعي خواهد بود و دامنه منافع در سيستمهاي دموكراتيك بسيار فراتر از سيستمهاي استبدادي است. سيستم دموكراتيك در پاسخ به درگيريهاي اجتماعي به جاي انتخاب سركوب ميتواند با تغيير روش پردازش به تعارض و كاهش تعارض از طريق كاهش منابع درگيري و مديريت تعارض با سازوكارهاي مسالمتآميز عمل كند. نهادهاي مستحكم صلح و دموكراسي قوي، ملتهاي قدرتمند ميسازند اما بايد توجه داشت كه ايجاد صلح و دموكراسي آسان نيست، جوامع بايد آگاه باشند كه صلح و دموكراسي نه تنها ارتباط تنگاتنگي با يكديگر دارند، بلكه هر دو باعث ايجاد و تقويت يكديگر ميشوند و اگر يكي نباشد ديگري نيز به خطر ميافتد. در نتيجه استدلالهاي نظري قوي براي تاثير مثبت دموكراسي بر صلح، حمايت از دموكراسي بخش جداييناپذير تلاشهاي صلح از سال 1990 شده است. اگر تا چند دهه پيش تصور بر اين بود كه دموكراسي بر صلح داراي اولويت است، امروزه يافتههاي مطالعات جديد نشان ميدهند كه اولويت دادن صلح بر دموكراسي اثربخشي حمايت جامعه را در زمينههاي شكننده افزايش ميدهد، در اين مطالعات مشاهده شده است تا زماني كه صلح حاصل نشود، بعيد است كه دموكراتيكسازي ادامه يابد.