چرا صداوسيما مستند حشمت مهاجراني را نميسازد؟
امير رفيعي
فيلم زندگي آقاي حشمت مهاجراني بدون شك ميتواند جذابيتهاي خاص خودش را داشته باشد. يكي از شبكههاي خارجي نيز مستندي در همين زمينه تهيه كرد كه فيلم بدي هم نبود. اما اينجا دو تا بحث داريم. اگر بخواهيم نگاه سينمايي به ساخت چنين اثري داشته باشيم، فاكتورهاي زيادي را بايد در نظر بگيريم. مهمترينش اين است كه آن سوژه طرفدار خاص خودش را داشته باشد. اين مساله مخصوصا در فيلمهاي ورزشي كه اصولا هنگام اكرانش آن استقبالي كه انتظار ميرود اتفاق نميافتد، بيشتر به چشم ميآيد. زندگي آقاي مهاجراني زندگي جذابي بوده. بالاخره ايشان سرمربي تيم ملي بودند و افتخارات زيادي كسب كردند. با اين وجود و با اينكه زمان كوتاهي در باشگاه تاج هم حضور داشتند اما نميتوانيم بگوييم ايشان طرفدار دو آتشه سرسخت در فوتبال دارد. اين مساله كار را براي ساخت يك پروژه سينمايي مستقل سخت ميكند. در چنين شرايطي خيلي خوب ميشود كه صداوسيما بيايد و راجع به چهرههاي ماندگاري مثل حشمت مهاجراني، حسن حبيبي و عزيزاني از اين دست كار بكند. حالا يا خود صداوسيما يا سايتهايي كه اين روزها سريالهاي خوبي هم ميسازند، بيايند به صورت يك مجموعه مشخص فيلمها را توليد كنند. مثلا يك قسمت در مورد حشمت خان مهاجراني باشد و قسمتهاي ديگر به ترتيب در مورد ساير بزرگان فوتبال ايران. براي نحوه ساخت اين مجموعه نيز ميتوان فرمهاي متفاوتي را انتخاب كرد. اين فرم بستگي به اين دارد كه آيا سوژه مورد نظر در قيد حيات است؟ آيا ميتوان به او دسترسي داشت؟ آيا شرايط روحي و جسمي آن فرد براي گفتوگو مناسب است؟ به نزديكانش دسترسي داريم؟ آيا ميتوان فضاهايي كه آن شخص تجربياتش را در آن به ثبت رسانده از نزديك ديد؟ آيا ميتوان در آن مكانها فيلمبرداري كرد؟ مثلا در مورد همان مستندي كه آن شبكه خارجي از حشمت خان ساخته مشخص است كه آنها نه امكان دسترسي به استاديومهاي ايران را داشتند و نه توانستند با نزديكان و شاگردان او حرف بزنند. ولي اگر قرار باشد صداوسيما يا يك ارگان دولتي ديگر مستند زندگي حشمت خان را بسازد امكانات وسيعي در اختيار دارد براي اينكه بتواند يك اثر قابل توجه بسازد.
اگر به اين شكل باشد هم توي برگشت سرمايه و هزينه كمك ميشود و هم در شناساندن اين عزيزان به مخاطب. وگرنه خارج از اين شكل خودم به عنوان يك كارگردان فكر ميكنم جز مرحوم تختي كه جايگاه خودشان را داشتند و دارند، در فوتبال فقط مرحوم حجازي را داشتيم كه زندگي غير ورزشياش خيلي پررنگ بود و ميتوانستيم براساس آن فيلمي بسازيم كه روي پرده سينما برود. در واقع در زندگي مرحوم حجازي فقط بحث قهرماني را نداشتيم. به همين خاطر هم رفتم سراغش و فيلم مستند ايشان را ساختم. زندگي مرحوم حجازي كه اتفاقا امروز سالروز تولدش است فارغ از بحث قهرماني فراز و فرودهاي زيادي داشت. هم صدايي ايشان با مردم در برهههاي مختلف نيز يكي ديگر از دلايل متفاوت بودن زندگي ايشان بود.